Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng để ngừa thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc có sử dụng biện pháp bảo vệ khác nhưng lo sợ không thành công. Vậy cần lưu ý gì khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp?
1. Tác dụng của thuốc tránh thai khẩn cấp
BS. Nguyễn Bích Ngọc, Khoa Phụ ngoại, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
Thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp ngừa thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc có sử dụng biện pháp bảo vệ khác nhưng lo sợ không thành công.
BS. Nguyễn Bích Ngọc, Khoa Phụ ngoại, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết, thành phần của thuốc tránh thai khẩn cấp chứa hàm lượng lớn hormone sinh dục nữ progesterone.
Khi được đưa vào cơ thể, các thành phần nội tiết có trong thuốc ngừa thai khẩn cấp, sẽ gây tác động, làm cản trở quá trình rụng trứng tự nhiên ở phụ nữ, nhờ đó ngăn cản sự gặp gỡ và diễn ra thụ tinh giữa trứng và tinh trùng.
Trong trường hợp trứng đã thụ tinh, thuốc sẽ ngăn không cho nội mạc tử cung hình thành cửa sổ làm tổ, ngăn cản việc làm tổ của phôi thai trong lòng tử cung.
Nếu quá trình làm tổ đã diễn ra, thuốc tránh thai khẩn cấp không làm gián đoạn quá trình mang thai.
BS. Nguyễn Bích Ngọc nhấn mạnh, cần hiểu rõ thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là thuốc phá thai. Cơ chế hoạt động của thuốc ngừa thai cấp tốc là ngăn cản việc thụ thai, không phải kết thúc quá trình mang thai.
2. Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến
Có 2 loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến nhất là:
Thuốc chứa progestin: Levonorgestrel hàm lượng 0,75mg/ viên hoặc 1,5mg/viên;Thuốc chứa hoạt chất kháng progestin: Mifepriston hàm lượng 10mg.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể được đóng gói thành loại 1 viên hoặc loại 2 viên. Người sử dụng cần lưu ý để sử dụng đúng, tránh việc sử dụng sai làm mất hiệu quả ngừa thai.
Theo nghiên cứu, thời gian uống thuốc càng sớm thì hiệu quả ngừa thai càng cao. Tuy nhiên, khoảng 1-2% trường hợp vẫn có thai mặc dù uống thuốc tránh thai khẩn cấp ngay sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
Sau khi dùng thuốc, kỳ kinh tiếp theo sẽ xuất hiện trong một tháng tới. Thông thường, kinh nguyệt sẽ đến đúng ngày, nhưng cũng có thể lệch trước hoặc sau đó 1 tuần. Nếu kỳ kinh tiếp theo trễ quá lâu, nên sử dụng que thử thai hoặc thăm khám với bác sĩ để được làm các xét nghiệm cần thiết, xác định chắc chắn có mang thai hay không.
Thuốc tránh thai khẩn tốc có tác dụng ngăn cản việc thụ thai, không phải kết thúc quá trình mang thai.
3. Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp không gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc hoặc sử dụng không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ như:
Chóng mặt, buồn nôn, nôn, mệt mỏiĐau đầuĐau bụngNgực căng tứcRối loạn chu kỳ kinh nguyệt: Có thể sớm hơn, muộn hơn hoặc đau đớn hơn bình thường khi đến chu kỳ.
Nếu các triệu chứng trên không cải thiện sau vài ngày, cần đến khám bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra.
4. Một số lưu ý khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp
Để đảm bảo việc sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp đúng cách và hiệu quả, cần lưu ý một số vấn đề sau:
Chỉ uống thuốc trong trường hợp thực sự cần thiết. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi uống. Không uống quá 2 lần/tháng và 3 lần/năm để tránh ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nữ giới.
Nên uống thuốc sớm nhất sau khi phát sinh quan hệ tình dục không được bảo vệ để đạt hiệu quả ngừa thai tốt nhất.
Uống nhiều viên thuốc tránh thai khẩn cấp không làm tăng hiệu quả ngừa thai, ngược lại tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ nặng nề do cơ thể không hấp thụ thuốc. Do đó, chỉ cần uống đủ và đúng theo khuyến cáo.
Không uống thuốc trong các trường hợp đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai, đang điều trị bệnh lý như đái tháo đường, tim mạch, động kinh, rối loạn tuần hoàn máu não…
Trong trường hợp gặp tác dụng phụ sau uống thuốc, nếu các triệu chứng kéo dài với tần suất bất thường, cần thăm khám ngay để loại trừ các trường hợp bệnh lý nghiêm trọng.
