Cúng giao thừa là phong tục không thể thiếu trong những ngày Tết. Vậy những cách cúng giao thừa đón Tết thế nào là chính xác, không mạo phạm thần linh. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết ngay sau đây.
Tại sao phải làm lễ cúng giao thừa đêm 30 Tết
Lễ cúng giao thừa hàng năm hay còn được gọi là lễ Trừ Tịch. Theo phong tục tập quán của người Việt từ xưa đến nay, thì khi làm lễ luôn luôn phải cúng ở hai nơi (trong nhà và ngoài trời). Việc làm nghi lễ cúng giao thừa như để đánh dấu thời khắc chuyển giao giữa năm cũ đã qua và năm mới sắp đến. Cũng như là để tiễn đưa các quan hành khiển cũ, bàn giao lại công việc cho những quan hành khiển mới.
Ngoài ra, làm lễ cúng Trừ Tịch đêm 30 Tết còn mang ý nghĩa trút bỏ hết vận xui, những điều đen đủi trong năm cũ để có thể đón mừng những điều tốt đẹp, may mắn trong năm mới. Lễ giao thừa thường sẽ được bắt đầu vào giờ Tý (tức là từ hơn 23h đêm cho đến 1h sáng ngày mùng 1 Tết).
Cách cúng giao thừa tại nhà riêng
1. Lễ vật cúng giao thừa tại nhà
Khi thực hiện lễ cúng giao thừa tại nhà riêng, nhất thiết phải chuẩn bị hai mâm cỗ cúng, một mâm để cúng giao thừa trong nhà và mâm còn lại để cúng ngoài trời.
Mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời bao gồm:
- Thịt gà trống luộc nguyên con
- Bánh chưng (bánh tét)
- Xôi
- Trầu cau
- Hương, nhang
- Hoa
- Đèn, nến
- Trái cây, bánh kẹo
- Đĩa gạo, đĩa muối
- Rượu, bia, nước ngọt
- Bộ quần áo và mũ quan thần linh, tiền vàng
Mâm cỗ cúng giao thừa trong nhà bao gồm:
- Thịt gà trống luộc nguyên con
- Xôi
- Giò hoặc chả
- Bánh chưng (bánh tét)
- Mứt Tết
- Mâm ngũ quả
- Hương, nhang
- Bánh kẹo
- Trầu cau
- Rượu, nước ngọt, bia
- Tiền vàng
2. Bài cúng giao thừa đêm 30 Tết tại nhà chi tiết
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (cúi lạy 3 lần)
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật
Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần
Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Lưu Vương Hành khiển, Ngũ Ôn hành binh chi thần, Nguyễn Tào phán quan.
Con kính lạy ngài đương niên thiên quan Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan.
Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị Tôn Thần.
Nay là phút giao thừa năm … với năm mới …
Tín chủ chúng con là: ..., sinh năm: ..., hành canh: ... tuổi,
Hiện đang cư ngụ tại số nhà:..., ấp/khu phố:..., xã/phường ..., quận/huyện/ thành phố ..., tỉnh/thành phố ...
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng Đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dường Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.
Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (cúi lạy 3 lần)
Cách cúng giao thừa tại chung cư
1. Ở nhà chung cư có nhất thiết phải cúng giao thừa?
Theo như nhiều chuyên gia phong thủy đã nghiên cứu, với những hộ gia đình có nhà ở chung cư thì không nhất thiết phải thực hiện làm lễ cúng giao thừa ở ngoài trời. Đó là bởi nhà ở chung cư là nhà trên cao, không tiếp xúc dưới mặt đất như những ngôi nhà thông thường, do đó mà việc làm lễ cúng giao thừa tại nhà chung cư sẽ không được trọn vẹn và đón rước được các vị thần linh.
Nếu gia chủ có nhà ở chung cư, chỉ nên thực hiện việc cúng giao thừa tại bàn thờ gia tiên. Nếu như gia chủ muốn làm lễ cúng ngoài trời thì tốt nhất nên xuống dưới sảnh, sân của tòa nhà nơi mình đang sinh sống để làm lễ, chứ không nên tự làm lễ ở ban công. Điều này sẽ thể hiện được sự kết nối Thiên - Địa - Nhân, kết nối được với các vị quan thần linh ở cõi khác.
2. Bài cúng giao thừa tại nhà chung cư 2021
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (cúi lạy 3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương niên hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị tôn thần
Con kính lạy Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần
Con kính lạy các cụ Tổ Tiên nội ngoại, chư vị tiên linh
Nay nhân phút Giao thừa năm Canh Tý
Tín chủ chúng con là …
Hiện đang ngụ tại: ...
Phút Giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên Đán, tín chủ chúng con thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cúng trần, dâng lên trước án, cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn thần, tiến cúng Tổ Tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời:
Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài thần, các ngài bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này.
Cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ tiên linh cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ, Bá thúc huynh đệ, Cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc chư vị hương linh, cúi xin giáng về linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ hậu chủ, y thảo thụ mộc ở đất này. Nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ: Minh niên khang thái, vạn sự cát tường. Bốn mùa bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng. Tâm thành cẩn nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (cúi lạy 3 lần)
Cách cúng giao thừa tại công ty, cơ quan làm việc
1. Lễ vật cúng giao thừa tại cơ quan, công ty cần có
Mâm cỗ cúng tại cơ quan, công ty về bản chất không khác gì nhiều so với mâm cỗ tại gia đình. Tuy nhiên lễ vật cho mâm cỗ cúng tại công ty không cầu kỳ và nhiều món ăn, trái lại chỉ nên gồm những thứ như sau:
- Gà trống luộc: 1 con
- Bánh chưng: 2-3 cái
- Bộ vàng mã cúng giao thừa
- Đèn, nến cho lễ cúng
- Hoa tươi: 1 lọ
- Hương, nhang
- Mâm ngũ quả
- Trầu cau
- Bánh kẹo
- Trà, rượu ngoại
2. Bài cúng giao thừa tại công ty, cơ quan
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (cúi lạy 3 lần)
Kính lạy:
- Ngài Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
- Các ngài Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn thần
- Các ngài Long mạch, Táo quân, chư vị Tôn thần
- Các cụ tổ tiên nội, ngoại chư vị tiên linh
Nay phút Giao thừa năm cũ ... với năm mới ...
Công ty chúng con là: …
Tên chủ công ty:… sinh năm: …
Hiện đang ngụ tại số nhà …, ấp/khu phố …, xã/phường..., quận/huyện/thành phố …, tỉnh/thành phố …
Phút Giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dường Phật - Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời:
Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Phúc đức chính Thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng về linh sàng hâm hưởng lễ vật.
Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này.
Nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường, thời thời được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng.
Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (cúi lạy 3 lần)
Những lưu ý khi thực hiện việc cúng giao thừa
Khi thực hiện các cách cúng giao thừa đã trình bày trong bài viết, người thực hiện cần lưu ý một số điều sau:
- Mâm cỗ cúng giao thừa phải đặc biệt tươm tất, không được sơ sài và nhất là không được phép sử dụng đồ giả khi cúng như trái cây nhựa, hoa giả,...
- Theo quan niệm dân gian, khi cúng giao thừa cần có mặt của tất cả thành viên trong gia đình. Điều này thể hiện sự đoàn kết, hòa thuận giữa các thành viên để đón rước ông bà, tổ tiên về chung vui đón Tết.
- Không được làm đổ vỡ đồ đạc trong khi làm lễ cúng.
- Khi làm lễ, phải mở cửa khắp nhà để đón không khí Tết cũng như tiễn những thứ đen đủi, vận xui của năm cũ ra đi để chào đón những thứ tốt đẹp hơn của năm mới.
Một số tục lệ có thể làm vào đêm giao thừa
Nhiều người thường lựa chọn không làm lễ cúng giao thừa tại nhà mà thực hiện việc đón mừng năm mới bên ngoài, cúng bái tại chùa chiền. Những tục lệ sau đây thường được thực hiện:
- Ra chùa, đình để làm lễ: Người dân thường kéo nhau ra đình, chùa để làm lễ ngay sau khi kết thúc việc cúng giao thừa trong gia đình. Họ quan niệm rằng làm như vậy để mong được các vị thần linh phù hộ và gặp nhiều may mắn cho năm mới.
- Hái lộc đầu năm: Có nhiều người có thói quen hái lộc tại chùa, đình đầu năm mới với quan niệm rằng sẽ gặp nhiều may mắn, tốt lành khi mang được lộc từ chùa về nhà. Thông thường những cành lộc sau khi hái sẽ được cắm trong lọ cho đến khi héo tàn thì thôi.
- Xông đất: Sau khi thực hiện lễ cúng giao thừa, những gia đình có người nhà “vía tốt” có thể tự làm thủ tục xông đất cho chính ngôi nhà của mình. Làm như vậy để tránh bị những người có mệnh không tốt tìm đến vào ngày mùng 1.
- Xuất hành năm mới: Nhiều người có thói quen xuất hành ngay đầu năm mới sau khi đã hoàn thành hết các lễ cúng cần thiết để đón Tết. Điều này sẽ mang lại một sự khởi đầu mới được dự báo là suôn sẻ, tốt lành, gặp nhiều may mắn.
