Trước đây, khi cuộc sống còn khó khăn, người dân quê nghèo thường ra đồng, bắt cua, về nấu canh với rau đay, rau mồng tơi… mát lành, đậm vị. Ngày nay, món ăn dân dã ấy lại trở thành đặc sản, giá thành cao, người thành thị cũng phải thèm.
Cua đồng từ món ăn thôn quê, từng được ví là “của nhà nghèo”…
Canh cua đồng – chỉ nhắc đến tên thôi cũng gợi về trong tâm tưởng nhiều người về một món ăn dân dã, bình dị của người Việt.
Cua đồng có tên khoa học là Somanniathelphusa Sinensis, tên gọi khác là điền giải, nằm trong nhóm Cua nước ngọt. Cua đồng sống trong hang, hốc ở bờ ruộng, các con kênh và rạch. Với đặc thù là quốc gia có hệ thống ao hồ, sông ngòi dày đặc, cua đồng trở thành loài phổ biến ở Việt Nam, một món ăn quen thuộc với bất cứ ai sinh ra và lớn lên ở các vùng thôn quê.
Cua đồng có đầy ở bờ ruộng, các con kênh và rạch
Chỉ cần ra ruộng mò khoảng 1 tiếng đã có thể mang về cả chậu cua về nhà
Trước đây, khi kinh tế còn khó khăn, người dân ở các vùng nông thôn tranh thủ thời gian rảnh rỗi ra đồng mò bắt cua để cải thiện bữa cơm gia đình. Người dân quê thường có kinh nghiệm hễ thấy chỗ nào có hang cua, sẽ dùng cần ngoéo đưa vào miệng hang, sau đó ngoắc cua ra, hoặc cho một ít nước vào hang thì cua sẽ tự chui ra.
Ngày đó, chỉ tầm hơn một tiếng ra đồng đã có thể mang về cả chậu cua về nhà. Buổi tối, gia đình sẽ lại có bát canh cua đồng nấu rau đay, rau mồng tơi thơm ngon, đậm vị.
Cua đồng là món ăn xuất hiện trong bữa cơm của người nghèo (Ảnh minh họa)
Loài cua này có màu vàng đậm, hai càng một to và một nhỏ, gọng màu vàng cháy trong khi phần thân thì có màu nâu vàng. Thịt cua đồng có vị ngọt tươi mới, hơi mặn, tanh. Cua đồng mang nhiều dưỡng chất như sodium và purines. Chính vì thế, không chỉ là một món ăn ngon mà cua đồng còn rất tốt cho sức khỏe.
Giờ đây, cua đồng là đặc sản bao người mê mẩn
Cua đồng có thể chế biến thành rất nhiều món, với đủ hương vị khác nhau. Từ những món quen thuộc, đơn giản như canh cua rau đay, rau mồng tơi, bún riêu cua, bánh đa riêu cua, cua rang… cho đến những món thời thượng hơn như lẩu riêu cua, cua chiên giòn, cua rang me, cháo cua… Ngày nay, cua đồng thực sự trở thành một đặc sản ở thành phố, được nhiều gia đình ưa chuộng, nhiều nhà hàng cho vào thực đơn. Chính vì vậy, cua đồng cũng có giá thành tương đối cao. Đáng nói hơn nữa, cua đồng là nguồn cung cấp chất đạm và có lượng canxi rất cao. Cua đồng không bị chất kích thích nên an toàn, tốt cho sức khỏe.
Cua đồng có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như canh cua mồng tơi, rau đay với mướp hoặc những món riêu cua, lẩu cua vô cùng hấp dẫn
Theo khảo sát, hiện nay, trên thị trường, giá cua đồng rơi vào khoảng 130.000 – 150.000 đồng/kg, tùy theo kích cỡ của cua, cua to, càng lớn sẽ có giá cao hơn. Dù giá khá cao, khách hàng vẫn không ngần ngại “móc hầu bao” để mua về.
Chị Nguyễn Hân (Hà Nội) chia sẻ: “Nhà mình thường thích món lẩu cua đồng nên hay ra chợ tìm mua. Làm món này tuy hơi lâu, lích kích nhưng ăn là nghiện. Hơn nữa cua đồng cũng tốt cho sức khỏe thành ra cả nhà mình đều mê mẩn món ăn này. Vào những ngày hè oi nóng, mâm cơm chỉ cần có bát canh cua là đã hấp dẫn lắm rồi”.
Chị Nguyễn Hân, một tiểu thương ở chợ đầu mối, chuyên bán cua đồng cho biết: “Cua đồng thì hầu như gia đình nào cũng thích ăn, không những thế giờ nhiều nhà hàng cũng đặt để làm lẩu, làm món rang muối… nên mặt hàng này bán chạy. Có ngày bán cả tạ hết bay”.
Trên các “chợ online”, ở các chung cư, mỗi khi có người bán cua đồng là mặt hàng này lại nhanh chóng được đặt mua và hết hàng chóng vánh.
Trên nhiều chợ online, đặc biệt là các chợ chung cư, mặt hàng này bán rất chạy
Theo kinh nghiệm của các bà nội trợ, để chọn được cua đồng ngon có thể dựa vào màu sắc. Cua có màu xám đục, mai cua thường có màu sáng hơn, bóng hơn là con ngon. Ngoài ra, cần chọn cua tươi, khỏe, chạy nhanh, còn đủ chân, càng luôn chỉa lên trên khi bạn cố bắt. Mình cua mập, ấn tay vào yếm cua nổi bọt khí.
Ngoài cua nguyên con bán ở các chậu ở chợ hay đóng thành hộp bán trên chợ mạng, những năm gần đây nhiều người còn bán cua chế biến sẵn, người tiêu dùng mua về có thể đem chế biến luôn mà không cần phải mất thời gian làm xua, rồi xay nhuyễn, lọc nước như trước nữa. Loại này gồm có một túi nước thịt cua xay và một túi gạch cua, giá từ 60.000- 80.000 đồng một túi.
Cua đồng xay sẵn rất tiện lợi, giá khoảng 60.000 đồng/túi
"Từ lúc có cua làm sẵn bán ở chợ chung cư, mình không phải khổ sở làm cua mỗi chiều đi làm về nữa. Nhà mình ai cũng mê món cua đồng nấu canh hay nấu bún riêu nhưng việc làm cua thì mất khá nhiều thời gian, nên trước đây mình hay làm vào cuối tuần rồi bỏ tủ đông ăn dần trong tuần. Thế nhưng, giờ mua sẵn túi thế này tiện lợi hơn rất nhiều mà giá cũng không cao hơn mấy. Chỉ cần chọn mua của nhà nào uy tín, cua đảm bảo ngon và làm sạch sẽ là được", chị Nga (ở Yết Kiêu, Hà Đông) chia sẻ.
Từ một món ăn thôn quê, tưởng chỉ dành cho nhà nghèo trước đây, hiện tại cua đồng đã trở thành đặc sản, được người thành thị vô cùng ưa chuộng.
