Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Lê Dung Hạnh chia sẻ, sa dạ con hay còn gọi là sa cơ quan sinh dục thường gặp ở phụ nữ sau sinh. Có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến phụ nữ sau sinh bị sa dạ con.
 |
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Lê Dung Hạnh - Trưởng khoa Khám A – Bệnh viện Hùng Vương (Tp.HCM). |
|
Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Lê Dung Hạnh - Trưởng khoa Khám A – Bệnh viện Hùng Vương (Tp.HCM) |
Tử cung nằm trong ổ bụng, phần dưới ổ bụng nên gọi là hạ vị, được hệ thống các dây chằng giữ lại.
Ngoài ra ở phía dưới ngăn cách với khung chậu có rất nhiều cơ bám từ các mốc xương đến những cơ quan ở phía giữa gồm tử cung, bọng đái, ruột già tạo thành cấu trúc giống như một sàn hoặc một cái võng, tất cả ống sinh dục, ống hậu môn, ống đường tiểu sẽ đi xuyên qua sàn đó để đi ra ngoài.
Chính cấu trúc sàn đó gọi là sàn chậu có chức năng giữ vững tất cả các cơ quan nằm đúng vị trí. Khi có sa dạ con là do sàn đó yếu ớt nên dạ con không nằm ở vị trí bình thường mà bị sa ra ngoài.
Nguyên nhân sa dạ con
Sau sinh một tháng, tử cung của sản phụ vẫn chưa co giãn và trở về trạng thái bình thường mà còn khá to và nặng. Trong khi đó, các cơ và dây chằng ở vùng đáy chậu trải qua quá trình sinh nở bị co giãn quá mức nên chưa thể phục hồi lại trạng thái ban đầu nên không thể nâng đỡ tử cung, gây ra hiện tượng dạ con bị sa xuống dưới.
Tóm lại yếu tố khiến sàn chậu yếu ớt xuất phát từ việc sinh đẻ, việc có thai và sinh con nhiều lần.
Sa dạ con thường xảy ra ở những người phụ nữ đã lớn tuổi và mãn kinh, kết hợp hai yếu tố này làm cho các cơ yếu đi rất nhiều vì nội tiết tố bị suy giảm.
Hình ảnh rõ nhất cho thấy dạ con bị sa ra ngoài
Dấu hiệu sa dạ con
Ở những giai đoạn sa dạ con, biểu hiện sa sẽ có mức độ nặng nhẹ khác nhau cụ thể như sau:
- Mức độ 1: Dạ con sa nhưng cổ dạ con vẫn còn nằm bên trong âm đạo.
- Mức độ 2: Cổ và một phần thân dạ con lồi ra hẳn bên ngoài âm đạo.
- Mức độ 3: Toàn bộ dạ con lồi ra phía ngoài âm đạo, có thể bị viêm nhiễm, lở loét.
Đa phần phụ nữ sau sinh thường bị nhẹ ở mức độ 1, nặng hơn nữa là mức độ 2. Lúc này sản phụ sẽ có cảm giác nặng trì xuống và căng tức ở vùng âm đạo kèm theo một khối lồi hẳn rangoài nếu làm việc nặng, đau lưng, đi ngoài khó và tiểu rắt.
Với trường hợp này sản phụ chỉ cần nghỉ ngơi hợp lý, tránh lao động và làm việc quá sức là dạ con sẽ khôi phục lại trạng thái ban đầu. Nếu sau khi nghỉ ngơi mà sản phụ vẫn khó chịu nên đi khám sản phụ khoa, trường hợp nặng cần phải phẫu thuật để cắt dạ con.
Trường hợp nặng hơn, sa dạ con còn đi kèm với sa bọng đái, sa ruột phía sau, lúc đó bệnh nhân sẽ bị bí tiểu, khó khăn trong việc đi tiêu.
Sa dạ con nguy hiểm như thế nào?
Khi dạ con bị sa ra ngoài thì tình trạng viêm nhiễm chắc chắn xuất hiện, khi dạ con bị sa hẳn ra ngoài sẽ làm lệch đường đi của ống tiểu dẫn đến bí tiểu. Như vậy, khi có biểu hiện sa dạ con, bác sĩ sẽ khuyến cáo bệnh nhân cần đi điều trị càng sớm càng tốt.
Chị em điều trị ngay từ khi có dấu hiệu mới yếu sàn chậu, dạ con chưa sa ra ngoài thì có khi chỉ cần sử dụng thuốc hoặc có động tác tập thể dục. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân điều chỉnh chế độ sinh hoạt và ăn uống để sàn chậu chắc lên.
Ở những mức độ nặng hơn nhưng dạ con chưa sa hẳn ra ngoài, phẫu thuật lúc này đơn giản, bác sĩ sẽ tiểu phẫu để treo dạ con ngược lên đúng vị trí ban đầu. Nhưng khi tử cung đã sa hẳn ra ngoài sẽ kèm theo sa bang quang, sa ruột… phẫu thuật sẽ nặng nề hơn. Bác sĩ sẽ cắt bỏ phần sa, sửa lại phần chậu để phần chậu chắc chắn để tránh sa tiếp sau khi mổ.
Với những trường hợp mãn kinh, có thể phải bổ sung thêm nội tiết tố sinh dục nữ giúp vùng cơ và âm đạo ổn định.
Yếu tố khiến sàn chậu yếu ớt xuất phát từ việc sinh đẻ, việc có thai và sinh con nhiều lần.
Phòng tránh sa dạ con sau khi sinh
- Sau sinh để phòng tránh sa dạ con sản phụ không nên ngồi hoặc nằm ở một tư thế quá lâu mà nên thường xuyên thay đổi vị trí, tư thế nằm.
- Nên thường xuyên đi lại, vận động chân tay nhẹ nhàng vừa giúp máu huyết lưu thông để nhanh chóng phục hồi sau sinh vừa phòng tránh sa dạ con rất hiệu quả.
- Sau sinh sản phụ nên đi tiểu ngay không nên nín nhịn tiểu tiện.
- Sau sinh từ 6-8 giờ sản phụ nên ngồi dậy, ngày thứ 2 thì đứng dậy đi lại nhẹ nhàng.
- Nên cho bé bú càng sớm càng tốt vừa là cách kích thích sữa mau về vừa giúp phòng tránh sa dạ con rất tốt.
- Sau sinh sản phụ cần ăn nhiều rau xanh và trái cây để phòng tránh táo bón. Vì táo bón cũng là một trong những yếu tố khiến sản phụ dễ bị sa dạ con.
- Ngoài ra, sản phụ cần tránh vận động và làm việc quá sức mà nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi và vận động nhẹ nhàng.
