Áp lực thi cử và điểm số đã trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng khiến nhiều học trò đau đầu, hoa mắt, chóng mặt… thậm chí mắc các chứng bệnh về tâm thần.
Điểm số đã trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng
Mỗi mùa thi đi qua, điểm số đã trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng của học sinh. Tâm lý ganh đua điểm số, áp lực học tập nặng nề khiến các em luôn rơi vào trạng thái stress.… thậm chí mắc các chứng bệnh về tâm thần.
Mới đây một nghiên cứu của các nhà tâm thần trên 5 trường học lớn tại Hà Nội, tỷ lệ trẻ có nguy cơ rối loạn cảm xúc là 5%, trong đó 2% số học sinh cần điều trị tại các cơ sở y tế. Đó là những con số đáng báo động về tình trạng rối loạn cảm xúc và loạn thần do áp lực thi cử tuổi thanh thiếu niên.
Trường hợp cháu Trương Quang Đ. (16 tuổi, ở Trần Phú, Thành phố Bắc Giang), sinh ra trong một gia đình có truyền thống về học tập. Cháu là niềm tự hào của gia đình.
Nhiều học sinh nhập viện tâm thần do áp lực điểm số, thi cử.
Quang Đ. vừa thi xong THPT Quốc gia, bố mẹ Đ. nhận thấy có nhiều sự thay đổi rõ rệt như ăn kém, cơ thể gầy đi, giấc ngủ hay có ác mộng, thường giật mình vào ban đêm, lúc tỉnh dậy cháu bàng hoàng như qua cơn ác mộng. Cảm xúc cháu thay đổi, hay cáu giận vô cớ.
Tại Viện Sức khỏe tâm thần, cháu Trương Quang Đ. được các bác sỹ chẩn đoán: Rối loạn cảm xúc cần phải điều trị.
Theo TS.BSCKII Nguyễn Văn Dũng - Phó viện trưởng Viện SKTT, ở trẻ em (dưới 22 tuổi) sự phát triển về cơ thể cũng như về tinh thần chưa được hoàn thiện đầy đủ. Các cháu rất dễ bị tác động về mặt tinh thần, nên cảm xúc và hành vi của các cháu cũng thay đổi bởi các tác nhân gây nên các stress này.
Cháu Đ. là con 1 trong gia đình trí thức, nên từ nhỏ cháu đã được bố mẹ đặt rất nhiều kỳ vọng, và luôn cho rằng đó là động lực cho con mình cố gắng. Bố mẹ thường mong mỏi con mình phải học thật giỏi, đứng thứ hạng cao trong lớp, thi phải đạt điểm cao, nhưng bố mẹ đâu biết rằng những mong mỏi quá cao đó đồng nghĩa với việc đã tạo cho các em một áp lực lớn.
Bên cạnh những trường hợp các em bị áp lực bởi bố mẹ, thầy cô, xã hội… tại Viện SKTT, bác sỹ cho biết cũng gặp một số trường hợp bệnh nhân bị rối loạn cảm xúc do chính bản thân các em tạo áp lực cho mình.
Các em luôn trong trạng thái học tập căng thẳng, tâm trạng lo sợ thi rớt, sợ thua kém bạn bè. Nhiều em không biết cách sắp xếp, phân bổ thời gian học tập và nghỉ ngơi hợp lý, còn dành nhiều thời gian chơi game, vào mạng Internet, nhiều em đến gần ngày thi mới học dồn, học ngày, học đêm nên không đủ thời gian nghỉ ngơi. Thậm chí, có em chỉ ngủ 2 - 3 tiếng/ngày dẫn đến quá trình học tập bị giảm sút.
Để đối phó với việc thức đêm, các em lại lạm dụng các chất kích thích như cà phê, thuốc lá mà không chú ý đến việc bổ sung dinh dưỡng và năng lượng phù hợp.
Em Lê Ngọc Q. (20 tuổi, Thanh Hóa) là một bệnh nhân như thế đang được điều trị tại Viện SKTT. Trò chuyện với chúng tôi, em cho biết sau khi học xong phổ thông, em có nguyện vọng tu luyện nước ngoài. Do mong muốn của em quá mãnh liệt mà bản thân không đáp ứng được nên em đã bị rối loạn lo âu: Sợ hãi việc học, lúc nào cũng lo lắng, bồn chồn, rối loạn giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ, ngủ không ngon giấc, cảm giác mệt mỏi “kiệt sức”, khó tập trung, đầu óc như trống rỗng, tính tình thay đổi, căng cơ, đi học thì xin cô về…
Tránh tạo áp lực kỳ vọng cho trẻ
Theo TS.BSCKII. Nguyễn Văn Dũng cho biết, việc phải chịu nhiều áp lực từ bố mẹ, thầy cô, điểm số và thành tích… dẫn tới nhiều ảnh hưởng khác nhau cho các em học sinh. Các em luôn trong trạng thái mệt mỏi, phải gồng mình lên để chống đỡ với những áp lực học và thi khiến các em có những biểu hiện rối loạn cảm xúc như: Ăn kém, ngủ ít; Cảm giác kiệt sức; Lo lắng căng thẳng quá mức; Đau đầu, hoa mắt chóng mặt; Đau dạ dày; Suy nhược cơ thể…
Để điều trị cho những bệnh nhân này, theo TS.BSCKII Nguyễn Văn Dũng, việc đầu tiên phải tách các em khỏi những áp lực đó, có chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý.
Đối với cha mẹ, trong quá trình nuôi dạy con, các bậc cha mẹ cần chú ý tới việc giáo dục nhân cách và nâng cao bản lĩnh cho các em để vững vàng đối mặt với những khó khăn, áp lực trong cuộc sống. Trang bị cho con kỹ năng sống, giúp con thích ứng với stress. Cha mẹ cũng phải nhìn nhận đúng năng lực và sở trường của con em mình, từ đó động viên, khuyến khích các em học, tránh tạo áp lực căng thẳng, kỳ vọng quá mức với các em.
TS.BSCKII Dũng khuyến cáo, rối loạn cảm xúc do áp lực thi hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu chúng ta phát hiện sớm. Khi thấy con em mình có những biểu hiện bất thường, các bậc cha mẹ cần phải đưa các em đến ngay bác sĩ chuyên khoa tâm thần để được khám, tư vấn và có hướng điều trị thích hợp. Tránh thái độ kỳ thị và tự ý mua thuốc bên ngoài để uống hoặc cúng bái, tin tưởng vào các đấng siêu nhiên.
