Loại rau này có thân mềm giống hoa mười giờ, trước mọc hoang dại nay được người dân thành phố tìm mua về để làm các món giải nhiệt mùa hè.
Rau sam là cái tên quen thuộc với những người sinh ra và lớn lên ở cả miền quê Việt Nam. Loại rau này có thân mềm mọng nước giống hoa mười giờ, bò sát mặt đất với thân màu hơi hồng hoặc đỏ. Lá cây mọc đối thành cụm tại các đốt thân hoặc ngay đầu ngọn.
Theo tìm hiểu, cây rau sam có nguồn gốc từ Ấn Độ và Trung Đông. Trên thế giới, cây rau sam được trồng nhiều ở Pháp, Nhật, Trung Quốc để sử dụng làm món ăn hằng ngày. Ở nước ta, rau sam mọc dại ở cả 3 miền, cứ mùa mưa đến là chúng lên tươi tốt.
Rau sam mọc dại ở quê, cứ sau những cơn mưa rào là cây lại xanh um, mọng nước
Trước đây, rau sam gắn với những bữa cơm dân dã của nhiều gia đình ở quê. Chỉ cần sau cơn mưa rào là rau mọc xanh tốt, non mơn mởn, nếu không ăn kịp thì các gia đình còn hái cho lợn ăn. Bởi hồi đó không ai mang rau sam ra mua bán ở chợ, không mang lại giá trị kinh tế.
Rau sam có vị chua nhẹ, ngọt thanh, hơi nhớt nên không phải ai cũng thích nó. Ngoài luộc, nấu canh, xào tỏi, rau sam còn có thể làm món nộm/gỏi, ăn như rau sống.
Rau sam nấu thành nhiều món giải nhiệt được ưa chuộng trong những ngày hè, thứ rau này vừa bổ lại vừa giải nhiệt
Những năm gần đây, thứ rau dại này bỗng thành đặc sản ở thành phố, đặc biệt vào những ngày hè oi nóng. Hiện tại trên thị trường, rau sam được bán tại các chợ truyền thống hay trong siêu thị với giá dao động khoảng từ 70.000 – 100.000 đồng/kg.
Bạn Hoài Anh (ở Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ: "Mình rất thích vị chua thanh của rau sam, nấu canh với thịt băm hay canh tôm vào mùa hè vừa mát vừa ngon. Hồi còn bé ở quê được mẹ nấu cho ăn suốt, nhưng ở Hà Nội không phải lúc nào cũng mua được. Mình có quen một cô bán rau nên dặn trước, lúc nào có rau sam ở quê gửi lên cô sẽ gọi cho mình xem có lấy hay không".
Theo đó, loại rau này mọc tự nhiên, không phun hóa chất lại lạ miệng và giải nhiệt mùa hè nên luôn được khách ưa chuộng.
Chị Nhài - người bán rau ở chợ Cổ Nhuế (Hà Nội) cho biết rau sam không được trồng đại trà như các loại rau khác nên số lượng không nhiều. "Tôi gom của bà con trong xóm, ngày được dăm bảy bó bán một lúc là hết veo. Mùa hè, rau sam nấu canh cua, canh tôm ngọt mát, thơm lừng nên các bà, các mẹ đi chợ thấy đều mua ngay. Nhiều người còn đặt hàng trước", chị Nhài nói thêm.
Ở nước ngoài, rau sam cũng được dùng trong nhiều món ăn, người Hà Lan dùng rau sam làm dưa chua, người Pháp cũng rất thích rau sam và chế biến thành nhiều món ăn đặc biệt, hoặc ở Mỹ, có món rau sam trộn dầu giấm... Người Trung Hoa xưa gọi rau sam là "rau trường thọ".
Cây rau sam dễ trồng, sau khoảng 30 ngày là có thể thu hoạch
Ngoài mua rau tươi, chị em cũng có thể mua hạt giống rau sam ở các địa điểm bán hạt giống với giá dao động khoảng từ 12.000 - 15.000/gói. Rau sam có thời gian sinh trưởng vô cùng ngắn, chỉ sau 30 ngày trồng là đã có thể thu hoạch ngọn sam xanh mướt đầu tiên. Nên quan sát cây thường xuyên để thu hái đúng lúc. Nếu bạn để quá già, rau sẽ giảm dinh dưỡng cũng như vị ngon vốn có.
