Não bộ của trẻ sẽ phát triển không hoàn chỉnh nếu thiếu dưỡng chất quan trọng này

Vừa qua, Viện Kiểm nghiệm An toàn Vệ sinh Thực phẩm Quốc gia phối hợp với Cục An toàn thực phẩm, Viện Dinh dưỡng Quốc gia và Hội Nữ tri thức Việt Nam tổ chức Hội thảo “Sức khỏe và An toàn Thực phẩm” năm 2018 tại Hà Nội. Trong khuôn khổ nội dung hội thảo đã nêu ra những nhận định về tầm quan trọng của chất béo đối với sự phát triển của trẻ nhỏ, khuyến cáo và hướng dẫn phụ huynh cách thức bổ sung chất béo tốt nhất cho trẻ. 

PGS.TS Lê Bạch Mai chia sẻ với các chuyên gia và chị em phụ nữ về cách bổ sung chất béo lành mạnh cho trẻ

Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Lê Bạch Mai – Nguyên Viện phó Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chất béo bao gồm một nhóm các hợp chất hòa tan trong các dung môi hữu cơ và thường không hòa tan trong nước, nhẹ hơn nước.

Chất béo bao gồm: chất béo bão hòa,không bão hòa và có nguồn gốc thực vật. Trong đó, chất béo bão hòa có nhiều trong các loại mỡ động vật, chứa nhiều cholesterol không tốt cho sức khỏe nên thường được khuyến nghị hạn chế sử dụng.

Chất béo không bão hòa có nhiều trong các loại hạt và hải sản đặc biệt là cá hồi. Chất béo có nguồn gốc thực vật không chứa cholesterol, nhiều vitamin và các chất béo không bão hòa. Theo nhiều nghiên cứu, chất béo không bão hòa và chất béo có nguồn gốc thực vật được đánh giá là tốt cho sức khỏe.

Theo nhu cầu dinh dưỡng dành cho người Việt Nam được Bộ Y tế phê duyệt năm 2016, với người lớn tuổi thì năng lượng chất béo trong khẩu phần ăn thấp hơn trẻ nhỏ. Mức tiêu thụ chất béo hàng ngày cho người trưởng thành từ 18-25% tổng năng lượng một khẩu phần ăn.

Có 3 nhóm đối tượng cần tiêu thụ nhiều chất béo hơn là trẻ em, phụ nữ có thai và cho con bú. Ở trẻ đang bú mẹ, 50-60% năng lượng ăn vào là chất béo từ sữa mẹ cung cấp. Trẻ dưới 6 tháng được bú sữa mẹ hoàn toàn là đảm bảo đủ nhu cầu chất béo.

Chuyên gia cho biết thêm, chất béo chiếm 60% trong phần vật chất giúp hoàn thiện phần não cứng của trẻ từ 0 đến 3 tuổi. Đây là thành phần chính của màng tế bào não và bao myelin bao quanh tế bào thần kinh. Quá trình myelin hóa sẽ diễn ra rất nhanh chóng trong ba năm đầu đời nên trẻ cần được tập trung cung cấp đầy đủ chất béo để phục vụ cho quá trình phát triển này của não bộ.

Mặt khác, trọng lượng não trẻ cũng tăng nhanh sau sinh: lúc sinh não trẻ chỉ nặng khoảng 350g, đến 1 tuổi, não trẻ nặng thêm gấp 3 lần (khoảng 1100g). Do đó, để đảm bảo não trẻ phát triển tốt, ở giai đoạn 1-2 tuổi, trẻ cần được cung cấp đủ nguồn năng lượng từ chất béo - chiếm khoảng 40% trên tổng năng lượng khẩu phần trong một bữa ăn.

Chất béo chiếm 60% trong phần vật chất của não bộ (nguồn ảnh: internet)

Chất béo khi vào cơ thể sẽ được đốt cháy, sản sinh năng lượng phục vụ cho các hoạt động của cơ thể. Nó cũng đóng vai trò là chất dung môi hòa tan các vitamin quan trọng với trẻ như vitamin A, D, E... nên để cơ thể trẻ hấp thụ tốt các vitamin này càng cần phải có chất béo.

Ngoài ra, sự thiếu hụt chất béo trong khẩu phần ăn hàng ngày sẽ ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là cơ quan thần kinh.

Để cung cấp chất béo cần thiết cho trẻ, cha mẹ có thể bổ sung trực tiếp dầu ăn dinh dưỡng vào cháo, bột của trẻ. Theo đó, mỗi bữa ăn, phụ huynh chỉ cần cho một muỗng khoảng 5ml (tương đương 1 thìa dầu ăn) vào thức ăn đã nấu chín còn nóng là đã có thể an tâm cung cấp đầy đủ lượng chất béo cần thiết trong một ngày cho con. Cha mẹ có thể chọn loại dầu cá hồi vì cá hồi là loại hải sản giàu Omega 3 và hàm lượng DHA tự nhiên hơn các loại hải sản thông thường khác.

Với chất béo nguồn thực vật, cha mẹ nên chọn chất béo từ các loại hạt như hạt dướng dương, hạt đậu nành, hạt gạo đặc biệt là dầu ôliu - các nguồn dồi dào acid béo không no. Vai trò của acid béo không no là điều hòa thành mạch máu, đề phòng nhồi máu cơ tim, ngăn ngừa các rối loạn của hệ thống tim mạch. Ngoài ra, acid béo không no còn phát huy vai trò chuyển hóa các vitamin nhóm B cho cơ thể, thậm chí để bảo vệ da khỏi những tổn thương.