Ông Đào, 77 tuổi, làm hợp đồng tặng cho 3 con gái căn nhà, sau đó kiện đòi lại vì "sợ bị các con xua đuổi khi về già" nhưng bị tòa bác.
Vụ tranh chấp hợp đồng tặng cho nhà ở và quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn là ông Đào và ba con gái được TAND quận Bình Thạnh xét xử từ ngày 20 đến 25/6. Bà Thảo, vợ ông Đào (mẹ ruột của các bị đơn) được xác định là người có quyền, nghĩa vụ liên quan trong vụ án.
Người cha nói "bị ngược đãi, bạo hành"
Trình bày tại tòa, ông Đào cho biết, tháng 9/2020 vợ chồng ông ký hợp đồng tặng cho 3 con gái quyền sử dụng đất, quyền sở hữu căn nhà trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, quận Bình Thạnh. Ý nguyện của ông là chỉ tặng cho các con một nửa nhà đất và quyền sử dụng đất chứ không tặng cho quyền sở hữu toàn bộ. Tuy nhiên, ông bị "vợ và các con lừa dối" trong lúc ông bệnh tật, không minh mẫn, đã đưa giấy cho ông ký tặng cho toàn bộ tài sản trên.
Nguyên đơn cũng cho rằng, hợp đồng công chứng ông tặng cho nhà các con là giả và không hợp lệ vì trong hợp đồng chỉ ghi là "Hợp đồng dự thảo". Khi ký hợp đồng ông "chỉ ký đại chứ không đọc" vì hôm đó sau nửa ngày chờ đợi tại phòng công chứng ông bị "xây xẩm mặt mày hoa mắt, bồn chồn do bị bệnh tim mạch..." nên thiếu minh mẫn.
Theo ông Đào, sau khi tặng cho tài sản xong, vợ và các con đã "gây khó khăn, cưỡng bức tinh thần nhằm đuổi ông ra khỏi căn nhà". Hiện, ông bệnh tật thường xuyên do từng đi chiến trường và chịu di chứng của chiến tranh, tuổi già sức yếu và không còn bất kỳ tài sản nào khác.
Nguyên đơn nói rằng, hợp đồng tặng cho này có nhiều bất cập vì không có điều kiện, ràng buộc bên được tặng cho tài sản phải có nghĩa vụ chăm sóc nuôi nấng bên cho tài sản.
Lúc ra phòng công chứng làm hợp đồng tặng cho, ông chỉ biết làm theo hướng dẫn của công chứng viên, họ soạn hợp đồng rồi ký lăn tay. Các con ông cũng không ai đọc hợp đồng này mà chỉ "răm rắp" làm theo.
Ông cho rằng, việc làm hợp đồng tặng cho này là do sự lừa dối của vợ. Sau khi cho tài sản, vợ và các con đã "trở mặt", thay đổi thái độ đối xử với cha.
Do đó, hồi tháng 7/2022, ông đã làm đơn khởi kiện ra tòa, đề nghị tuyên huỷ hợp đồng tặng cho này. Về sau, ông đổi yêu cầu khởi kiện, chỉ đề nghị tòa hủy một phần hợp đồng tặng cho đối với phần tài sản của ông trong khối tài sản chung với vợ.
Đương sự trả lời đại diện VKS tại tòa. Ảnh: Hải Duyên
Con gái: Cha có biểu hiện "kỳ quặc"
Trình bày với tòa, các con của ông Đào cho rằng những nội dung ông viết trong đơn là không đúng. Việc cha mẹ cùng ký hợp đồng tặng cho họ căn nhà hoàn toàn là tự nguyện, họ không gợi ý cũng không yêu cầu.
Lúc làm hợp đồng tặng cho, cha mẹ đều minh mẫn, sáng suốt, có đủ năng lực hành vi dân sự. Cả ba chị em họ vẫn ở chung nhà với cha mẹ từ lúc làm hợp đồng tặng nhà cho đến nay. Chính cha mẹ cũng là người trực tiếp đi làm thủ tục đăng bộ sang tên căn nhà cho ba chị em.
Tuy nhiên, từ lúc tặng cho và sang tên, ông Đào là người nắm giữ bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu tài sản trên đất, cùng hợp đồng tặng cho bản chính, giấy đóng thuế trước bạ...
Nay họ không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của người cha, đồng thời phản tố, yêu cầu tòa buộc ông phải trả lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất cùng một số giấy tờ nói trên.
Là người liên quan, bà Thảo cũng không đồng ý với trình bày và yêu cầu khởi kiện của chồng, mà cùng ý kiến với các bị đơn. Bà không có ý kiến gì đối với việc thay đổi yêu cầu khởi kiện của chồng và yêu cầu phản tố của các con.
Trả lời thẩm vấn của tòa, ông thừa nhận lúc làm hợp đồng tặng cho, không có đưa ra điều kiện gì với các con. Ông nhiều trình bày lặp lại nội dung rằng, gia đình xích mích triền miên, vợ con lừa dối, bạo hành ông, có lúc không trả lời thẳng câu hỏi của tòa.
"Tôi chỉ cho quyền sử dụng nhưng lúc làm thủ tục thì lại là cho hết. Họ còn đe dọa, bạo hành tôi...", ông Đạo nói.
HĐXX hỏi về lý do lúc ra công chứng ông biết làm thủ tục sang tên luôn cho các con căn nhà nhưng tại sao không dừng lại. Ông nói, do ông đi chiến trường và bị kết luận là "rối loạn tiền đình, người lơ mơ nên bị vợ con lợi dụng".
Ông thừa nhận tuy trên giấy tờ là người có trình độ cử nhân kinh tế nhưng do bị ảnh hưởng bởi bom B52 lúc đi chiến trường nên không được mình mẫn. Ông cũng là người trực tiếp đi làm thủ tục sang tên đăng bộ nhà đất cho các con.
Từ lúc sang tên cho các con, ông đang giữ giấy tờ nhà. Ngoài bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác, các giấy tờ khác ông không giữ.
Đại diện cho ba chị em trả lời thẩm vấn của tòa, người con gái út của ông khẳng định không có chuyện chị em cô có những hành vi vô lễ, bạo hành hay có ý định chiếm đoạt nhà rồi xua đuổi cha như ông nghĩ. Những lời trình bày của ông không có thật nên cũng không có chứng cứ nào chứng minh.
"Chúng tôi không bỏ bê ông mà chính ông là người tự cách ly mình ra khỏi vợ con", cô gái nói. "Ông nhiều lần chửi bới, thậm chí đánh cả chị gái tôi khi chị đang mang thai, khiến tôi không có cách nào khác phải gọi nhờ công an phường đến giúp".
Cô cũng cho rằng, ông có nhiều hành động kỳ quặc như nói những lời khiếm nhã với hàng xóm, ảnh hưởng đến cuộc sống của họ. Ông còn tự ý gửi đơn lên trường đại học đề nghị cho cô nghỉ, trong khi cô là học sinh giỏi. Ở nhà, cha cô tự ngăn phòng làm bếp nấu ăn riêng và không cho ai đụng đến đồ của mình. Thậm chí, tủ lạnh hư gọi người vào sửa ông cũng không cho đụng vào.
Theo bị đơn, thời điểm làm hợp đồng tặng cho, việc công chứng giấy tờ được thực hiện trước mặt công chứng viên. Họ còn hỏi đi hỏi lại nhiều lần việc tặng cho nhà đất này có điều kiện gì không nhưng cả ông Đào và bà Thảo đều nói không.
"Việc bị cha khởi kiện và phải ra tòa trong cảnh này chúng tôi cũng cảm thấy rất đau lòng. Chúng tôi không phải là những người bị tài sản che mắt mà đối xử tệ bạc với cha mẹ. Kể cả sau phiên tòa này, cha, mẹ và chúng tôi vẫn sinh sống trong cùng căn nhà ấy", cô nói.
Tương tự, vợ ông cũng cho rằng, lúc làm hợp đồng tặng cho các con ông hoàn toàn tự nguyện. Do các con ông không biết mấy thủ tục nhà đất, nên uỷ quyền hết cho ông và ông tự tay đi sang tên cho con. Giấy tờ nhà lấy về ông cất trong tủ niêm phong và lấy dây chằng lại, không cho ai đụng tới. Việc ông đi kiện các con có thể do có ai đó "xúi giục".
"Ông luôn tự mình ngăn cách với vợ con rồi cho rằng mẹ con tôi xua đuổi. Ông còn chặn cửa lối vào phòng riêng không cho vợ con vào và không cho ai đụng vào đồ của mình. Lúc ông ốm, tôi nấu cháo cho ông ăn thì ông nói tôi có ý định đầu độc ông nên không ăn. Tôi đưa ông vào bệnh viện cấp cứu, ông nói tôi móc nối với bác sĩ hại ông", người vợ trình bày.
Bà nói cam đoan với tòa sẽ chăm sóc ông lúc ốm đau già yếu và sống trong căn nhà đó, chứ bà và các con không ai có ý định chiếm nhà đuổi ông đi.
Sau mỗi phần trình bày của vợ, ông đều xin tòa cho phát biểu và phủ nhận
Đến chiều 25/6, HĐXX tuyên bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Đào, chấp nhận yêu cầu phản tố của bị đơn buộc ông Đào phải giao giấy tờ nhà cho các bị đơn.
Theo HĐXX hợp đồng tặng cho tháng 9/2020 giữa ông Đào và các con được lập đúng theo quy định của pháp luật cả về hình thức và nội dung, đảm bảo đầy đủ các điều kiện có hiệu lực của hợp đồng. Sau khi làm hợp đồng tặng cho, ông Đào là người được các con uỷ quyền làm thủ tục sang tên nên buộc phải biết về quyền nghĩa vụ của các bên.
Nguyên đơn cho rằng, hợp đồng được lập không đúng ý nguyện của mình, có sự lừa dối... thì sau khi ký ông hoàn toàn có đủ điều kiện về thời gian để làm văn bản yêu cầu xin thay đổi nội dung hợp đồng trước khi sang tên.
Về yêu cầu phản tố, tòa cho rằng bị đơn đã đưa ra các chứng cứ, chứng minh nguyên đơn có những lời lẽ không đúng mực với các con.
Việc nguyên đơn nắm giữ giấy tờ liên quan đến căn nhà là ảnh hưởng đến quyền lợi của bị đơn. Đo đó, tòa tuyên buộc ông Đào phải trả lại bản chính giấy chứng nhận nhà đất tranh chấp cho các con.
* Tên đương sự đã được thay đổi
