Giai thoại về "tài phiệt" đầu tiên của đất Sài Gòn được truyền rằng: Từ tay trắng ông trở thành tỷ phú, trở thành "ông trùm" cao ốc, "ông vua" ngân hàng miền Nam nhưng lại chết bất ngờ vì bạo bệnh.
Nguyễn Tấn Đời sinh năm 1922 tại làng Bình Hòa, tổng Định Thành, tỉnh Long Xuyên (nay là thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang). Gia đình ông Đời là một trong những điền gia, địa chủ giàu có và tiếng tăm ở làng Bình Hòa thời bấy giờ. Vì vậy, từ nhỏ Nguyễn Tấn Đời được gia đình cho ăn học khá đàng hoàng ở thành phố Long Xuyên. Tương truyền, thuở còn bé, thầy tướng đã phán ông sẽ trở thành một đại gia nhờ xem tướng.
Cái hay ở chỗ, gia đình khá giả nhưng Nguyễn Tấn Đời vào đời khá sớm. Những năm đang học tại Long Xuyên, Tấn Đời làm công việc lùa trâu bò thuê cho một thương lái buôn loại gia súc này qua lại giữa Việt Nam và Campuchia. Có duyên buôn bán lại mồm mép, ông Đời nhanh chóng được giao cho lái, buôn hàng trăm ngàn con bò, con trâu cùng lúc.
Chân dung vị đại gia Nguyễn Tấn Đời
Năm 1945, Nguyễn Tấn Đời lên Sài Gòn theo học bậc cao đẳng tiểu học. Cách mạng Tháng Tám diễn ra, Nguyễn Tấn Đời tham gia lực lượng Việt Minh tại Sài Gòn, sau đó ông trở lại Long Xuyên. Khi Pháp tái chiếm Nam Bộ, Nguyễn Tấn Đời phải bỏ trốn lên Sài Gòn. Tại Sài Gòn, không tiền bạc, không người thân thích, hàng ngày Nguyễn Tấn Đời lân la khắp nơi tìm kiếm việc làm, đêm đến thì ngủ ngoài hàng hiên một ngôi nhà ở đường Yên Đổ (nay là Lý Chính Thắng, quận 3).
Ban đầu, Nguyễn Tấn Đời được một người bạn giới thiệu vào làm sổ sách cho một hãng buôn của người Pháp. Nhưng vốn là người không thích ngồi một chỗ, ông bỏ công việc nhàm chán này và chọn nghề môi giới để kiếm cơm. Ban đầu ông giao thiệp với các hãng lớn tại Sài Gòn như Descour Cabaud, Denis Frères, Biderman… với đủ loại mặt hàng, dần dần ông tập trung chuyên môn vào 2 loại chính là vật liệu xây dựng và vải vóc rồi phất lên nhanh chóng.
Sau đó, ông chuyển sang buôn tiền Pháp. Nghề này đòi hỏi phải có vốn lớn và gan cũng lớn vì thời điểm đó đồng tiền không ổn định, thị trường rất bấp bênh. Tất nhiên, khi cơ hàn, ông lỗ trắng tay, đến nỗi phải bán cả xe hơi để trả nợ.
Năm 1949, do đã tìm hiểu và có chút kiến thức về công việc làm gạch ngói, ông gom góp tiền bạc và đi vay thêm bạn bè, lập xưởng sản xuất gạch ngói tại số nhà 321 Bến Bình Đông, Chợ Lớn. Hãng gạch có tên là Đời Tân, sau này trở thành một hãng gạch nổi tiếng khắp cả trong và ngoài nước. Là một ông chủ hãng nhưng hàng ngày Nguyễn Tấn Đời cứ lóc cóc đạp xe đến từng ngôi nhà đang xây để chào hàng. Thậm chí, lúc giao gạch ngói, ông tự mình leo lên mái nhà căng dây rồi cùng thợ lợp ngói ngon lành.
Ông Đời những năm 1970.
Với cách làm như thế, chỉ hai năm sau, doanh thu của xưởng gạch ngói Đời Tân vượt lên dẫn đầu thị trường vật liệu xây dựng. Nguyễn Tấn Đời còn sang tận Pháp, đến Guillon Barthelemy để học hỏi công nghệ làm gạch ngói của người Pháp. Chiếm lĩnh được thị trường trong nước, người ta gọi ông là “vua gạch ngói”. Hãng gạch ngói Đời Tân trở nên nổi tiếng khắp Nam Kỳ lục tỉnh, cung cấp cho thị trường từ Sài Gòn, miền Đông cho đến cả miền Tây Nam Bộ.
Từ năm 1952, ông Tấn Đời mở rộng kinh doanh ra nhiều mảng, mảng nào cũng thành công vang dội. Ban đầu, ông đăng ký nhập cảng lưới đánh cá từ Nhật về Hồng Kông (Trung Quốc), sau đó từ Hồng Kông xin giấy nhập khẩu về Sài Gòn, rồi xuất cảng gạo từ Sài Gòn sang Hồng Kông, Singapore… Năm 1953, ông lại mở công ty quảng cáo, cạnh tranh mạnh mẽ với Công ty quảng cáo AIP của người Pháp. Ông còn với tay sang lĩnh vực phim ảnh, lập Công ty Cửu Long Film, nhập phim từ Pháp về Việt - Campuchia - Lào rồi làm phụ đề cho thuê.
Năm 1955 - 1956, ông sang Campuchia đấu giá hội chợ và hùn vốn mở một công ty nhập khẩu xe đạp và máy móc nông ngư cụ đem về tiêu thụ tại miền Nam… Rồi ông cho nhập máy cày từ Âu - Mỹ về miền Nam bán cho nông dân. Hãng Vidico trước đó bị phá sản do làm ăn thua lỗ, Nguyễn Tấn Đời bỏ vốn mua lại và biến nó từ đống tro tàn thành một hãng dây điện nổi tiếng miền Nam cho đến ngày nay.
Nhưng phải đến khi được biết đến với danh xưng "vua cao ốc Sài Gòn" thì tên tuổi Tấn Đời mới trở nên vang dội. Năm 1954, cao ốc đầu tiên do ông xây dựng được đưa vào sử dụng. Đó là cao ốc Mai Loan 125 phòng tại số 16 Trương Định. Toàn bộ số phòng trên đều được thuê, đa số là những người sống độc thân như nhà văn, nhà báo, ca sĩ, vũ nữ…
Năm 1955, thấy dân Sài Gòn đang sung túc, làm ăn mua bán nhiều, Nguyễn Tấn Đời xây thêm cao ốc Tân Lộc với 5 tầng lầu, 90 phòng ở số 177 - 179 đường Lê Thánh Tôn. Các căn hộ trong cao ốc này rộng rãi và tiện nghi hơn cao ốc Mai Loan, khi khánh thành cũng được thuê hết. Một thời gian sau, Nguyễn Tấn Đời xây thêm cao ốc thứ 3 là cao ốc Victoria ở số 937 đường Trần Hưng Đạo. Cao ốc này được xem là cao nhất và nhiều phòng nhất thời bấy giờ, gồm 240 phòng chỉ dành cho người Mỹ thuê.
Thời gian sau, ông nhảy sang kinh doanh trong lĩnh vực ngân hàng với cương vị là Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Ngân hàng Tín Nghĩa – một ngân hàng thương mại lớn nhất miền Nam những năm 1970 và được mệnh danh là "vua ngân hàng Sài Gòn".
Trong lúc đang ăn nên làm ra, ngày 21/4/1973, Nguyễn Tấn Đời bị Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ra lệnh bắt giam. Đến 1975, ông Đời được trả tự do nhưng mọi quyền hành mất hết. Từ một đại gia nức tiếng, ông trở nên trắng tay.
Lúc này, ông lang thang vạ vật tìm đường sang Canada. Tại đây, ông được một người bạn làm ăn cũ người Nhật giúp vốn và hỗ trợ kỹ thuật để mở một nhà hàng Kobe tại Canada. Từ một nhà hàng, dần dần Nguyễn Tấn Đời phát triển thành một hệ thống với hàng loạt chi nhánh tại Mỹ như Washington. DC, Texas, Chicago, New York, Califonia, Hawaii, Floriada… Lúc này, tên tuổi của ông lại nổi tiếng như thuở xưa.
Khi đã thành danh nơi đất khách, ông Đời dự định về Việt Nam xin phép kinh doanh các ngành nghề trước kia như mở ngân hàng, xây cao ốc, mở xí nghiệp sản xuất…. Tuy nhiên, mọi kế hoạch đang tính toán dở dang thì ông lâm bệnh và từ trần vào ngày 6/7/1995 tại Orlando, Florida (Mỹ).
