Vốn đầu tư rất ít, không tốn công chăm sóc lại mang giá trị kinh tế cao với thị trường tiêu thụ ổn định, nhiều hộ nông dân đã áp dụng mô hình trồng cây hoa trà vàng, thu về lợi nhuận cả tỷ đồng hàng năm.
Trà hoa vàng tại Việt Nam có khoảng 20 loài, phân bố chủ yếu ở các tỉnh thành có địa hình đồi núi. Cây trà hoa vàng thường là cây gỗ nhỏ, ở tầng dưới, cao 3-5m, cây có nhiều lá, rễ giữ nước và cải tạo đất tốt.
Trà hoa vàng có chu kỳ ra hoa liên tục dài hơn các loài cây hoa bình thường, hoa màu vàng đượm, đường kính hoa 4-8cm. Thời xưa, trà hoa vàng chỉ được vua chúa dùng hoặc người giàu trong giới hoàng tộc. Do đó, nó được ưu ái gọi là “nữ hoàng” của các loại trà.
Hoa trà vàng rất đẹp lại là loại dược liệu quý
Ngày nay, loại cây này được trồng rộng rãi, phổ biến để phục vụ thị trường và nhu cầu của người dùng. Điều kiện sinh trưởng của cây hoa trà vàng thường ở trong rừng và tại vườn đồi quang đãng rất khác nhau, kể cả điều kiện khí hậu trong phạm vi tương đồng.
Cây trà hoa vàng có rất nhiều công dụng cả về mặt dược liệu, hoa cảnh hay sản xuất hàng hóa nên mang lại nguồn lợi kinh tế lớn cho người trồng. Chính vì vậy, rất nhiều hộ gia đình, cá nhân và cơ sở tư nhân đang đầu tư mạnh mẽ để phát triển loại cây hái ra tiền này.
Anh Nguyễn Ngọc Quỳnh (Bắc Giang) tốt nghiệp đại học năm 2008 tại Nha Trang, lang thang khắp nơi để tìm kiếm cơ hội việc làm. Năm 2012, nhân duyên đã đưa anh đến với vùng đất đầy nắng gió tại tỉnh Đắk Lắk.
Trong một lần lang thang đến ngọn núi cao trơ trụi, anh Quỳnh bắt gặp một cây xanh có hoa, nụ màu vàng, thân cây to bằng bắp chân, cao khoảng 3m, dưới gốc có nhiều hoa rụng đã khô. Sau chuyến đi rừng đó, anh Quỳnh quyết định thuê người dân địa phương lên rừng đào cây xanh nói trên về trồng, chăm sóc. Không phụ công anh, cây xanh này phát triển xanh tốt và nở hoa tươi tốt.
Anh Quỳnh thành công khi trồng cây hoa trà vàng
Sau đó, anh Quỳnh tiếp tục lặn lội lên rừng để tìm những cây xanh nói trên mang về vườn nhà trồng. Anh Quỳnh đã chụp hình loại cây này đăng lên mạng xã hội để hỏi bạn bè, những người đam mê chơi cây cảnh cũng như quảng bá thành phẩm của mình.
Đến năm 2022, giống trà do anh Quỳnh phát hiện đã được công nhận là loài trà hoa vàng mới, loại trà đặc hữu bản địa Đắk Lắk. Không chỉ dừng lại ở những thành công ban đầu, anh Quỳnh đã đầu tư hàng trăm triệu đồng trong suốt những năm qua để thuê người dân bản địa tìm kiếm và đưa những gốc trà hoa vàng về trồng.
Hơn một thập kỷ qua, anh đã đưa 3.000 gốc trà hoa vàng về trồng trên diện tích 2ha, kết hợp với các cây trồng bản địa ở Đắk Lắk. Không chỉ cung cấp cây cảnh, làm nguyên liệu thuốc quý, anh Quỳnh còn nghiên cứu, cùng chuyên gia chế biến trà túi lọc bán ra thị trường. Nhờ có sự kiên trì, đầu óc sáng tạo, sự nhạy bén và kiến thức rộng, anh Quỳnh đã thành công với doanh thu đạt hàng tỷ đồng mỗi năm từ cây hoa trà vàng.
Với quyết tâm thoát nghèo, làm giàu, sau thời gian tìm hiểu, anh Triệu Kim Đồng (Quảng Ninh) đã bắt tay chuyển đổi toàn bộ diện tích cây trồng cũ sang trồng trà hoa vàng vào năm 2018.
Anh Đồng và vườn hoa trà vàng lâu năm
Cùng với sự hỗ trợ tích cực từ cán bộ nông nghiệp địa phương, anh Đồng ứng dụng quy trình sản xuất hữu cơ, nói không với các hóa chất, từ đó giúp cây trà hoa vàng bén rễ, phát triển rất nhanh, vừa cho năng suất cao, vừa đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Kể từ ngày cây trà hoa vàng trong vườn bắt đầu cho thu hoạch, anh Đồng chưa bao giờ lo chuyện đầu ra cho sản phẩm. Nhờ chất lượng vượt trội, nhiều năm qua, 100% sản phẩm sau thu hoạch của gia đình anh được tiêu thụ hết.
Với hơn 250 gốc trà hoa vàng đang vào độ phát triển, bình quân mỗi năm, anh Đồng thu về trên dưới 300 triệu đồng. Hiện tại, anh đang tiến hành chiết cành nhân giống, dự kiến sẽ mở rộng vùng trồng lên khoảng 400 gốc, cho thu nhập cao hơn nữa.
Cũng tại huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh), chị Phòng Thị Dân đang là hộ có diện tích trà hoa vàng lớn và là mô hình mẫu ở xã Thanh Sơn.
Chị Dân thu hoạch hoa trà vàng
Chị Dân cho biết, vụ thu hoạch trà hoa vàng bắt đầu từ tháng 12 kéo dài đến tháng 3 năm sau. Khoảng thời gian từ 6 – 8 giờ sáng là thời điểm vàng trong ngày để ngắt được những nụ trà chất lượng, bán được giá cao.
Những ngày đầu mùa thì chỉ hái được từ 5 - 6kg hoa tươi/ngày, còn vụ chính thì khoảng 20kg/ngày. Giá trà hoa vàng dao động từ 1 – 3 triệu đồng/kg tươi, 10 – 15 triệu đồng/kg khô, trừ chi phí mỗi năm gia đình chị thu về khoảng 500 triệu đồng.
Trong khi đó, anh Hoàng Văn Thanh (Vĩnh Phúc) đã phát triển mô hình trồng cây hoa trà vàng từ nguồn tài nguyên giàu có tại địa phương. Năm 2013, gia đình anh Thanh đã dành dụm được ít vốn liếng đầu tư vào mua cây giống trà hoa vàng về trồng ở vườn nhà.
Anh Thanh vươn lên làm giàu thành công với hoa trà vàng
Tuy nhiên, anh Thanh đã gặp phải khó khăn khi những cây trà hoa vàng đầu tiên không phát triển tốt, phần nửa số cây được trồng cứ hỏng dần. Không nản chí, anh Thanh mày mò tìm hiểu qua sách báo, đi học hỏi kinh nghiệm của người đi trước.
Nhờ chăm chỉ và nỗ lực, giờ đây gia đình anh đã có một vườn trà hoa vàng tươi tốt. Trong khu vườn rộng gần 1ha, gia đình anh Thanh có hơn 1.000 cây trà hoa vàng nhiều lứa tuổi, có khoảng 300 cây cho thu hoa, trong đó có những cây hoa cho thu 30kg đến 40kg hoa/vụ. Mô hình kinh tế từ cây trà hoa vàng đã đem lại cho gia đình anh Thanh nguồn thu nhập ổn định lên tới hàng trăm triệu đồng/năm, thậm chí là cả tỷ đồng.
Với mong muốn phát triển cây trà hoa vàng trở thành thương hiệu nổi tiếng của Tam Đảo (Vĩnh Phúc), anh Thanh không ngại vất vả quyết định nhân giống cây trà hoa vàng quý hiếm, truyền kinh nghiệm cho bà con nông dân tại địa phương, cùng làm giàu với mô hình này.
