Wasabi là một loại gia vị quen thuộc trong các món ăn như sushi, sashimi, cocktail… Một anh nông dân ở Đà Lạt đã thành công khi trồng thứ gia vị này và kiếm mỗi tháng vài chục triệu đồng.
Wasabi (hay còn gọi là mù tạt) là một loại gia vị vô cùng đặc biệt. Wasabi có nguồn gốc là một thành viên của họ Cải (Brassicaceae), họ hàng với các loài cải bắp, cải ngựa, cải dầu… Loại gia vị cực cay, cực mạnh này bỏ xa các đối thủ như tỏi, ớt, tiêu… và được dùng kèm các loại đồ ăn tươi sống để khử đi mùi tanh đặc trưng. Với những ai yêu thích sushi, sashimi… thì chắc chắn không còn xa lạ với wasabi nổi tiếng Nhật Bản - nơi được cho là xuất xứ của loại gia vị này.
Tại Nhật Bản, wasabi được xem là loại thực phẩm cao cấp, nổi tiếng khó trồng và đắt đỏ. Dù cho nhu cầu tiêu thụ wasabi cho ăn uống, làm đẹp và chữa bệnh không ngừng tăng ở Nhật thì loại gia vị này lại không thể trồng rộng rãi do không hợp khí hậu. Tại Việt Nam, có một vườn wasabi xanh mướt của anh nông dân Đà Lạt khiến ai ghé thăm cũng ghen tị.
Củ wasabi là gia vị thượng hạng trong các món ăn như sushi, sashimi,...
Đó là khu vườn trồng wasabi của anh Nguyễn Văn Tuyển ở Đà Lạt (Lâm Đồng). Năm 2013 anh đã biết tới loại cây này, nhưng mãi đến năm 2020, anh mới chính thức trồng wasabi trong nông trại của mình. Anh kể, sau khi tốt nghiệp đại học chuyên ngành sinh học, anh về làm quản lý nông trại cho một công ty hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Thế nhưng sau hơn chục năm làm việc, anh chàng trai gốc Đà Lạt luôn mong mỏi tìm một hướng đi riêng cho mình. Và rồi anh Tuyển “bén duyên" với cây wasabi.
Theo anh Tuyển, cây wasabi rất khó trồng, mỗi cây chỉ sống chừng 2 năm, chúng ưa ẩm ướt, nước sạch và ánh sáng không trực tiếp. Để trồng được cây này ở Đà Lạt, anh phải làm nhà kính và dùng lưới đen che bớt ánh nắng, tạo một ra điều kiện vi khí hậu (nhiệt độ dao động từ 18 - 36 độ. Vào những ngày trưa nắng thì chỉ che từ 1 - 2 giờ.
Theo anh Tuyển, cây wasabi trồng khoảng 15-18 tháng là có thể thu hoạch. Ở lứa đầu tiên, anh gieo trồng hơn 150 cây wasabi giống nhưng anh không bán đại trà mà chọn cách thu tỉa, chỉ nhổ những cây đủ lớn còn cây nhỏ để lại.
Vườn wasabi của anh Tuyển
Ở ngay lứa wasabi đầu tiên, “thần tài" đã gõ cửa trang trại của anh Tuyển. Phần củ wasabi thu hoạch từ trang trại của anh đều được bán sỉ cho các nhà hàng hải sản phục vụ các món ăn Nhật Bản. Một phần nhỏ anh bán lẻ. Khoảng 1kg wasabi khoảng 20-25 củ anh bán với giá 6 triệu đồng, lá wasabi cũng có thể bán. Với 1.000m2 wasabi, chi phí đầu tư anh Tuyển đã bỏ ra lên tới 800 triệu đồng, nhưng doanh thu đạt khoảng 1,2 tỷ đồng.
Không dừng lại ở việc xuất bán trong nước, anh Tuyển tìm cách đưa wasabi “sản xuất tại Việt Nam" xuất khẩu sang nước ngoài - trong đó có cả Nhật Bản. “Nhu cầu sử dụng wasabi ở Nhật nhiều hơn Việt Nam gấp nhiều lần: Củ để làm món ăn kèm, thân dùng để chế ra wasabi còn lá có thể để ăn kèm sushi, sashimi và dùng làm kem, cocktail…”, anh Tuyển cho biết. Thị trường wasabi ở Nhật rất tiềm năng, anh đánh giá.
Cuối năm qua, anh bất ngờ được công ty Nhật (ở TP.HCM) chào mời và "đặt cọc" 10.000 hạt giống wasabi khi họ xem cách anh trồng và chăm sóc cây này. Đồng thời, họ còn hứa sẽ đảm bảo nguồn ra cho anh nếu những cây wasabi anh trồng chất lượng. Thời gian tới, anh Tuyển sẽ mở rộng diện tích trồng wasabi thêm 2.000m2. Thay vì trồng trực tiếp xuống đất, anh chuyển qua trồng trên giá thể để tiện chăm sóc và thu hoạch.
Mô hình trồng wasabi của anh Tuyển thành công, rất nhiều cư dân trong vùng học theo và tìm đến anh Tuyển để xin chia sẻ kinh nghiệm. Anh Tuyển cũng rất sẵn lòng chỉ bảo và hướng dẫn tận tình. Thậm chí, nông dân nào muốn xây dựng trang trại trồng wasabi, anh Tuyển đều cung cấp cây giống và đến tận vườn để hướng dẫn xây dựng nhà kính. Ví dụ như trường hợp của chú Huỳnh Ngọc (Đà Lạt, Lâm Đồng) đã được anh Tuyển hỗ trợ, hiện đang là chủ của vườn wasabi và các loại rau khác.
Trang trại của chú Ngọc trồng wasabi.
“Ban đầu tôi chỉ trồng thử 20 cây để thử nghiệm. Mấy tháng sau, số cây này đều sinh trưởng và phát triển tốt. Khách sỉ tìm tới, hỏi mua nườm nượp. Củ wasabi thu hoạch từ trang trại của tôi đều được bán sỉ cho các nhà hàng hải sản phục vụ các món ăn Nhật Bản mà vẫn không đủ hàng. Hiện tại tôi không bán lẻ", chú Ngọc cho biết.
Từ chỗ chuyển hết từ cây trồng này sang loại cây nông nghiệp khác để khai thác hơn 1ha đất, nhưng vẫn chưa đủ ăn đủ mặc, chú Ngọc giờ đây đã “phất lên" nhờ trồng cây wasabi bán từ củ, thân cho đến lá. Năm ngoái, nhờ “trúng đậm" mùa wasabi, chú Ngọc có tiền sắm sửa xe máy mới, sửa lại gian bếp trong nhà, lại có tiền cho con trai lớn đi học nghề ở Sài Gòn, đời sống gia đình và kinh tế được giải quyết đáng kể.
