Từ lâu, việc đi chùa đầu năm đã trở thành một nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Khi đi lễ chùa, bạn cần phải sửa soạn, chuẩn bị lễ vật cũng như nắm được các nghi lễ sao cho phù hợp với giáo lý của nhà Phật.
Vì chùa là một không gian tín ngưỡng vô cùng linh thiêng nên khi tới nơi đây, bạn cũng cần phải lưu ý một số điều quy tắc cũng như cấm kỵ. Dưới đây sẽ là những thông tin cần thiết cho bạn khi đi chùa đầu năm.
1. Ý nghĩa phong tục đi lễ chùa đầu năm
Cầu một năm mới an lành: Khi đi lễ chùa, mọi người luôn cầu mong một năm mới an lành, ấm no và hạnh phúc.
Tìm sự bình yên, thanh thản: Không gian bình an và thanh tịnh nơi cửa Phật sẽ làm cho lòng người được thanh thản, nhẹ nhàng, quên đi những gánh nặng, lo âu.
Thể hiện lòng thành kính: Khi cúng lễ, mọi người sẽ thể hiện tấm lòng thành kính trước Đức Phật và noi theo tấm gương của Ngài. Từ đó sẽ tự răn mình tránh làm những điều ác, tu tâm tích đức nhiều hơn.
2. Trang phục đi chùa
Trang phục có màu sắc nhã nhặn: Nên lựa chọn những bộ đồ có màu sắc nhã nhặn sẽ phù hợp hơn cả. Ngoài ra, các bạn gái cũng có thể mặc áo dài để tăng thêm phần nữ tính, dịu dàng.
Mặc áo có cổ: Các loại áo trễ cổ không phù hợp để đi lễ chùa. Trang phục hợp lý hơn cả là những những chiếc sơ mi có cổ kín đáo hoặc áo len cổ cao.
Không mặc đồ quá ngắn, xẻ, xuyên thấu: Đây là những trang phục tối kỵ khi đi lễ chùa. Bạn không nên mặc những loại quần áo sau đây khi đi chùa: quần short, váy ngắn, váy xẻ cao, áo cổ khoét sâu...Mặc dù không phải lúc nào chúng cũng đem lại cảm giác phản cảm nhưng đây không phải là loại trang phục phù hợp để mặc khi đi lễ.
Trang phục đi chùa nên kín đáo, nhã nhặn
3. Lễ vật đi chùa đầu năm
Lễ chay: Ở chính điện thờ Phật thì bạn chỉ nên đặt lễ chay thanh tịnh. Các lễ vật quan trọng để ở ban Tam Bảo của chùa bao gồm 5 món: hương (nhang), đăng (nến), hoa, trái cây và nước.
Chỉ đặt lễ chay ở chính điện thờ Phật
Lễ mặn: Khi đi chùa bạn cần lưu ý với những đồ lễ mặn như thịt gà, thịt lợn, chả, giờ...không được đặt ở nơi Phật điện. Trong trường hợp chùa có thờ các vị Đức Ông, Thánh và Mẫu thì có thể dâng lễ mặn lên bàn thờ các Ngài.
Tiền âm phủ, vàng mã: Khi dâng cúng Phật, bạn không nên chuẩn bị tiền âm phủ và vàng mã. Việc này chỉ phù hợp khi chùa có bàn thờ Thần Linh, Thánh Mẫu và Đức Ông.
Hoa tươi: Những loại hoa phù hợp để chuẩn bị đi lễ chùa là hoa sen, hoa cúc, hoa huệ, hoa hồng...Không sử dụng các loại hoa sau để dâng lên bàn thờ đức Phật: hoa dại, hoa phong lan, hoa cúc vạn thọ, hoa nhài, hoa phù dung…
4. Những lưu ý trong khi đi lễ chùa
Nguyên tắc ra vào:
Khi bước vào chùa qua cổng tam quan, bạn không được đi vào từ cửa giữa. Bạn nên đi vào bằng cửa Giả quan (bên phải) và đi ra bằng của Không quan (bên trái). Cửa Trung quan (chính giữa) chỉ dành cho Thiên tử, bậc cao tăng, bậc đỗ đạt khoa bảng khi đi vào chùa.
Bạn cũng có thể qua chào hỏi sư trụ trì của chùa, các sư, tăng ni...để thể hiện sự tôn trọng với những người đang làm công việc gìn giữ ngôi chùa.
Thứ tự đặt lễ:
Trước tiên, bạn đặt lễ vật, thắp hương và làm lễ ở ban thờ Đức Ông trước rồi đến chính điện.
Sau đó bạn đi thắp hương ở những ban thờ khác, mỗi ban dâng lên từ 3 đến 5 lễ.
Cuối cùng thì lễ tại nhà thờ Tổ (nhà Hậu). Sau khi đã lễ tạ và hạ lễ thì bạn nên đến phòng tiếp khách của nhà chùa để thăm hỏi các vị sư, trụ trì trong chùa.
Cách thắp hương:
Thông thường bạn có thể thắp 3 nén hương nhưng hiện nay, nhiều chùa không còn cho thắp bên trong vì lý do an toàn. Bạn nên thắp ở lư hương to đặt trước cửa chùa rồi đi khấn từng ban.
Việc thắp nhiều hương hay ít hương cũng không quá quan trọng.
Bạn nên thắp hương ở lư hương to đặt trước cửa chùa rồi đi khấn từng ban
Công đức:
Thường thì nhiều hòm công đức sẽ được đặt trong chùa. Vì thế bạn không cần thiết phải đặt tiền lễ ở các ban thờ Phật mà nên bỏ trực tiếp vào hòm công đức.
Nếu nhận được giấy chứng nhận đóng góp công đức của nhà chùa thì bạn nên hóa vàng luôn, không mang về nhà và đặt lên bàn thờ.
Lấy lộc:
Bạn chỉ nên lấy lộc như bánh kẹo, hoa quả, xôi...đem về nhà để mang lại may mắn cho gia đình. Tuyệt đối không nên lấy cành lộc trong chùa mang về đặt lên bàn thờ nhà mình.
5. Bài khấn đi chùa đầu năm
Văn khấn Đức Ông - Đức Chúa Ông (Tôn giả Tu-đạt)
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Kính lạy Đức Ông Tu Đạt Tôn Giả, Thập Bát Long Thần, Già Lam Chân Tể.
Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....
Tín chủ con là .................................................................................................
Ngụ tại ............................................................................................................
Cùng cả gia đình thân tới cửa chùa ................................... trước điện Đức Ông, thành tâm kính lễ, (nếu có đang lễ vật thì khấn thêm “hiến dâng phẩm vật, kim ngân tịnh tài”), chúng con tâu lên Ngài Tu Đạt Tôn Giả từ cảnh trời cao soi xét.
Chúng con kính tâu lên Ngài Già Lam Chân Tể cai quản trong nội tự cùng các Thánh Chúng trong cảnh chùa đây.
Thiết nghĩ chúng con sinh nơi trần tục, nhiều sự lỗi lầm, hôm nay tỏ lòng thành kính, cúi xin Đức Ông thể đức hiếu sinh, rủ lòng tế độ che chở cho chúng con, ba tháng hè chín tháng đông, tiêu trừ bệnh tật tai ương, bình an trong cuộc sống.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Văn khấn Đức Thánh Hiền (Đức A-nan-đà Tôn Giả)
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Con cúi lạy Đức Thánh Hiền, Đại Thánh Khải Giáo A Nan Đà Tôn Giả.
Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....
Tín chủ con là .................................................................................................
Ngụ tại ............................................................................................................
Chúng con thành tâm tiến dâng lễ bạc, oản quả, hương hoa.
Cầu mong Tam Bảo chứng minh, Đức Thánh Hiền chứng giám, rủ lòng thương xót phù hộ cho con được mọi sự tốt lành, sức khỏe dồi dào, an ninh khang thái, gia đạo hưng long.
Cúi mong Ngài soi xét tâm thành, phù hộ cho gia đình chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Văn khấn cầu bình an ở ban Tam Bảo
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Đệ tử con thành tâm kính lạy Mười phương chư Phật, chư vị Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng, Hộ pháp Thiện thần, Thiên Long Bát Bộ.
Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....
Tín chủ con là .................................................................................................
Ngụ tại ............................................................................................................
Thành tâm dâng lễ bạc cùng sớ trạng (nếu viết sớ đặt trên mâm lễ vật) lên cửa Mười phương Thường trụ Tam Bảo.
Chúng con xin dốc lòng kính lễ:
- Đức Phật A Di Đà giáo chủ cõi Cực Lạc Tây phương.
- Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giáo chủ cõi Sa Bà.
- Đức Phật Dược Sư Lưu Ly giáo chủ cõi Đông phương.
- Đức Thiên thủ, Thiên nhãn, Ngũ bách danh tầm thanh cứu khổ cứu nạn, linh cảm Quán Thế Âm Bồ Tát.
- Kính lạy Đức Hộ Pháp thiện thần Chư Thiên Bồ Tát.
Kính xin chư vị rủ lòng từ bi, phù hộ độ trì cho con cùng gia đình, nguyện được mạnh khỏe, bình an,...
Nguyện xin chư vị, chấp kỳ lễ bạc, tâm thành (sớ trạng) chứng minh, chứng giám cho con được tai qua nạn khỏi, điều lành đem đến, điều dữ tiêu tan, gia trung mạnh khoẻ, trên dưới thuận hoà.
Chúng con người phàm trần tục lầm lỗi còn nhiều. Cúi mong Phật, Thánh từ bi đại xá cho con (và gia đình) được tai qua nạn khỏi, mọi sự tốt lành, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Tín chủ chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Văn khấn Bồ tát Quán Thế Âm
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Nam mô Đại từ Đại bi Linh cảm Quán Thế Bồ Tát.
Kính lạy Đức Viên Thông giáo chủ thùy từ chứng giám.
Chúng con có nghe Đức Phật dạy trong kinh Diệu Pháp Liên Hoa phẩm Phổ Môn rằng
"Dù chỉ nghe tên Quán Thế Âm
Hay dù chỉ thấy bức chân dung,
Nhất tâm trì niệm hồng danh ấy,
Thoát mọi hung tai, được cát tường".
Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....
Tín chủ con là .................................................................................................
Ngụ tại ............................................................................................................
Thành tâm đến trước Phật đài, nơi điện Đại bi, kính dâng phẩm vật, hương hoa kim ngân tịnh tài, ngũ thể đầu thành, nhất tâm kính lễ dưới toà sen hồng.
Cúi xin Đức Đại Sỹ không rời bản nguyện chở che cứu vớt chúng con như mẹ hiền phù trì con đỏ. Nhờ nước dương chi, lòng trần cầu ân thanh tịnh, thiện nguyện nêu cao. Được ánh từ quang soi tỏ, khiến cho nghiệp trần nhẹ bớt, tâm đạo khai hoa, độ cho đệ tử cùng gia đình bốn mùa được chữ bình an, mầm tai ương tiêu sạch làu làu, đường chính đạo thênh thang tiến bước.
Tín chủ chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô Quán Thế Âm Bồ-tát! (3 lần, 3 lạy).
