Một nam giới chưa đến 40 tuổi khỏe mạnh, khi mắc COVID-19 thấy rất nhẹ nhàng, nhưng sau khi khỏi lại hụt hơi, khó thở... Khi đi khám, anh được xác định do di chứng COVID-19.
Mắc COVID-19 nhẹ nhàng, khỏi bệnh lại hụt hơi, khó thở
Theo thống kê và công bố của Bộ Y tế, kể từ sau Tết Nguyên đán tới nay số ca mắc COVID-19 đang ngày càng gia tăng, hiện số ca mắc được công bố trong cả nước đã trên 100.000 ca/ngày. Dù số ca mắc tăng nhưng do đã được tiêm vắc xin nên số ca nặng cũng đã hạn chế đáng kể, đa số ca bệnh được điều trị tại nhà.
Đáng nói, sau khi khỏi bệnh, nhiều bệnh nhân sau khi khỏi COVID-19 vẫn có triệu chứng kéo dài tới vài tuần, thực tế đã có trường hợp để lại di chứng nặng nề.
PGS.TS.BS Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, các triệu chứng hay gặp sau nhiễm COVID-19 biểu hiện ở đa cơ quan, trong đó các biểu hiện về hô hấp là phổ biến.
Bác sĩ Trung tâm Hô hấp, BV Bạch Mai đang tư vấn cho một bệnh nhân đến khám sau khi mắc COVID-19.
Thậm chí, có những trường hợp khi mắc COVID-19 có triệu chứng rất nhẹ, nhưng sau khi âm tính các triệu chứng lại tăng nặng hơn. Điển hình như trường hợp anh N.H.A (36 tuổi, ở Hà Nội) nhiễm COVID-19 từ ngày 12/1/2022 và được xác định khỏi vào ngày 21/1/2022.
Trong giai đoạn nhiễm COVID-19 cấp, anh H chỉ có biểu hiện nhẹ là chảy dịch mũi và đau mỏi người. Sau khi khỏi bệnh gần 1 tháng, anh xuất hiện hụt hơi khi nói câu dài và cảm thấy khó thở khi đi lại nhanh.
Đến khám tại phòng khám chuyên khoa Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, qua thăm khám, chụp chiếu, anh H được chẩn đoán tổn thương phổi kẽ, khả năng liên quan đến COVID-19 có rối loạn thông khí hạn chế. Ngoài việc được kê thuốc điều trị, anh đã được bác sĩ hướng dẫn tập thở và tập vận động để phục hồi chức năng hô hấp và thể lực.
PGS Phương cho rằng, đối với người trẻ không có triệu chứng khi nhiễm bệnh vẫn có thể mắc hội chứng hậu COVID-19. Vì vậy, theo dõi sát các biểu hiện bất thường của bản thân là việc cần thiết, không nên chủ quan. Đặc biệt là các biểu hiện về đường hô hấp.
Biểu hiện đa dạng từ hô hấp đến thần kinh, thậm chí tâm thần
Theo PGS Phan Thu Phương, “Hội chứng COVID-19 kéo dài” hay “Hội chứng hậu COVID-19” biểu hiện đa dạng và có thể gặp các triệu chứng ở nhiều cơ quan. Ngoài các triệu chứng hô hấp như ho khan kéo dài, ho khạc đờm, đau họng, hụt hơi, khó thở, đau tức ngực…, người bệnh có thể có biểu hiện về tiêu hóa gồm buồn nôn, nôn, đau thượng vị, rối loạn tiêu hóa.
Ngoài ra, còn có các biểu hiện về sức khỏe tâm thần có thể thấy mệt mỏi kéo dài, rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, lo lắng, giảm tập trung, rối loạn cảm xúc. Một số biểu hiện về thần kinh cũng rất thường gặp gồm đau đầu, chóng mặt, mất vị giác, mất khứu giác, giảm trí nhớ (sương mù não)…
Hậu COVID-19 tấn công cả những người trẻ, mọi người tuyệt đối không được chủ quan.
“Các nhóm triệu chứng bất thường theo chuyên khoa cần được thăm khám và đánh giá về mức độ, đồng thời cần loại trừ các nguyên nhân gây bệnh khác trước khi kết luận thuộc hội chứng hậu COVID”, PGS Phương chia sẻ.
PGS Phương cho biết thêm, những bệnh nhân có nguy cơ cao mắc hội chứng hậu COVID-19 bao gồm:
- Người trên 60 tuổi, có các bệnh lý nền kèm theo như: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen, bệnh thận mạn tính, bệnh gan mạn tính, bệnh máu mạn tính, ung thư, suy giảm miễn dịch…
- Người bệnh có chỉ định liệu pháp oxy tại nhà, đặc biệt là nhóm người bệnh nặng phải hỗ trợ thở máy trong thời gian bị nhiễm COVID-19.
- Người chưa tiêm đủ liều vắc xin phòng COVID-19 cơ bản.
PGS Phương tư vấn 3 điều để dự phòng các vấn đề liên quan đến hậu COVID-19.
Ba điều cần nhớ để dự phòng hậu COVID-19
Để dự phòng di chứng hậu COVID-19, PGS Phan Thu Phương khuyến cáo:
Việc đầu tiên, quan trọng nhất là tiêm vắc xin để phòng nhiễm bệnh.
Thứ hai, khi không may nhiễm bệnh trở thành F0, người bệnh cần tuân thủ khai báo y tế tại địa phương để được quản lý và phân tầng với các mức độ từ không triệu chứng đến mức độ nhẹ, trung bình và nặng.
Đặc biệt, người bệnh theo dõi sức khỏe nếu phát hiện bất cứ một trong các dấu hiệu như khó thở, thở hụt hơi, hoặc ở trẻ em có dấu hiệu thở bất thường, như:
- Thở rên, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, khò khè, thở rít;
- Nhịp thở ở người lớn ≥ 20 lần/phút;
- SpO2 ≤ 96%; mạch nhanh > 120 nhịp/phút hoặc < 50 nhịp/phút;
- Huyết áp thấp: huyết áp tối đa < 90 mmHg, huyết áp tối thiểu < 60 mmHg (nếu có thể đo);
- Đau tức ngực thường xuyên, cảm giác bó thắt ngực, đau tăng khi hít sâu; thay đổi ý thức: lú lẫn, ngủ rũ, lơ mơ, rất mệt/mệt lả…
Khi có các biểu hiện trên cần thông báo ngay với cơ sở quản lý người mắc COVID-19 tại nhà; trạm y tế xã, phường; hoặc trạm y tế lưu động, Trung tâm vận chuyển cấp cứu… để được xử trí cấp cứu và chuyển viện kịp thời.
Thứ ba, khi có bất kỳ bất thường nào về sức khỏe sau khi nhiễm COVID-19, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thăm khám hoặc liên hệ nhân viên y tế để được hỗ trợ tư vấn, nhằm phát hiện sớm các di chứng, biến chứng, bệnh lý mắc phải để điều trị kịp thời, hiệu quả.
