Tuy không trực tiếp đi lấy tạng và không trực tiếp tham gia ca ghép tạng đặc biệt ở Bệnh viện Việt Đức. Nhưng những đóng góp của người điều phối là vô cùng quan trọng.
Trong thời gian qua, ngành y tế nói riêng và dư luận nói chung đang rất quan tâm đến sự kiện ca ghép tim, gan thành công tại Bệnh viện Việt Đức từ nguồn tạng được hiến ở Thành phố Hồ Chí Minh cách Hà Nội hơn 1700km. Đây là ca ghép rất đặc biệt và lần đầu tiên được thực hiện ở Việt Nam, không chỉ có vậy đây còn là một kỳ tích nâng tầm cao mới về kỹ thuật ghép tạng ở nước ta.
Trong cả quy trình ghép, mọi người thấy rất rõ vai trò cực kỳ quan trọng của Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM) và Bệnh viện Việt Đức trong hai ca ghép tạng này. Tuy nhiên, phía sau thành công đó là sự cống hiến âm thầm của Trung tâm Điều phối Quốc gia về Ghép bộ phận cơ thể người (Bộ Y tế).
Trung tâm điều phối Quốc gia về ghép các bộ phận cơ thể người là nơi tham gia lặng lẽ quá trình điều phối toàn bộ hành trình đưa tim, gan xuyên Việt từ BV Chợ Rẫy về ghép tại BV Việt Đức.
Trung tâm điều phối Quốc gia về ghép các bộ phận cơ thể người là nơi điều phối toàn bộ hành trình đưa tim, gan xuyên Việt về ghép tại BV Việt Đức.
Để hiểu rõ hơn về hành trình điều phối quả tim và lá gan từ Bệnh viện Chợ Rẫy ra Bệnh viện Việt Đức, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Gs.Ts. Trịnh Hồng Sơn-Giám đốc Trung tâm, Phó Giám đốc BV HN Việt Đức và Ths. Nguyễn Hoàng Phúc - Phó giám đốc Trung tâm, người đầu tiên tiếp nhận chính thức thông tin về ca hiến tạng và cũng là người tham gia điều phối tạng từ đầu đến cuối trong hai ca ghép này.
Câu chuyện bắt đầu từ:
- 17:33 phút ngày 03/9/2015, Chúng tôi nhận được thông tin có bệnh nhân chết não đồng ý hiến tạng từ Ts. Bs Dư Thị Ngọc Thu – GĐ Trung tâm điều phối ghép tạng của Bệnh viện Chợ Rẫy. Đồng thời BS Thu cung cấp nhanh các chỉ số xét nghiệm, nhóm máu liên quan đến bệnh nhân. Lúc này, mới chỉ có 1 quả tim thông báo được hiến tặng.
- 17 giờ 34 phút, sau khi nhận được thông tin, chúng tôi đã khẩn cấp báo cáo ngay cho Giám đốc trung tâm Trịnh Hồng Sơn để xin ý kiến chỉ đạo. Ngay sau đó, chúng tôi đã khởi động hệ thống, kết nối ngay với Bệnh viện HN Việt Đức, BV Bạch Mai, Bệnh viện Quân y 103, Bệnh viện TW Huế để xác lập bệnh nhân đủ điều kiện để ghép tim.
BS Nguyễn Hoàng Phúc - PGĐ Trung tâm là người trực tiếp điều phối tạng trong ca ghép đặc biệt rạng sáng ngày 5/9 tại BV Việt Đức.
- 17:35: BV. Việt Đức thông báo có BN đủ điều kiện ghép Tim. Theo PGs. Nguyễn Hữu Ước-Giám đốc Trung tâm Tim mạch, theo đó hiện tại có một bệnh nhân suy tim vừa được tư vấn ghép tạng hôm qua tại BV Việt Đức, có các chỉ số phù hợp với người hiến tặng.
Sau đó, lần lượt thông tin các BV khác thông báo chưa có bệnh nhân phù hợp và sẵn sàng cho việc tiếp nhận.
BS Nguyễn Hoàng Phúc - PGĐ Trung tâm là người trực tiếp điều phối tạng trong ca ghép đặc biệt rạng sáng ngày 5/9 tại BV Việt Đức.
- 18 giờ 17 phút, Bệnh viện Chợ Rẫy tiếp tục thông tin có thêm gan và đang triển khai xét nghiệm HLA, lúc này thông tin được cập nhật liên tục giữa Trung tâm điều phối – Bệnh viện Việt Đức và Bệnh viện Chợ Rẫy. Rất may mắn, chỉ có duy nhất một bệnh nhân xơ gan tại Bệnh viện Việt Đức đang chờ ghép, toàn bộ những người có liên quan ở các đầu cầu hồi hộp chờ kết quả xét nghiệm.
- 18:48: Cập nhật thông tin từ Chợ Rẫy, mọi chuyện đang diễn tiến trong sự kiểm soát, chờ kết quả xác định chết não lần thứ 2 sẽ thông tin ngay cho TT.
- 20:43: Bs. Ước cập nhật nắm thông tin, khẳng định Ê Kíp của BVVĐ sẽ trực tiếp vào lấy tim.
- 20:51: Bs. Thu thông báo đã có kết quả chính thức HLA và chuyển kết quả gấp thông tin qua Email Trung tâm.
- 20:52: Chuyển kết quả HLA cho BV Việt Đức.
- 00 giờ 00 phút, các bác sĩ vẫn tiếp tục cập nhật tình hình bệnh nhân tại các đầu cầu.
- 6 giờ 22 phút ngày 4/9, tình trạng bệnh nhân vẫn không thay đổi, các chẩn đoán cho thấy kết quả xác định chết não gần như không thể đảo ngược.
Tạng được chuyển về BV Việt Đức an toàn sau hành trình hơn 1700 km.
- 06:27: Trung tâm xây dựng văn bản hỏa tốc gửi: Cảng vụ HKQT Nội Bài, Tân Sơn Nhất, A83, Công an TP. Hà Nội, TP Hồ Chí Minh hỗ trợ việc vận chuyển tạng đúng quy định của pháp luật. Lúc này các kênh thông tin được kết nối toàn bộ với hệ thống để mọi liên lạc không bị gián đoạn.
- 9 giờ 26 phút, toàn bộ ekip BV Việt Đức đã sẵn sàng, tuy nhiên vẫn chưa có chuẩn đoán chết não cuối cùng từ người hiến.
- 10 giờ 31 phút, kết quả điện não đồ cho thấy, bệnh nhân hiến tạng chết não 99,9%.
- 11 giờ 59 phút, BS Thu (BV Chợ Rẫy) chính thức thông báo bệnh nhân chết não sau 3 lần kiểm tra, đánh giá. Lúc này GS Trịnh Hồng Sơn họp toàn bộ ekip để ngay lập tức lên đường, tuy nhiên tại thời điểm đó điều bất ngờ xảy ra, không còn vé máy bay chuyến nào gần nhất, ngoại trừ chuyến 16:00.
Không thể ngồi chờ, toàn bộ ekip do GS Sơn dẫn đầu quyết định ra thẳng sân bay, với phương châm “trống chỗ nào, vào chỗ đấy” và có thể người vào trước, người vào sau. Tuy nhiên, rất may mắn đến 14 giờ 30 phút toàn bộ ekip 6 người đã đều lên được máy bay cùng nhau.
14:29: Gs. Sơn thông báo, Đoàn đã lên máy bay và thông báo cho Bệnh viện Chợ Rẫy để bệnh viện căn giờ mổ bệnh nhân khớp với khi ekip khi vào tới nơi.
- 19 giờ 15 phút, tim được lấy ra khỏi lồng ngực người hiến
- 19 giờ 30 phút, gan lấy ra khỏi cơ thể người hiến
- 19:45: Toàn bộ Ekip và 2 Tạng được bảo quản trong thùng chứa đặc biệt cùng Đoàn 9 bác sỹ BV CR rời khỏi BV ra sân bay
- 21 giờ 00 phút, đoàn làm thủ tục hoàn tất.
- 21 giờ 30 phút, máy bay cất cánh, các bác sĩ báo Bệnh viện Việt Đức để chuẩn bị bệnh nhân được ghép (mổ, gây mê). Lúc này, điện thoại chúng tôi cập nhật liên tục từng phút, hợp đồng tác chiến chặt trẽ.
- 21:30: Đoàn xe từ BVVĐ xuất phát lên sân bay đón Ekip chuyển tạng từ SG
- 23:36: Máy bay hạ cánh ở Sân bay Nội Bài.
- 23:53: Tạng được chuyển bằng xe chuyên dụng riêng từ máy nay thẳng tới cửa ra sân bay.
- 23:54: Tạng được chuyển thẳng lên Xe cấp cứu cùng nhóm Ekip hú còi, thẳng tiến về BV VĐ.
- 00 giờ 25 phút, ngày 5/9, tạng được chở về Bệnh viện Việt Đức
- 01:10: Quả tim được lấy ra khỏi lồng ngực bệnh nhân; Ca ghép Tim được bắt đầu
- 01:59: Khối gan được cắt ra khỏi bệnh nhân, Ca ghép Gan được bắt đầu
- 3 giờ 59 phút, ca ghép tim xong. Ngay sau khi ghép xong tim đập lại ngay mà không cần kích thích.
- 5 giờ 59 phút, ca ghép xong, chỉ vài phút sau ghép gan đã tiết ra mật và được các bác sĩ siêu âm tại chỗ trước khi đóng ổ bụng.
- 6 giờ 00 phút ngày 5/9/2015, kết thúc hoạt động điều phối lấy, vận chuyển và ghép đa tạng đặc biệt từ gần 2.000 km. Một quả tim + 2 lá gan + đội ngũ Ê kíp đặc biệt của BV HN Việt Đức, BV Chợ Rẫy và Trung tâm Điều phối đã mang lại sự sống cho 2 bệnh nhân suy tim, xơ gan, ung thư gan gian đoạn cuối ở Hà Nội.
Cuối cùng, đánh giá về hoạt động điều phối trong hai ca ghép này, Ths Phúc xúc động: Để có được kết quả như một kỳ tích trên, hơn cả một trận đánh lớn. Thể hiện tinh thần đoàn kết, thống nhất, tận tâm và trách nhiệm tận cùng của những cán bộ y, bác sỹ trong ngành y tế mới có thể vượt qua vô vàn phức tạp, khó khăn để cứu sống được người bệnh suy tạng. Đây thực sự là một thành tựu chung của toàn ngành y tế trước sứ mệnh cứu chữa người bệnh, mang lại niềm vui, hạnh phúc cho cộng đồng, xã hội.
Chúng tôi thực sự tri ân người đã hiến tặng và gia đình đã trao tặng món quà vô giá: Quà tặng sự sống.
