Phụ nữ nơi đây có quyền được ngủ với bất cứ người đàn ông nào mà họ muốn và vai trò của người đàn ông trong xã hội này cũng không được đánh giá cao.
Bộ tộc Mosuo là một trong những bộ tộc hiếm hoi còn giữ chế độ mẫu hệ trên thế giới. Bộ tộc này sống quanh bờ hồ Lugu, nằm ở danh giới giữa tỉnh Vân Nam và tỉnh Tứ Xuyên, phía tây nam Trung Quốc, gần chân núi phía đông của dãy Himalaya. Đây là nơi sinh sống của khoảng 40.000 người Mosuo. Với những đặc điểm vô cùng độc đáo trong phong tục tập quán, nơi đây chẳng khác nào "Tây lương nữ quốc" thời hiện đại.
Hồ Lugu thơ mộng, nơi sinh sống của bộ tộc Mosuo.
Phụ nữ gánh vác gia đình
Phụ nữ Mosuo đã dẫn dắt bộ tộc này suốt hơn 2.000 năm qua nên không có gì khó hiểu khi phụ nữ nơi đây có quyền quyết định tất cả mọi thứ, trong khi đàn ông lại không được coi trọng.
Phụ nữ Mosuo được quyền sở hữu và thừa kế tài sản, đất đai, nuôi dạy và chăm sóc con cái. Họ cũng quán xuyến nhiều công việc trong gia đình, dệt vải kiếm tiền và làm một số công việc nặng nhọc khác. Đàn ông Mosuo sẽ làm những công việc như cày ruộng, xây dựng nhà cửa, giết mổ gia súc và thực hiện những quyết định của phụ nữ. Họ không hề có tiếng nói, không được tham gia vào việc dạy con và cũng không được ra quyết định.
Người Mosuo vẫn theo chế độ mẫu hệ.
Phụ nữ Mosuo là người nắm giữ tài chính và quyết định các vấn đề trọng đại. Nếu trong một gia đình có nhiều phụ nữ thì người lớn tuổi nhất sẽ được nắm giữ quyền lực cao nhất. Bà sẽ quyết định mọi công việc trong gia đình và có quyền chuyển giao trách nhiệm cho thế hệ tiếp theo.
Con gái 13 tuổi được thoải mái mời trai về nhà
Đối với người Mosuo, các bé gái lên 13 tuổi đã được coi là trưởng thành. Họ sẽ có một căn phòng riêng ngay tại nhà mình. Đây là nơi mà các cô gái có thể thoải mái đưa người đàn ông mà họ thích tới để qua đêm nhưng phải rời đi trước khi trời sáng. Tất cả những mối quan hệ này đều là riêng tư và không được phép đề cập trước mặt mọi người.
Các cô gái 13 tuổi đã được mời trai về nhà ngủ cùng.
Mỗi khi có sự kiện giao lưu, các chàng trai và cô gái Mosuo sẽ nhảy múa cùng nhau. Mỗi cô gái có thể chọn một chàng trai để "tình một đêm" với mình. Nếu chàng trai có cảm tình trước, anh ta sẽ chạm vào tay cô gái để mời nhảy cùng. Nếu cô gái cũng có tình cảm, cô ấy sẽ chấp nhận lời mời bằng cách chạm lại vào tay chàng trai.
Mỗi đêm, các chàng trai Mosuo sẽ cưỡi ngựa sang nhà cô gái mà anh thích, leo lên chiếc thang bắc sẵn để vào phòng cô và ngủ lại đó. Họ sẽ ở bên nhau cả đêm nhưng chàng trai phải rời đi trước khi trời sáng. Các cô gái cũng có quyền "cấm cửa" một chàng trai nếu không hài lòng và dành cơ hội qua đêm tại phòng mình cho chàng trai khác.
Nếu cô gái có thai, đứa trẻ sẽ sống cả đời ở nhà mẹ mà đôi khi chẳng biết ai là bố của mình. Chẳng có người đàn ông nào được trở thành bố của đứa trẻ mà họ tạo ra. Vì bộ tộc Mosuo không có truyền thống cưới hỏi nên họ cũng không tồn tại định nghĩa "vợ, chồng". Với họ, con nào cũng như nhau nên chẳng ai bận tâm bố của chúng là ai. Họ cùng nhau làm việc, tận hưởng cuộc sống và vui chơi giải trí trong những lúc rảnh rỗi. Ngoài ra, bộ tộc Mosuo cũng không có khái niệm "ly hôn" hay con ngoài giá thú.
Con cái sinh ra trong bộ tộc Mosuo không hề biết bố mình là ai.
Nhiều người cho rằng việc các cô gái thoải mái quan hệ với nhiều người là "lăng nhăng" nhưng người Mosuo lại không nghĩ như vậy. Các chàng trai và cô gái nơi đây đến với nhau hoàn toàn bằng sự cảm mến và tình yêu chứ không phải vì tiền bạc hay gia đình ép buộc. Tuy nhiên, để tránh những vấn đề xã hội, từ năm 1970, chính phủ đã vận động người Mosuo thay đổi phong tục. Giờ đây, nhiều phụ nữ Mosuo đã có quan hệ gắn bó với một người đàn ông duy nhất.
Ngoài ra, do ảnh hưởng của cuộc sống hiện đại và khách du lịch thâm nhập, cuộc sống của bộ tộc Mosuo hiện nay cũng đã thay đổi nhiều so với trước. Các cô gái bắt đầu kết hôn với người ngoại tộc, sống cùng chồng và con thay vì chỉ sống ở nhà mẹ đẻ như trước.