Theo truyền thống của dân tộc ta, lễ hóa vàng hết sức quan trọng. Vì thế mà các gia đình cũng cần phải chuẩn bị bài văn khấn hóa vàng thật chu đáo và cẩn thận.
Tục hóa vàng cho tổ tiên ngày Tết còn gọi là tục “đưa ông bà” hay lễ tạ năm mới. Đây là phong tục không thể thiếu của mỗi gia đình trong ngày Tết.
1. Nguồn gốc, ý nghĩa tục hóa vàng ngày Tết
- Theo tập tục truyền thống, các gia đình sẽ mời tổ tiên về với con cháu trong những ngày Tết âm lịch. Sau khi đã mãn tiệc xuân, con cháu lại cúng hóa vàng để tiễn đưa tổ tiên trở về thế giới bên kia.
- Theo giáo sư sử học Lê Văn Lan, tục hóa vàng dựa trên tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Thông thường, đồ được hóa vàng sẽ gắn với đời sống hàng ngày để cho thấy rằng con người ở thế giới bên kia có cuộc sống gần giống với dương gian. Ý nghĩa của tục lệ này là gửi cho người đã khuất tiền, quần áo (bằng giấy) và gậy đi đường (cây mía).
- Theo TS T.S Đinh Đức Tiến, khoa Lịch sử, trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn thì việc hóa vàng còn có ý nghĩa đón thần tài, thần lộc về cho gia đình.
2. Lễ vật dâng cúng hóa vàng
Tùy theo điều kiện của từng gia đình mà lễ vật dâng cúng hóa vàng có thể không giống nhau. Tuy nhiên những món lễ vật dưới đây phải được đảm bảo:
- Hoa tươi
- Mâm ngũ quả
- Hương
- Bánh kẹo
- Trầu cau, thuốc lá
- Rượu
- Đèn, nến
- Bánh kẹo
- Tiền âm phủ, vàng mã mỗi loại một ít
- Mâm cỗ mặn gồm những món ăn truyền thống trong ngày Tết như: giò, chả, gà luộc, chân giò, bánh chưng, món nấu, món xào.
Mâm cúng hóa vàng ngày Tết
Sau khi tiến hành lễ xong, gia chủ sẽ hóa vàng. Trước tiên là hóa phần tiền, vàng của gia thần rồi sau đó mới đến tiền vàng, đồ dùng của tổ tiên. Theo tục lệ ngày xưa, ở nơi hóa vàng người ta sẽ đặt một vài cây mía dài với ý nghĩa làm gậy chống đi đường cho các linh hồn.
3. Làm lễ hóa vàng vào ngày giờ nào?
- Trong dịp Tết cổ truyền trước đây, lễ hóa vàng thường được các gia đình cúng vào ngày mùng 3 hoặc mùng 7 Tết. Nhiều người lại quan niệm rằng nên chọn ngày mùng 10 Tết là ngày vía thần Tài để cúng hóa vàng sẽ mang lại may mắn.
- Tuy nhiên, ngày nay, các gia đình tùy theo hoàn cảnh, tập quán của vùng miền mà sẽ linh động làm lễ hóa vàng vào các thời điểm khác nhau. Thường thời gian hợp lý được cho là trong khoảng từ mùng 3 đến mùng 5 Tết.
Tham khảo 1 số ngày giờ hóa vàng đẹp:
- Mùng 4 Tết: Giờ Ngọ (từ 11 - 13 giờ)
- Mùng 5 Tết: Giờ Tỵ ( từ 9 - 11 giờ)
- Mùng 6 Tết: Giờ Thìn (từ 7 - 9 giờ), giờ Tỵ ( từ 9 - 11 giờ), giờ Mùi (từ 13 - 15 giờ)
- Mùng 7 Tết: Giờ Ngọ (từ 11 - 13 giờ), giờ Mùi (từ 13 - 15 giờ)
- Mùng 8 Tết: Giờ Thìn (từ 7 - 9 giờ)
- Mùng 9 Tết: Giờ Thìn (từ 7 - 9 giờ), giờ Ngọ (từ 11 - 13 giờ)
- Mùng 10 Tết: Giờ Ngọ (từ 11 - 13 giờ)
Khoảng thời gian được cho là hợp lý để cúng hóa vàng là từ mùng 3 đến mùng 5 Tết.
4. Văn khấn hóa vàng Tết Canh Tý 2020
Dưới đây là 5 bài văn khấn hóa vàng mà các gia đình có thể tham khảo sử dụng:
4.1 Bài khấn theo cuốn “Văn khấn cổ truyền Việt Nam” (NXB Văn hóa thông tin)
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ. Chư vị Tôn thần
Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch Tôn thần.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng... tháng Giêng năm Canh Tý
Chúng con là: ... tuổi…
Hiện cư ngụ tại…
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
4.2 Bài khấn theo cuốn “Tập văn cúng gia tiên” (NXB Văn hóa dân tộc)
Hôm nay ngày…….
Tại: Thôn... xã/phường... huyện/quận... tỉnh/TP…
Tín chủ là: ... cùng toàn gia kính bái.
Nay nhân ngày lễ tạ.
Kính cẩn sắm một lễ gồm..., gọi là lễ mọn lòng thành, kính dâng lên: Đông trù Tư mệnh Táo phủ thần quân, bản gia tiên sư, bản viên thổ công, liệt vị tôn thần.
Trước linh vị của:
Hiển:
Hiển:
Hiển:
Và các vị tổ bá, tổ thúc, tổ cô, cùng các vong linh phụng thờ theo tiên tổ.
Kính cẩn thưa rằng:
Tiệc xuân đã mãn
Lễ tạ kính trình
Rước tiễn tiên linh
Lại về âm giới
Buổi đầu năm mới
Toàn gia mong đợi
Lưu phúc lưu ân
Kính cáo tôn thần
Phù trì phù hộ
Dương cơ âm mộ
Mọi chỗ tốt lành
Con cháu an ninh
Vận hành khang thái
Cẩn cáo!
4.3 Bài khấn theo cuốn “Văn khấn nôm truyền thống”(cố Thượng tọa Thích Viên Thành - NXB Thanh Hóa)
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.
Ngài Đương niên, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các Ngài Thổ Địa, Táo Quân, Long mạch, Tôn thần.
Các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ nội ngoài tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng….. tháng Giêng năm Canh Tý
Tín chủ chúng con…………………………………
Ngụ tại………………………………………………
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật phù tửu lễ nghi, cung trần trước án.
Kính cẩn thưa trình: tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn Thần, rước tiễn tiên linh trở về âm giới.
Kính xin: Lưu phúc lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm mộ, mọi chỗ tốt lành. Cháu con được giữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng. Lòng thành kính cẩn lễ bạc tiễn dâng, lượng cả xét soi. Cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
4.4 Bài khấn theo TS Lê Xuân Phương (chuyên gia phong thủy, Viện trưởng Viện nghiên cứu doanh nhân và doanh nghiệp Đông Nam Á)
Kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.
Kính lạy Ngài Đương niên, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các Ngài Thổ Địa, Táo Quân, Long mạch, Tôn thần.
Các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ nội ngoài tiên linh.
Hôm nay là ngày Mùng….. tháng giêng năm Canh Tý
Tín chủ chúng con…………………………………
Ngụ tại………………………………………………
Thành tâm sửa biện hương hoa, phẩm vật, phụ tửu, lễ nghi cúng trần trước án.
Kính cẩn thưa trình tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin tiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn Thần, rước tiễn tiên linh trở về âm giới.
Kính xin: Lưu phúc lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm mộ, mọi chỗ tốt lành.
Cháu con được giữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng. Lòng thành kính cẩn lễ bạc tiễn dâng, lượng cả xét soi. Cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
4.5 Bài khấn được lưu truyền trong dân gian
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần
Con kính lạy Thần Vũ Lâm sứ giả.
Hôm nay là ngày ..........tháng ...... năm Canh Tý
Tín chủ chúng con ............................
Ngụ tại ............................
Nay nhân tiết .......................... âm dương cách trở, ngày tháng vắng tăm. Lòng con cháu tưởng nhớ khôn nguôi, đã sắm sang quần áo, dụng cụ, tiện nghi khác chi lúc sống, nhưng xin theo lối đường âm, báo đáp ân thăm, tỏ lòng hiếu kính. Xin được kính dâng hương linh gia tiên chúng con là:
1. Hương linh: ................
Mộ phần táng tại: ......................
Đồ mã gồm: ...........................
2. Hương linh: ............................
Mộ phần táng tại: .....................
Đồ mã gồm: .......................
Mọi thứ được kể tên rành rõ trong giấy, vong nhận không lo ngại quỷ chiếm đoạt. Chúng con trình lên trên xét, hội trí nhờ Đức Vũ Lâm, kính ngài cho phép vong linh được nhận.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
