Loài cá này được ví như "nhân sâm nước", giá cao vẫn không đủ hàng để bán.
Cá chạch lấu là loài cá da trơn gần giống với lươn sống tại môi trường nước ngọt, có tên tiếng Anh là Mastacembelus favus hora, thuộc họ cá chạch. Loài cá này có nguồn gốc thuộc khu vực Đông Nam Á thuộc hạ lưu sông Mê Kông như Campuchia, Lào, Thái Lan. Ở Việt Nam, cá chạch lấu xuất hiện nhiều ở các sông thuộc tỉnh An Giang, Đồng Tháp.
So với cá chạch sông, lớp da của cá chạch lấu được phủ bởi các vân hình tổ ong màu tối, số gai cứng và tia mềm ở các vây của chạch lấu cũng ít hơn. Thức ăn chủ yếu của cá là thức ăn tươi sống như cá, giáp xác, côn trùng sống đáy sông, rạch, ao đìa.
Cá chạch lấu là đặc sản hiếm ở miền Tây, rất bổ dưỡng, được ví như nhân sâm
Trước đây, cứ bắt đầu từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch hàng năm, khi nước lũ tràn về, mang theo con nước đục ngầu phù sa cũng là lúc người dân miền Tây thu được nhiều sản vật quý của thiên nhiên, trong đó có cá chạch lấu. Ngày nay, loại cá này rất hiếm trong tự nhiên nhưng vì mang lại giá trị kinh tế và rất bổ dưỡng nên người dân nơi đây đã mang giống cá chạch lấu về nuôi, bán ra thị trường thu về hàng trăm triệu một năm.
Anh Trần Thanh Hùng (huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang) có trang trại hơn 3ha nuôi trồng cá chạch lấu. Anh cho biết thời điểm tốt nhất để nhân giống cá chạch lấu là khoảng tháng 2 âm lịch kéo dài đến tháng 10 âm lịch. Hiện, mỗi năm, trang trại anh Hùng xuất bán khoảng 10 triệu con cá bột và 2 triệu con cá giống với giá bán mỗi con từ 3.000-5.000 đồng tùy kích thước. Với sản phẩm cá thịt, anh xuất bán hơn 10 tấn/năm, giá bán dao động từ 200.000-300.000 đồng/kg, mỗi năm trừ hết chi phí, anh thu lợi nhuận khoảng 2 tỉ đồng.
Theo khảo sát, trên thị trường hiện có 2 loại là cá chạch lấu sông và cá chạy lấu nuôi. Loại cá sông bắt được trong tự nhiên có thịt dai, béo, ngon hơn cá nuôi nên có giá đắt hơn nhưng ngày càng hiếm, rất khó có thể mua được. Theo ngư dân, muốn bắt được cá chạch lấu sông loại lớn phải dùng lưới hoặc chài rê chụp ở những khúc sông sâu, nước chảy xiết.
Trên thị trường, cá chạch lấu nuôi được bán với giá cũng khá đắt đỏ
Ở An Giang, cá chạch lấu loại 1 (cân nặng 400gr trở lên) có giá từ 450.000-500.000 đồng/kg. Loại cá đặc sản này có thể chế biến nhiều món ăn ngon, như: lẩu chua, chiên giòn, nướng muối ớt và đặc sắc nhất là món cá chạch lấu kho nghệ tươi.
Còn trên chợ mạng cũng có vài nơi bán cá chạch lấu với mức giá khác nhau, loại to có giá lên tới 350.000 đồng/kg, là cá chạch nuôi. Là người bán các loại cá đặc sản miền Tây trên chợ mạng, chị Bình Nguyễn: "Loại cá này là đặc sản được nhiều nhà hàng, quán ăn ở các tỉnh thành đặt thường xuyên. Sau khi bắt lên từ ao, tôi làm sạch rồi cấp đông gửi đi cho khách. Nếu ở gần tôi có thể đóng thùng xốp cho đá vào để cá giữ được độ tươi. Trung bình mỗi ngày nhà tôi xuất vài chục cân cá chạch lấu. Dịp này đang dịch bệnh nên tiêu thụ cá chậm hơn mọi năm. Đây là cá nhà tôi nuôi trong ao vườn, không qua trung gian nên giá mềm hơn", chị Bình cho hay.
Nghe nhiều người kháo nhau cá chạch lấu rất bổ dưỡng nên chị Giang Trần (TP.HCM) tìm mua về tẩm bổ cho các con. "2 năm trước tôi mua với giá 600.000 đồng/kg, giờ giá giảm hơn so với trước nhưng cũng không dễ mà mua được. Hơn nữa, chủ yếu giờ là cá nuôi chứ cá sông rất hiếm", chị Giang chia sẻ.
Vì mang lại giá trị kinh tế, nhiều người dân miền Tây đã mở rộng mô hình nuôi cá đặc sản này, cho thu nhập khá
Theo Đông y, trong 100gr thịt cá chạch có 16,9g Protit; 2g Lipit; 3,2g Gluxit; 169mg Canxi; 327mg Phospho; 3,2mg Sắt; các Vitamin B1, B2, PP, E... được Đông y đánh giá cao hơn về mặt bồi dưỡng sức khỏe và chữa bệnh.
