Để giáo dục con trưởng thành lành mạnh, bố mẹ cần nắm vững 4 nguyên tắc quan trọng.
Trong hành trình nuôi dạy con, nhiều bậc phụ huynh nỗ lực cung cấp những nguồn lực tốt nhất, với mong muốn con mình sẽ nhận được nền giáo dục tốt và phát triển toàn diện hơn.
Tuy nhiên, một phụ huynh có hai con đang học Đại học, với kinh nghiệm đã nhận ra sâu sắc rằng điều quan trọng không chỉ là vật chất mà bố mẹ cần hiểu 4 điều trong giáo dục gia đình, kèm theo lời nói và hành động luôn thống nhất .
Phần thưởng không phải là cách duy nhất để động viên
Nhiều bố mẹ thường dùng phần thưởng để khuyến khích hành vi tốt ở con. Điều này bao gồm nhiều hình thức khen thưởng khác nhau như tiền, thời gian chơi game, quà tặng,... Tuy nhiên, kinh nghiệm cho chúng ta biết rằng phần thưởng quá mức có thể làm suy yếu động lực nội tại của trẻ.
Phần thưởng quá mức có thể làm suy yếu động lực nội tại của trẻ.
Các thí nghiệm của nhà tâm lý học Edward Deci đã chỉ ra rằng, mặc dù những phần thưởng bên ngoài có thể tạo động lực tạm thời cho trẻ, nhưng cũng có thể phá hủy động lực bên trong, dẫn đến mất đà tiến về phía trước khi động lực bên ngoài yếu đi hoặc biến mất. Đây chính là hiệu ứng Deci nổi tiếng.
Vì vậy, bố mẹ nên chú ý khen ngợi sự nỗ lực của con hơn là chỉ khen thưởng kết quả đạt được. Ví dụ, khi trẻ chăm chỉ trong học tập hoặc hoạt động nào đó, bố mẹ có thể dùng những lời động viên, khen ngợi sự kiên trì, nỗ lực của trẻ, để con cảm nhận được tầm quan trọng của động lực nội tại.
Đe dọa không phải là giải pháp lâu dài
Một phương pháp giảng dạy phổ biến khác là sử dụng đối thoại đe dọa để cố gắng sửa chữa hành vi xấu của trẻ.
Tuy nhiên, những lời đe dọa có thể thách thức sự tự chủ, khiến trẻ lặp lại hành vi vi phạm để chứng tỏ mình không sợ hãi trước mối đe dọa.
Giống như phần thưởng, sự đe dọa cũng có thể khiến trẻ làm những việc dựa trên sự sợ hãi. Một khi mối đe dọa yếu đi, trẻ có thể mất động lực để tiến về phía trước. Đây cũng là biểu hiện của hiệu ứng Desi về mặt đe dọa.
Thay vì sử dụng những lời đe dọa, bố mẹ nên kiên nhẫn và cho phép con trải nghiệm, cảm nhận đầy đủ các tình huống khác nhau trong cuộc sống và trưởng thành hơn. Bằng cách tôn trọng quyền tự chủ của con, bố mẹ có thể tạo ra một môi trường gia đình tích cực hơn.
Sự đe dọa cũng có thể khiến trẻ làm những việc dựa trên sự sợ hãi.
Kết hợp lời nói với hành động: Nguyên tắc vàng của giáo dục gia đình
Trong quá trình nuôi dạy con, điều quan trọng nhất là phải nhất quán trong lời nói và việc làm. Khi bố mẹ yêu cầu con mình đạt được một tiêu chuẩn hoặc hành vi nhất định, trước tiên cần xem xét liệu bản thân mình có đạt được tiêu chuẩn đó hay không.
Sự nhất quán trong lời nói và việc làm là cách hiệu quả nhất để làm gương cho con. Khi bố mẹ thiết lập những giá trị đúng đắn cho con thông qua hành động của chính mình, trẻ cũng sẽ nhận được sự giáo dục đúng đắn một cách tinh tế.
Sự nhất quán trong lời nói và việc làm là cách hiệu quả nhất để làm gương cho con.
Dạy bằng lời nói không tốt bằng việc làm gương, điều này nhấn mạnh sức mạnh của tấm gương bố mẹ. Bố mẹ không chỉ nên dạy con cách cư xử đúng bằng lời nói, mà còn nên thể hiện điều đó bằng hành động thực tế của chính mình.
Khi gặp khó khăn, thử thách, bố mẹ có thể thể hiện sự kiên cường, lạc quan để con có thể tiếp thu nguồn năng lượng tích cực từ mình.
Sức mạnh của những tấm gương: Hình thành hành vi tốt
Trong quá trình trưởng thành của trẻ, sức mạnh của những tấm gương là vô cùng lớn. Hành vi của bố mẹ có ảnh hưởng sâu sắc đến con, vì vậy hãy luôn chú ý xem hành vi của mình có phù hợp với hình mẫu được mong đợi hay không.
Bố mẹ nhất quán trong lời nói và việc làm, nhưng cũng phải luôn nhắc nhở mình làm gương về hành vi tốt cho con. Điều này không chỉ giáo dục một đứa trẻ có tư cách đạo đức tốt, mà còn mang đến bầu không khí tích cực cho cả gia đình.
Hãy cùng nhau tạo ra một môi trường gia đình tích cực, ấm áp và phát triển lành mạnh cho trẻ.
Cuối cùng, việc nuôi dạy con cái được ví như một hoạt động tâm linh. Những gì bố mẹ trao cho con, có nghĩa đang nuôi dưỡng là chính mình. Trong quá trình nuôi dạy, thông qua việc không ngừng suy ngẫm và trưởng thành, Bố mẹ có thể hướng dẫn con mình tốt hơn, giúp trẻ hướng tới sự phát triển độc lập, tích cực và lành mạnh.
Trong giáo dục gia đình, nguồn lực rất quan trọng nhưng hơn hết chính là triết lý giáo dục và hành động thiết thực của phụ huynh. Sự thống nhất giữa lời nói và việc làm là nguyên tắc vàng để bồi dưỡng thế hệ những người ưu tú sau này.
Trên con đường nuôi dạy con, bố mẹ hãy cùng nhau tạo ra một môi trường gia đình tích cực, ấm áp và phát triển lành mạnh.
