Dưới đây là 4 vị hoàng đế lên nắm ngai vàng vào đúng ngày mùng 1 Tết trong lịch sử Việt Nam.
Trong lịch sử Việt Nam, nhiều vị vua lên ngôi vào “mùa xuân, tháng Giêng” nhưng sử sách không ghi chính xác ngày nào. Chỉ có một số được ghi chép rõ ràng ngày lên ngôi vào đúng mùng 1 Tết. Đó là 4 vị vua sau đây:
Mạc Thái Tông (1500-1540)
Đây là vị hoàng đế thứ 2 của nhà Mạc. Ông là con trưởng của Thái tổ Mạc Đăng Dung. Sử sách chép rằng, năm Canh Dần (1530), tháng Giêng, mùng 1 là ngày Đinh Hợi, Đăng Doanh (tức Mạc Thái Tông) tiến ngôi vua, đổi niên hiệu là Đại Chính.
Mạc Thái Tông được xem là ông vua có nhiều đóng góp trong việc trị nước thời nhà Mạc. Ông rất chú trọng khoa cử. Cứ 3 năm, ông lại mở một khoa thi để tuyển chọn nhân tài cho đất nước.
Mạc Thái Tông là vị hoàng đế thứ 2 của nhà Mạc.
Ngày mới nắm ngai vàng, Mạc Thái Tông thấy đất nước nhiều trộm cướp liền ra lệnh cấm dân các xứ không được mang gươm giáo, dao nhọn và binh khí ra đường. Nếu ai trái lệnh vua sẽ bị trị tội. Nhờ đó người buôn bán chỉ đi tay không, không phải mang khí giới tự vệ.
“Trong vài năm, trộm cướp biệt tăm, sức vật nuôi đến tối cũng không phải dồn vào chuồng, cứ mỗi tháng một lần kiểm điểm lại”, sạch Đại Việt thông sử của Lê Quý Đôn viết.
Lê Thế Tông (1566-1599)
Tên thật Lê Duy Đàm là con thứ năm của vua Lê Anh Tông. Vị hoàng đế này được Trịnh Tùng đưa lên ngôi vào đúng mùng 1 Tết năm 1573.
Lê Thế Tông cai trị trong thời kỳ mà Trịnh Tùng chiếm được kinh thành từ tay nhà Mạc. Kề từ đây quyền lực thực sự rơi vào tay Trịnh Tùng. Vua Thế Tông không có bất cứ quyền lực nào cả.
Cuối tháng 8/1599, vua Lê Thế Tông mất, trị vì ngôi vua được 26 năm, thọ 33 tuổi.
Minh Mạng (1791-1841)
Nguyễn Phúc Đảm là vị vua thứ 2 của triều Nguyễn. Ông tên thật là Nguyễn Phúc Đảm, con trai thứ 4 của vua Gia Long. Ông lên ngồi vào sáng mùng 1 Tết năm Canh Thìn (1820).
Sử sách chép, hoàng tử Phúc Đảm ban đầu không được lựa chọn cho ngôi vị thái tử của vua Gia Long. Người được chọn cho vị trí này là hoàng tử Phúc Cảnh. Nhưng hoàng tử Cảnh lại không sống lâu và sớm qua đời vì căn bệnh đậu mùa. Lúc này hoàng tử Đảm mới được chọn vào vị trí thái tử.
Minh Mạng vị vua thứ 2 của triều Nguyễn.
Sau khi vua Gia Long băng hà, thái tử Đảm lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu là Minh Mạng. Ông được miêu tả là người văn thao võ lược, hiếu học lại rất chăm lo chuyện triều chính. Đất nước dưới thời trị vì của ông đã đạt đến cảnh thái bình thịnh thế, được không ít các nước ngoại bang trong khu vực nể trọng.
Cụ thể, sau khi lên ngôi, vua Minh Mạng đã tiến hành hàng loạt cải cách từ nội trị đến ngoại giao, góp công xây dựng đất nước lớn mạnh nhất khu vực. Đặc biệt lãnh thổ được mở rộng hơn so với các triều đại trước, kéo dài từ Lạng Sơn đến Cà Mau.
Ngoài ra, vua Minh Mạng còn rất chú trọng đến thi cử. Năm 1822, ông mở các kỳ thi Hội, Đình ở kinh đô để tuyển chọn nhân tài.
Thành Thái (1879-1954)
Đây vị hoàng đế thứ 10 của triều Nguyễn, tên thật Nguyễn Phúc Bửu Lân, con thứ 7 của vua Dục Đức. Ngày 27/12/1888 (Mậu Tý), vua Đồng Khánh mất vì bệnh khi mới 25 tuổi. Bửu Lân được chọn lên ngai vàng ngày mùng 1 tháng Giêng năm Kỷ Sửu (1889), lấy niên hiệu là Thành Thái.
Mặc dù lên ngôi lúc mới 10 tuổi, vua Thành Thái đã bộc lộ tố chất yêu nước, có quan điểm chống Pháp, không ưa quan lại xu nịnh. Những hành động của vị vua trẻ tuổi bị quan lại của Pháp để ý, theo dõi. Chúng tìm mọi cách loại bỏ vua khỏi ngai vàng. Ngày 29/7/1907, vua Thành Thái không phê chuẩn việc bổ nhiệm một số quan lại đã được Khâm sứ Pháp và Hội đồng Thượng thư thỏa thuận. Chúng tuyên bố truất quyền và quản thúc Thành Thái trong đại nội.
Thành Thái là vị hoàng đế thứ 10 của triều Nguyễn.
Ngày 3/9/1907, triều thần theo lệnh của Pháp vào điện Càn Thành dâng vua dự thảo chiếu thoái vị, với lý do sức khoẻ không bảo đảm. Xem xong bản dự thảo, vua Thành Thái chỉ cười, ghi ngay hai chữ "phê chuẩn" rồi quay lưng đi vào. Ngày 12/9/1907, ông bị đưa đi quản thúc ở Cap Saint Jacques (Vũng Tàu ngày nay).
Đến nǎm 1916, ông bị đày ra đảo cùng con trai. Phải đến đầu tháng 5/1945, nhờ sự vận động của con gái và con rể của ông, cựu hoàng Thành Thái mới được về sống ở Vũng Tàu.
Đến tháng 3/1953, ông mới được cho về Huế thăm lăng tẩm cha mẹ. Vua mất ngày 24/3/1954, được an táng tại xã An Cựu, huyện Hương Thuỷ, tỉnh Thừa Thiên, thọ 75 tuổi.
