Món ngon ngày Tết cổ truyền dân tộc mỗi vùng, miền có những đặc trưng riêng. Tổng hợp những món ăn ngon 3 miền Bắc - Trung - Nam ngon dễ làm nhất.
Mâm cỗ ngày Tết cổ truyền vô cùng quan trọng. Mâm cỗ ngày Tết vừa là để dâng cúng tổ tiên, thể hiện lòng thành kính, biết ơn vừa là mâm cỗ đoàn tụ của mỗi gia đình. Chính vì vậy, việc chuẩn bị những món ngon ngày Tết để mâm cỗ thịnh soạn luôn được các gia đình quan tâm. Tổng hợp những món ăn ngày Tết ngon, dễ làm để làm mâm cỗ, mâm cơm đãi khách theo từng vùng miền các gia đình có thể tham khảo.
Món ngon ngày Tết miền Bắc
Đặc điểm thời tiết miền Bắc vào dịp Tết thường lạnh và đôi khi có mưa xuân. Những món ăn ngày Tết miền Bắc rất đa dạng và hấp dẫn bao gồm cả món nóng là món lạnh. Những món ngon ngày Tết miền Bắc đó là:
1. Bánh chưng
Bánh chưng là loại bánh có lịch sử lâu đời trong ẩm thực truyền thống của người Việt. Bánh chưng tượng trưng cho mặt đất, được dùng để cúng bái tổ tiên thể hiện sự biết ơn, lòng thành kính đối với ông bà, tổ tiên. Vì vậy, trong mâm cơm, mâm cỗ ngày Tết miền Bắc không thể thiếu món bánh này.
Bánh chưng là sự kết hợp hoàn hảo của gạo nếp, đỗ xanh và thịt lợn được gói trong lá dong và luộc 12 tiếng. Bánh chưng có hương vị rất đặc biệt, thơm, bùi, ngon mộc mạc nhưng lại là món ăn được yêu thích từ nhiều đời.
Bánh chưng là món ngon không thể thiếu của người Bắc
2. Xôi gấc
Cũng giống với bánh chưng, xôi gấc là một món ăn và cũng là một quan niệm truyền thống của người miền Bắc. Theo quan niệm của người miền Bắc, màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn, là màu sắc của sự hạnh phúc. Vì vậy, trong những mâm lễ ngày Tết thì đĩa xôi gấc thường xuất hiện.
Xôi gấc được nấu từ gạo nếp mới ngon, nấu cùng với gấc và có thể thêm đỗ xanh tạo thành xôi gấc 3 tầng... Xôi thơm, mềm dẻo, ngọt bùi bùi và ngầy ngậy rất đặc biệt.
3. Thịt gà luộc
Trong các mâm cơm cúng tất niên, cúng giao thừa hay mâm cỗ ngày mùng 1, 2, 3 thì thịt gà luộc luôn xuất hiện. Theo quan niệm của người Bắc, thịt gà luộc có phần da vàng ươm tươi mới, nóng hổi dâng lên cúng tổ tiên, trời đất sẽ được tổ tiên, trời đất phù hộ, mang lại nhiều may mắn và một năm đầy đủ.
Món ngon ngày Tết miền Bắc với đĩa thịt gà luộc luôn có một vài sợi lá chanh rắc lên trên, đây là một đặc trưng riêng của người Bắc. Thịt gà luộc chín mềm, chặt thành miếng chấm với muối ớt và lá chanh thái sợi trở nên đặc biệt ngon.
4. Dưa hành
Dưa hành được làm từ củ hành muối chua theo phương thức lên men. Đĩa dưa hành trắng tinh, giòn thơm luôn xuất hiện bên mâm cơm ngày Tết của người Bắc cùng với bánh chưng, thịt đông, thịt luộc... Dưa hành được xem như một món ăn ngày Tết giải ngán đặc biệt, kích thích hệ tiêu hóa tốt hơn.
Người miền Bắc thường sẽ muối những hũ dưa hành vào khoảng tháng 12 âm lịch để kịp đón Tết. Những hũ dưa hành này có thể ăn đến qua Tết.
5. Thịt nấu đông
Đặc điểm thời tiết miền Bắc dịp Tết thường rất lạnh nên món thịt nấu đông trở thành món ăn ngày Tết miền Bắc hấp dẫn nhất và gần như gia đình nào cũng làm.
Thịt nấu đông được làm từ thịt lợn hoặc thịt gà, nấm hương, mộc nhĩ, gia vị, đặc biệt là hạt tiêu bắc… nấu nhừ rồi để đông lại ăn rất ngon. Thịt đông thường được ăn cùng với dưa hành.
6. Nem rán
Trong mâm cỗ ngày Tết miền Bắc không thể thiếu đĩa nem rán. Từng chiếc nem thể hiện sự tỉ mỉ của người Bắc với mâm cơm. Nem của người Bắc thường có thịt, trứng, nấm hương, mộc nhĩ, hành tây, cà rốt, miến...cuộn chặt, rán vàng ruộm giòn ngon.
7. Giò
Trong mâm cỗ của người miền Bắc và trong các bữa ăn ngày Tết không thể thiếu giò. Người Bắc có nhiều loại giò như giò lụa, giò pha, giò bò... tất cả đều rất ngon và là món ăn ngon không thể thiếu trong ngày Tết.
Người miền Bắc ăn rất nhiều loại giò vào dịp Tết
Ngoài các loại giò được làm từ thịt lợn giã nhuyễn rồi gói bằng lá chuối luộc chín như giò lụa, giò bì, giò bò... thì người Bắc còn có món giò xào (loại giò được thái miếng, xào chín cùng với mộc nhĩ rồi ép chặt lại) rất đặc biệt. Món ăn này gần như xuất hiện ở mọi gia đình trong mâm cơm ngày Tết của người Bắc.
8. Canh măng khô
Món ăn ngày Tết miền Bắc không thể quên món canh măng khô nấu xương. Những miếng măng khô giòn ngon, được ngâm luộc kỹ rồi ninh hầm với xương lợn tạo nên món canh vừa đậm đà, thanh mát lại rất ngon.
9. Canh bóng thả
Món ăn ngày Tết cổ truyền của người Bắc thường có món canh bóng thả. Món ăn vừa bổ dưỡng, thanh mát lại rất ngon. Tuy nhiên, canh bóng thả có cách nấu khá cầu kỳ so với canh măng. Canh bóng thả là sự kết hợp của bóng bì, su hào, cà rốt, đậu hà lan, giò lụa, trứng thái chỉ, tôm nõn, thịt thăn... ăn cùng mấy cọng rau mùi rất thơm. Đây là một món ngon ngày Tết truyền thống của người Bắc.
10. Miến xào thập cẩm
Cũng giống như nem, miến xào thập cẩm là món ăn ngon ngày Tết thường được người Bắc làm. Miến xào cùng với rau củ, thêm chút giò thái sợi hay thịt thái sợi vừa ngon lại đủ vị. Miến xào thập cẩm có nhiều màu sắc từ rau củ, là món ăn bổ dưỡng thích hợp đãi khách trong dịp Tết.
Ngoài những món ngon ngày Tết miền Bắc trên thì người Bắc cũng có các món ngon khác như thịt bò xào, chè kho, nộm Bắc… tất cả đều rất ngon và mang đậm phong vị ngày Tết.
Món ăn ngày Tết miền Trung
Thời tiết miền Trung khắc nghiệt quanh năm và chia làm 2 khu vực khí hậu rõ rệt sau dãy Bạch Mã. Khu vực từ Huế trở ra có khí hậu lạnh như miền Bắc, từ Đà Nẵng trở vào thì khí hậu lại nắng nóng như miền Nam. Vì vậy, các món ăn ngày Tết của miền Trung cũng mang những phong vị riêng rất đặc biệt. Những món ăn ngày Tết miền Trung thường thấy đó là:
1. Bánh Tét
Bánh Tét của người miền Trung có cách làm giống người miền Nam. Bánh là tượng trưng cho sự hội tụ của trời và đất. Bánh Tét của người miền Trung đơn giản, bánh thường có vị mằn mặn đặc trưng của khu vực và khi ăn cảm nhận được rõ rệt hương vị và đặc trưng vùng miền.
2. Dưa món
Dưa món miền Trung là sự kết hợp của cà rốt, đu đủ, dưa leo, củ cải, củ kiệu, su hào... muối chua và thường được ăn cùng với bánh Tét. Dưa món đủ màu sắc xuất hiện trên mâm cơm ngày Tết thể hiện sự hài hòa trong món ăn và cũng là thể hiện được đặc điểm vùng miền Trung nhiều sóng gió với vị mặn mòi.
3. Bò kho mật mía
Bò kho mật mía là món ăn đặc biệt của người miền Trung. Thịt bò kho khô cùng với mật mía rất mềm, ngon, vị mặn ngọt đậm đà vô cùng hấp dẫn. Đây cũng là một trong các món ngon đãi khách ngày Tết của người miền Trung.
4. Nem chua
Vị chua chua, ngọt ngọt, mặn mặn và cay cay hài hòa trong từng chiếc nem chua được người miền Trung đặc biệt yêu thích. Nem chua miền Trung thơm ngon nức tiếng và là một trong những món ngon đãi khách, món ngon để nhậu vào dịp Tết đến xuân về.
5. Tôm chua
Tôm chua là đặc sản đặc trưng của người Huế, được người miền Trung yêu thích. Trong món ăn ngày Tết miền Trung đều có đĩa tôm chua. Tôm chua có vị ngọt bùi, béo ngậy thường được ăn cùng với thịt, khế và các loại rau thơm đánh thức vị giác.
6. Thịt ngâm mắm
Nguyên liệu của món thịt ngâm mắm là thịt bò sơ chế rồi ngâm vào nước mắm đường đã pha và nấu đúng tỷ lệ. Món ăn có vị mặn, ngọt và thường được ăn kèm với dưa món, củ kiệu... Vào mỗi dịp Tết đến thì đây là một trong những món ăn không thể thiếu của người miền Trung.
7. Chả bò
Một trong những món ngon đãi khách ngày Tết của người miền Trung là chả bò. Chả có màu đỏ hồng đẹp mắt, mịn và rất thơm. Chả bò giòn, dai, cay và mùi thơm nồng của tiêu đen tạo thành món ăn vừa ngon, lịch sự lại trang nhã.
8. Xôi đỗ xanh
Người Bắc có xôi gấc thì người miền Trung có xôi đỗ xanh. Xôi được nấu từ gạo nếp mới, đỗ xanh đãi vỏ dẻo thơm. Xôi đỗ xanh thường xuất hiện với chân giò, gà luộc và trên mâm cúng tất niên của người miền Trung.
9. Gà luộc lá chanh
Một nửa khí hậu miền Trung giống với miền Bắc nên món gà luộc lá chanh thơm và nóng hổi cũng là một món ngon ngày Tết không thể thiếu của người miền Trung. Món gà luộc này cũng thường được ăn cùng xôi đỗ xanh rất ngon và chắc dạ.
10. Giò bê/ giò me
Món ngon ngày Tết miền Trung không thể quên giò bê hay giò me. Giò được làm từ thịt bê cuộn chặt và nêm nếm gia vị đậm đà, thái thành miếng mỏng ăn rất ngon. Đây là đặc sản của người miền Trung và là món ăn ngày Tết không thể thiếu.
Món ngon ngày Tết miền Nam
Miền Nam với đặc điểm đồng bằng sông nước, có khí hậu nóng quanh năm nên những món ăn ngày Tết cũng có nhiều thay đổi khác so với miền Bắc. Những món ăn ngày Tết miền Nam thường có đó là:
1. Bánh Tét
Cũng giống với nguyên liệu của bánh chưng nhưng người miền Nam gói thành bánh Tét (gói bánh dài). Món bánh Tét ở miền Nam đa dạng về màu sắc và hương vị. Có bánh được làm từ lá cẩm, gạo nếp, dừa nạo, đậu đen, đậu đỏ... Vị của bánh Tét có bánh nhân mặn, nhân ngọt đặc trưng với khẩu vị ăn ngọt của người miền Nam. Bánh Tét xuất hiện trong các bữa ăn ngày Tết của người Nam với các hương vị khác nhau và màu sắc khác nhau thể hiện sự hiện đại nhưng cũng cổ truyền của miền Nam.
2. Canh khổ qua nhồi thịt
Nếu người Bắc có canh măng, canh bóng thả thì người miền Nam có canh khổ qua. Canh khổ qua cũng là món ăn quen thuộc hàng ngày của người miền Nam. Thịt băm trộn cùng rau củ, nấm nhét trong quả khổ qua và nấu hầm chín mềm, vị đắng, thơm và ngọt hậu vô cùng hấp dẫn.
Mỗi dịp Tết đến người miền Nam ăn canh khổ qua với ý nghĩa đẩy lùi những khó khăn, đón chờ những điều thuận lợi mới phía trước.
3. Thịt kho tàu
Món ăn ngày Tết miền Nam không thể thiếu thịt kho tàu. Đây là một trong những món ăn ngon cổ truyền và được người miền Nam rất thích. Thịt được nấu chín nhừ cùng với trứng, món ăn có màu cánh gián, rất thơm, nước sốt kích thích vị giác của người nhìn.
4. Canh măng
Cũng giống với người Bắc có món canh măng trong ngày Tết. Nhưng người miền Nam lại sử dụng măng tươi để nấu nên món canh có hương vị khác so với canh măng miền Bắc. Món canh măng xuất hiện trong bữa cơm của người miền Nam, hương vị thơm ngon, giải nhiệt được nhiều người yêu thích.
5. Chả giò
Chả giò có cách làm khá giống với nem của người Bắc. Chả giò giòn rụm, vàng ươm là món ăn ngày Tết không thể thiếu của người miền Nam.
6. Củ kiệu tôm khô
Củ kiệu tôm khô là món ăn thông dụng ở miền Nam. Củ kiệu tôm khô thường ăn cùng thịt kho tàu, bánh tét với vị giòn, dai, mặn, ngọt, chua hài hòa. Đây là một món ăn giống với dưa hành kích thích vị giác và giúp cải thiện hệ tiêu hóa. Món ăn ngon ngày Tết miền Nam không thể thiếu món ăn này.
7. Dưa giá
Dưa giá có tính mát, giòn ngon thích hợp với khí hậu miền Nam nên đây là một trong những món ăn ngày Tết giải nhiệt hiệu quả. Dưa giá được làm từ những mầm giá muối cùng với cà rốt và hẹ.
8. Lạp xưởng
Lạp xưởng là một món ăn không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết của người Nam bộ. Lạp xưởng có nhiều loại như lạp xưởng tươi, khô, nạc, tôm, cá... có thể chiên, luộc, nướng trước khi ăn. Lạp xưởng cũng được xem là một món ngon đãi khách ngày Tết dễ làm.
9. Gỏi gà xé phay
Gỏi gà xé phay cũng là một món ăn ngày Tết không thể thiếu của người miền Nam. Thịt gà luộc chín vừa, xé miếng nhỏ trộn với ngó sen, bắp chuối, dưa leo... và các vị chua, ngọt tạo nên món gỏi thanh mát.
Món ăn này được người miền Nam rất yêu thích, thích hợp với khí hậu nóng ở khu vực này.
