Các món ăn trong ngày Tết Đoan Ngọ 5/5 âm lịch không những diệt sâu bọ mà còn giúp giải nhiệt trong những ngày hè oi bức.
Bánh tro
Đây là món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ ở nhiều vùng miền của Việt Nam. Bánh tro được xem như là món ăn hội tụ tinh hoa của đất trời bởi khâu lựa chọn nguyên liệu và quy trình chế biến rất tỉ mỉ.
Nếp làm bánh phải lựa loại đều hạt, thơm và nhất định không được lẫn với gạo tẻ. Nước tro nấu bánh được gạn từ nước tro đốt từ những cây rơm nếp vàng óng. Vì vậy bánh tro theo ông bà xưa là có sự hấp thụ các đặc tính của cây cỏ có tác dụng tiêu tan hết bệnh tật trong người đồng thời giải nhiệt trong tiết trời oi bức tháng 5.
Cơm rượu nếp
Xem cách làm cơm rượu nếp tại đây
Cũng như bánh tro, cơm rượu nếp là món ăn phổ biến trong ngày Tết Đoan Ngọ. Ngay buổi sáng mồng 5, sau khi thức dậy, đánh răng rửa mặt, mỗi người sẽ ăn một bát cơm rượu để diệt sâu bọ trong người. Ở một số vùng của miền Trung, người ta còn cắt một vài lát chanh mỏng, cho thêm đường cho bớt chua và nuốt chửng. Họ quan niệm rằng, sâu bọ trong người sẽ chết khi ăn trái cây chua vào buổi sáng.
Thịt vịt
Xem cách chọn vịt, gà ngon tại đây
Món thịt vịt trước đây được xem là món ăn đặc trưng trong ngày Tết Đoan Ngọ của người miền Trung, tuy nhiên càng ngày thịt vịt càng phổ biến ở nhiều vùng miền trên cả nước.
Người ta cho rằng thịt vịt có tính hàn, chất mát, ngọt có tác dụng làm chuyển động phong huyết, tăng thêm năng lực. Đồng thời, thịt vịt cũng chữa nóng sốt cao và hạ nhiệt. Do đó, trong ngày Tết Đoan Ngọ, khí trời nóng nực, nên người ta dùng thịt vịt để quân bình nhiệt – hàn.
Mặt khác nữa, có người lại cho rằng bắt đầu từ mùng 5 tháng 5 trở đi, thịt vịt béo hơn và không có mùi hôi. Vì thế, trong Tết Đoan Ngọ, ở hầu hết các gia đình, họ đều mua vịt và chế biến thành nhiều món ăn khác nhau.
Hoa quả đúng mùa
Cách chọn hoa quả ngon cho tết Đoan ngọ tại đây
Cùng với bánh tro, cơm rượu nếp và thịt vịt thì hoa quả đúng mùa cũng được xem là một phương thuốc diệt sâu bọ. Theo quan niệm của ông bà xưa, sau khi các loài sâu bọ trong cơ thể bị cơm rượu nếp “chuốc say”, chúng ta tiếp tục ăn các loại trái cây có vị chua sẽ khiến chúng chết nhanh hơn.
Các loại trái cây mùa hè như mận, đào, vải, chôm chôm, xoài, dưa hấu cũng là các thứ quả không thể thiếu trên ban thờ ngày Tết Đoan Ngọ.
|
Ba miền ba sắc thái cỗ Trao đổi với báo Thanh niên, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Thơ, Phó trưởng khoa Văn hóa học, trường Đại học Khoa học XH và Nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM) cho biết: Dịp này, các gia đình thường chuẩn bị mâm thức ăn nguội để cúng bái tổ tiên rồi sẽ ăn để bảo vệ sức khỏe. Miền Bắc thường sẽ có quả dưa hấu trên bàn cúng; từ Thanh Hóa vào đến Huế thường nấu xôi ăn với thịt vịt; còn người Đà Nẵng đến Quảng Ngãi thường cho trẻ nhỏ vào vườn hái quả ăn, một số ít gia đình nấu xôi chè cúng lễ. Cư dân nông thôn miền Nam thường đúc bánh lọt, bánh tro, nấu chè trôi nước và xôi gấc cúng tổ tiên rồi cả nhà quây quần cùng nhau ăn. |
