Là giống cây trồng năng suất cao, ít vốn đầu tư lại không tốn công chăm sóc, nhiều hộ nông dân hiện đang áp dụng mô hình trồng cây dâu da để làm giàu ngay tại địa phương, với thu nhập lên đến hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
Cây dâu da có tên khoa học là Baccaurea sapida, thuộc họ Thầu dầu. Giống cây này ưa sáng, thân gỗ nhỏ, cây bản địa mọc trong rừng tự nhiên, có giá trị về gỗ, có tác dụng phòng hộ, che phủ đất. Lá đơn, chùm quả ra ở chân cành to và cả trên thân.
Quả dâu da có nhiều loại màu xanh đỏ khác nhau, là loại trái có vỏ màu xanh đậm, dày, bên trong thịt màu trắng đục và có hạt. Quả cây dâu da khi chín thường có màu đỏ, dùng để ăn tươi, quả được bán trên thị trường như một loại trái cây đặc sản vùng rừng núi được mọi người ưa thích. Quả dâu da có vị ngọt thanh, có cây lại cho ra quả hơi chua cực hấp dẫn.
Dâu da là cây thân gỗ sai quả
Đặc biệt, quả cây dâu da còn được nhiều hộ gia đình trưng bày trên mâm quả để thờ cúng. Cây ra hoa đậu quả hàng năm thường xuyên, ít sâu bệnh, không bị mất mùa. Trong điều kiện trồng quảng canh năng suất bình quân của cây 5 – 8 tuổi là 30 – 50 kg/cây/năm.
Kỹ thuật trồng cây dâu da xanh tương đối dễ, vì đây là loại cây trồng lâu năm thích nghi trên mọi vùng đất. Dâu da càng lâu năm, cây càng cao lớn, cho trái nhiều và có vị thơm, ngọt hơn.
Đây hiện đang là cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao tại nhiều địa phương. Các địa phương luôn khuyến khích nông dân giữ và nhân rộng diện tích cây trồng này, gắn với phát triển du lịch vườn để tăng thêm thu nhập, vươn lên làm giàu.
Ông Huỳnh Văn Sơn (Đồng Nai) là một trong những nông dân trồng dâu da lâu năm tại quê nhà. Trong vườn của ông hiện có những cây dâu gần 40 năm tuổi. Đây cũng là vườn dâu luôn đảm bảo cho chất lượng trái ngon nên những năm gần đây, địa phương luôn chọn sản phẩm của gia đình ông đưa đi trưng bày, giới thiệu tại các lễ hội.
Ông Sơn thành công với mô hình trồng dâu da
Năm 2024 vừa qua, vườn dâu của gia đình ông Sơn cho thu hoạch sớm từ Tết Nguyên đán nên bán được với giá từ 40.000 - 45.000 đồng/kg, cao gấp 2-3 lần so với khi rộ vụ. Nhờ vườn dâu da cổ thụ, ông Sơn đạt doanh thu gần 1 tỷ đồng/năm, sau khi trừ mọi chi phí, gia đình ông bỏ túi hàng trăm triệu đồng.
Để cây trồng này cho thu hoạch sớm và kéo dài vụ, ngay sau khi kết thúc vụ thu hoạch năm trước, ông Sơn đã chủ động tỉa cành, nhánh cho cây và xử lý ngắt nước sớm hơn so với bình thường để thúc cây ra hoa sớm. Với kỹ thuật xử lý cho dâu ra hoa sớm, mùa thu hoạch của cây trồng này có thể kéo dài khoảng 7 tháng/năm, bắt đầu cho thu hoạch từ tháng giêng đến tháng 7 âm lịch.
Theo ông Sơn, từ trước năm 1975, một số nhà vườn ở vùng này đã có trồng cây dâu da, nhưng chỉ trồng vài cây để ăn. Từ thời ông còn nhỏ, trong vườn nhà đã có cây dâu. Lúc đó, nông dân trồng từ hạt dâu, chứ không phải cây giống như sau này. Đến nay, ông Sơn đã hơn 60 tuổi, là nông dân trồng dâu ngon có tiếng trong vùng, vì gần như cả đời làm nông ông luôn chăm sóc cây trồng này.
Bà Trần Thị Hòa (Hà Tĩnh) cũng là người nông dân gắn bó lâu năm với các giống vật nuôi, cây trồng tại địa phương. Gia đình bà Hòa hiện có gốc cây dâu da cổ thụ, nhiều người vào trả giá hàng chục triệu nhưng bà không bán. Điều đặc biệt là vườn dâu da nhà bà Hòa còn trở thành khu du lịch thu hút nhiều người tới thăm quan, check-in.
Bà Hòa bên gốc dâu da cổ thụ trong vườn nhà
Những cây dâu da cổ thụ trong vườn nhà bà mọc tự nhiên nên thế cây rất đẹp. Mỗi cây với hàng nghìn quả, có cây cho quả màu trắng xanh đỏ bắt mắt. Được biết, gia đình bà Hòa trồng cây dâu da từ năm 1978. Trong vườn có gần 20 gốc cây dâu da, trong đó một số cây đã bán với giá hàng chục triệu đồng/gốc.
Cây dâu da cổ thụ cao trên 10 mét, người dân thu hoạch quả phải dùng thang. Quả dâu da có giá bán từ 30.000 - 40.000 đồng/kg. Thông thường, người dân thu mua dâu da, đưa ra quốc lộ bán cho người đi đường hoặc dâu da sẽ được dân buôn vào tận vườn thu mua. Cả tiền bán quả và mở khu du lịch cho khách tới tham quan, chụp ảnh, gia đình bà Hòa thu về trên 1 tỷ đồng mỗi năm.
Từ diện tích đất trồng cỏ nuôi bò, gia đình chị Trần Thị Hồng Nhung (An Giang) đã quyết tâm chuyển đổi sang mô hình trồng dâu da xanh kết hợp các loại cây lâu năm, như: chanh, mít Thái, bưởi, cà na Thái. Gia đình chị cũng kết hợp trồng cây bán quả và đón khách du lịch đến tham quan trong vườn. Mô hình này đã giúp gia đình chị kiếm được thu nhập khả quan và vươn lên làm giàu nhanh chóng.
Vườn dâu da xanh nhà chị Nhung sai trĩu quả
Vườn dâu da của chị Nhung hiện đang bước vào tuổi thứ 8 và chuẩn bị thu hoạch đợt trái thứ 3. Năm nay, nhờ tình hình thời tiết khá thuận lợi nên cây trồng cho năng suất cao, chất lượng trái ổn định. Chị Nhung cho biết, với diện tích trên 20.000m2, gia đình chị trồng trên 100 gốc dâu da xanh. Thường vào tháng 2 âm lịch, dâu xanh sẽ bắt đầu đậu trái, đến tháng 4 thì chín cho đến hết tháng 7, có khi kéo dài đến tháng 8. Mỗi vụ, gia đình chị Nhung thu lãi trên 30 triệu đồng.
Chị Nhung chia sẻ, các bạn trẻ rất thích khi đến đây tham quan, chụp ảnh lưu niệm và thưởng thức hương vị trái dâu xanh ngay tại vườn. Năm nay, chị áp dụng mức vé 30.000 đồng/người, thu hút khá đông du khách. Khi đến đây, du khách có thể mua dâu để mang về làm quà cho người thân.
Thực tiễn cho thấy, mô hình trồng cây ăn trái kết hợp du lịch trải nghiệm vừa có giá trị kinh tế cao, vừa phát triển thành các điểm tham quan du lịch sinh thái miệt vườn, thu hút du khách đến trải nghiệm. Dự định thời gian tới, chị Nhung sẽ tiếp tục mở rộng diện tích trồng dâu để phục vụ nhu cầu của du khách cũng như cải thiện thu nhập cho gia đình.
