Tỷ phú Mark Zuckerberg- CEO Facebook, sinh năm 1984, là một trong hai tỷ phú trẻ nhất nước Mỹ. Bên cạnh tài năng và sự nỗ lực cá nhân, chính cách nuôi dạy của cha mẹ cũng góp phần không nhỏ giúp anh phát triển được khả năng của mình...
Sớm tiếp xúc với máy tính
Cha của Mark là một nha sĩ. Hiện nay, ông vẫn làm việc tại phòng khám ở Dobbs Ferry, một ngôi làng trong thị trấn Greenburgh, thành phố New York. Trong khi đó, mẹ của Mark là một nhà tâm thần học và giúp cha của anh quản lý phòng khám.
Kết quả là, cậu bé Mark lớn lên, chứng kiến cách cha mẹ điều hành công việc của họ. Phòng khám được đặt ngay tại nhà, vì vậy Mark có nhiều cơ hội tiếp xúc với các thiết bị công nghệ hiện đại thời bấy giờ.
"Các con của tôi thường vào phòng khám và được tiếp xúc với máy tính từ rất sớm. Điều này đem lại khá nhiều lợi ích. Nó là khơi dậy tình yêu với công nghệ trong Mark".
Điều đó đã khơi dậy sự đam mê của cậu bé với công nghệ. Ông cho rằng, các bậc cha mẹ cần ủng hộ thế mạnh và đam mê của trẻ với sự cân bằng giữa "học và chơi".
Ông Zuckerberg nói rằng ông đã trang bị máy tính cho văn phòng làm việc của mình từ năm 1985, trong khi đó con trai ông, CEO của Facebook sinh năm 1984 và lớn lên trong ngôi nhà, nơi ông đặt phòng nha ở Dobbs Ferry, một ngôi làng trong thị trấn Greenburgh, thành phố New York.
"Những đồ chơi cho Mark cũng thuộc dạng công nghệ cao, gồm chiếc Atari 800 đi kèm với một chiếc đĩa dành cho lập trình. Tôi nghĩ rằng Mark có thể quan tâm nên đã truyền đạt kiến thức ấy cho nó, từ đó Mark cất cánh. Mark có một cuốn sách về lập trình, nhưng khả năng lập trình thì phần lớn là do tự học", cha của Giám đốc điều hành Facebook nói.Không áp đặt con cái
Khi ông kể chuyện dạy con trong một chương trình phát thanh trực tiếp, rất nhiều bậc cha mẹ đã gọi điện đến xin lời khuyên của ông về cách nuôi dạy con.
Gia đình của Mark Zuckerberg.
Tin tưởng thay vì áp đặt
Ông Zuckerberg chia sẻ: Có lẽ điều mà vợ chồng tôi đều tin tưởng là thay vì áp đặt con cái hoặc chỉ đạo cuộc sống con cái theo một hướng nhất định nào đó, hãy nhận ra thế mạnh của chúng và ủng hộ thế mạnh đó, cũng như hỗ trợ những gì mà đứa trẻ đam mê.
Ông cũng không ủng hộ roi vọt nhưng các bậc cha mẹ cần truyền đạt những điều gì mà họ không thích từ sớm để đứa trẻ có thể hiểu được cảm xúc của họ, điều gì nên làm và không nên làm.
Zuckerberg nói rằng ông không ủng hộ cách dạy con kiểu "mẹ Hổ" trong cuốn sách bán chạy gần đây (Battle Hymn of the Tiger Mother), trong đó có khuyên thúc đẩy trẻ tới thành công bằng cách hạn chế các hoạt động ngoại khóa. Ông cũng không muốn vẽ chân dung mình như một chuyên gia về nuôi dạy con nhưng ông cho biết: Tôi nghĩ rằng cực đoan dưới mọi hình thức trong nuôi dạy con cái đều không tốt. Trẻ con cần phải được nuôi dạy toàn diện, được học và được chơi.
Ông nói Mark là một học sinh giỏi với một năng khiếu bẩm sinh về toán và khoa học, là một cậu bé ưa sự yên tĩnh, không thích tự hào về thành tích của mình. Khi Mark được tạp chí Time bình chọn là Nhân vật của năm vào năm ngoái, anh đã nói với cha mình: đó là một năm trôi qua thật chậm.
"Tôi tự hào về thành tựu của Mark cũng như của tất cả những đứa con tôi. Em gái Randi của Mark là giám đốc tiếp thị cho Facebook, một em gái khác Donna đang học tiến sĩ ở Princeton, cô em út Arielle đang học đại học về khoa học máy tính.
Có cuộc gọi hỏi ông rằng vợ ông, Karen, một nhà tâm lý học, có đi làm trong khi nuôi dạy bốn đứa trẻ không, ông trả lời: Vợ tôi là một siêu nhân. Cô ấy đảm đương được việc ở công sở và ở nhà. Chúng tôi có một thế mạnh là văn phòng làm việc ngay tại nhà mình, do vậy vừa có thể làm việc, vừa trông nom con cái.
Zuckerberg nói rằng ông cũng dùng Facebook để quảng bá cho công việc của mình và vẫn chăm sóc răng cho Mark đều đặn.
Đem đến cho con cái cuộc sống ổn định
Trên thực tế, rất nhiều doanh nhân thành công đã từng trải qua tuổi thơ nghèo khó. Tuy nhiên, nếu một đứa trẻ lớn lên với một nền tảng tài chính ổn định, nó sẽ sẵn sàng chấp nhận rủi ro hơn. Trong trường hợp của bác sĩ Edward Zuckerberg, ông đã làm việc để có được một cuộc sống ổn định lâu dài ngay cả trước khi kết hôn và sinh con.
Mặc dù khi còn trẻ, cha của Mark rất yêu thích máy tính, nhưng ông đã quyết định theo học ngành Nha khoa bởi biết rằng nó sẽ giúp ông có thu nhập tốt và ổn định sau khi ra trường.
Tìm hiểu và khuyến khích niềm yêu thích của trẻ
Ông Edward cho biết thay vợ chồng ông luôn cố gắng tìm ra điểm mạnh của chúng và hỗ trợ các con phát triển niềm đam mê của mình.
Để nuôi dưỡng niềm đam mê công nghệ của con, cha của Mark đã thuê một gia sư máy tính tên là David Newman mỗi tuần đến kèm cặp Mark một lần.
Năm 12 tuổi, Mark đã sử dụng Atari BASIC để tạo ra một chương trình nhắn tin gọi là "Zucknet." Cha anh sử dụng phần mềm này ở phòng nha để người tiếp tân có thể báo cho ông bệnh nhân tiếp theo mà không phải hét to lên. Cả gia đình đã dùng Zucknet để nói chuyện với nhau trong nhà. Cùng với bạn mình, Mark cũng tạo ra một trò chơi máy tính chỉ để giải trí.
Cho con cái biết bạn tự hào về chúng
Ông Edward nói về con trai của mình là "một sinh viên tốt" và có "khả năng đặc biệt với môn toán và khoa học.". Khi Mark theo học tại Phillips Exeter Academy, ông nói rằng "Mark là một cậu bé khá trầm tính và không thích khoe khoang thành tích của mình."
Cha của CEO Facebook cho biết "Ông tự hào về những thành tích của Mark và của cả những đứa con khác."
Mark Zuckerberg, người sáng lập và CEO Facebook.
Đưa ra quy định và thực hiện theo
Bên cạnh việc yêu thương các con thì ông Edward cũng là một người có kỷ luật nghiêm khắc. Ông chia sẻ rằng "Tôi không cho rằng những hình phạt về thân thể là hiệu quả... Nhưng với một số hành vi nhất định của trẻ, đòi hỏi cha mẹ phải cho chúng biết đó là một hành vi không thể dung thứ và điều gì là đúng ngay lập tức."
Nói một cách cơ bản, bạn có thể là những bậc phụ huynh cấp tiến - nhưng nhớ rằng trẻ em vẫn là trẻ em. Chúng cần bố mẹ dạy dỗ.
Chắc chắn những đứa trẻ có thời gian để vui chơi
Ông Edward cho rằng trẻ em cần được phát triển toàn diện, bên cạnh công việc học tập chúng cũng cần được vui chơi.
Bác sĩ nhà khoa này đã khuyến khích sở thích lặn biển cho các con bằng cách treo một bức tranh san hô lớn trên tường và xây hẳn một bể cá lớn trong phòng.
Cân bằng cuộc sống và công việc
Trả lời câu hỏi về cân bằng giữa cuộc sống và công việc, bác sĩ Edward nhắc lại thực tế rằng ông và vợ của mình làm việc trong phòng khám tại nhà.
"Vợ của tôi là một 'siêu nhân", ông nói. "Bà ấy có thể vừa quản lý công việc, vừa chăm sóc gia đình. Chúng tôi có thuận lợi hơn vì văn phòng làm việc tại nhà. Vợ chồng tôi vừa có thể làm việc mà vẫn ở bên cạnh bọn trẻ."
Những cột mốc đáng nhớ đời học sinh
Năm 12 tuổi, Mark đã sử dụng Atari BASIC để tạo ra một chương trình nhắn tin gọi là "Zucknet." Cha anh sử dụng phần mềm này ở phòng nha để người tiếp tân có thể báo cho ông bệnh nhân tiếp theo mà không phải hét to lên. Cả gia đình đã dùng Zucknet để nói chuyện với nhau trong nhà. Cùng với bạn mình, Mark cũng tạo ra một trò chơi máy tính chỉ để giải trí.
Để nuôi dưỡng niềm đam mê công nghệ của con, cha của Mark đã thuê một gia sư máy tính tên là David Newman mỗi tuần đến kèm cặp Mark một lần. Newman sau đó đã nói với các phóng viên rằng, thật khó mà đi trước được thần đồng này, vì ngay sau đó, Mark cũng sắp tốt nghiệp trường Mercy College ở gần đó.
Mark Zuckerberg sau đó học ở học viện Phillips Exeter Academy. Tại đây, anh biểu lộ tài năng về bóng đá, giỏi về văn học cổ điển. Tuy nhiên, Mark vẫn say mê máy tính nhất và tiếp tục phát triển nhiều chương trình mới. Hồi còn học trung học, Mark đã tạo ra một phiên bản về phần mềm âm nhạc Pandora mà anh gọi là Synapse. Một vài công ty trong đó có AOL và Microsoft đã đòi mua và thuê anh cùng các bạn vào làm nhưng Mark đã từ chối.
Sau khi tốt nghiệp Exeter vào năm 2002, Mark Zuckerberg vào ĐH Harvard. Ngay từ năm thứ hai, anh đã xây dựng một chương trình có tên CourseMatch, giúp cho các sinh viên chọn lớp học của mình dựa trên những lựa chọn khác của người sử dụng. Anh cũng sáng tạo ra Facemash cho phép so sánh hai sinh viên trong cùng một khuôn viên và người dùng có thể bầu chọn ai là người hấp dẫn nhất. Chương trình này rất nổi tiếng nhưng sau đó đã bị nhà trường đóng cửa vì bị coi là không phù hợp.
Nhờ thành công của những dự án trước, Mark đồng ý giúp ba sinh viên Divya Narendra, Cameron và Tyler Winklevoss thực hiện một mạng xã hội mà họ gọi là Harvard Connection (kết nối sinh viên Harvard). Trang mạng này được tạo ra để dành cho các tầng lớp trên của Harvard có thể kết bạn, hẹn hò. Tuy nhiên, Mark đã ra khỏi nhóm này sau một thời gian để cùng với ba người bạn của mình Dustin Moskovitz, Chris Hughes and Eduardo Saverin tạo ra một mạng xã hội của riêng mình.
Trang mạng xã hội này cho phép người sử dụng tạo ra hồ sơ riêng của họ, tải ảnh lên và giao tiếp với người khác và được đặt tên là Facebook, từ một phòng ký túc xá của ĐH Harvardvào tháng 6/2004. Cuối năm thứ hai, Mark Zuckerberg đã bỏ học Harvard và dành toàn bộ thời gian phát triển Facebook. Chỉ đến cuối năm 2004, đã có 1 triệu người sử dụng Facebook.
