Hoa Sen là loài hoa vô cùng phổ biến và quen thuộc với mỗi người dân Việt Nam. Đây là loài hoa mang nhiều giá trị ý nghĩa đặc biệt, đi kèm với đó là những công dụng vô cùng hữu ích trong đời sống.
1 Nguồn gốc, đặc điểm của hoa Sen
Một số thông tin về đặc điểm và nguồn gốc xuất xứ của loài quốc hoa Việt Nam này:
1.1. Nguồn gốc xuất xứ
Hoa Sen có tên khoa học là Nelumbo nucifera, thuộc chi Sen, là một loài thực vật dạng thủy sinh có nguồn gốc từ hàng ngàn năm về trước. Lần đầu người ta tìm thấy loài hoa này, đó là ven bờ sông Nile của Ai Cập cổ đại. Người dân tại đó tôn thờ hoa Sen và sử dụng nó trong rất nhiều nghi lễ, văn hóa tâm linh.
Sau này, hoa Sen đã được phát triển và xuất hiện phổ biến hơn tại các quốc gia như Ấn Độ, Ba Tư, Trung Quốc. Việt Nam cũng là quốc gia được du nhập loài hoa độc đáo này và hiện hoa Sen đã trở thành quốc hoa của nước ta. Khu vực Đồng Tháp nói riêng và Đồng bằng sông Cửu Long nói chung là nơi trồng nhiều loài hoa này nhất mà bạn có thể bắt gặp dễ dàng khi du lịch xuống dưới những nơi đây.
1.2. Đặc điểm
- Thân cây sen: Hoa Sen có thân cây thuộc dạng thân thảo, sống lâu năm và mọc hoang dã trong tự nhiên. Khi thân trở nên già thì chúng sẽ xuất hiện nhiều gai nhỏ xung quanh. Thông thường thân của cây có thể cao từ 1 đến 1,5 mét, bộ rễ phát triển mạnh và nằm ẩn sâu dưới lớp bùn.
- Về hoa: Hoa Sen mọc ở phần cuống của đài lá, khi nở có nhiều cánh hoa xòe ra xếp xen kẽ lẫn nhau. Hoa có mùi hương nhẹ nhàng nhưng cuốn hút.
- Lá sen: Lá của cây có màu xanh lục, mọc ở phần cuống cây và nằm nổi ở trên mặt nước, trong khi phần rễ thì nằm chìm sâu phía dưới. Mặt trên của lá Sen không thấm nước, xòe rộng thành hình tròn với đường kính từ 60-80cm.
- Rễ sen: Rễ của cây có dạng hình củ, mọc chìm trong bùn ở các hồ, ao, sông,... Củ có dạng thuôn dài, phình to tựa giống như củ khoai nhưng có kích thước lớn hơn, màu vàng nâu.
- Về màu sắc: Hoa Sen thông thường có hai màu sắc chính là màu trắng và màu hồng. Chủ yếu trong tự nhiên, chúng ta bắt gặp màu hồng của hoa nhiều hơn.
1.3. Hoa Sen nở vào mùa nào?
Hoa Sen thường nở vào mùa hè, mùa hoa bắt đầu từ đầu tháng 6 và kéo dài cho đến hết tháng 8, trước khi thời tiết chuyển sang mùa thu. Chính vì vậy mà đây là giai đoạn thu hoạch Sen lớn nhất trong năm, bởi loài hoa này có vô vàn công dụng hữu ích đối với đời sống con người.
2 Ý nghĩa của hoa Sen
Hoa Sen là loài hoa mang nhiều giá trị ý nghĩa độc đáo, bao gồm những ý nghĩa sau đây:
2.1. Ý nghĩa của hoa Sen theo Phật giáo
Hoa Sen là loài hoa xuất hiện rất nhiều trong những điển tích, tranh vẽ và những bài thơ, bài văn của Phật giáo. Bởi vì loài hoa này tượng trưng cho sự thanh cao, trong sáng, mặc dù chún mọc từ sâu bên trong những lớp bùn lầy tanh hôi.
Ngoài ra đạo Phật còn đề cao đức tính thánh thiện, hướng Phật, coi trọng Phật pháp và cả những giá trị đạo đức, nhân văn mà loài hoa này đại diện.
Đặc biệt, nếu như bạn để ý trên nhiều tranh ảnh, tác phẩm điện ảnh, hoa Sen xuất hiện dưới dạng đài hoa để cho các vị thần, đức Phật ngồi lên trên. Đó là bởi Phật giáo đã sử dụng hoa Sen để truyền bá 5 điều cơ bản mà loài người cần phải học hỏi:
- Tính thuần khiết
- Tính vô nhiễm
- Tính thùy mị
- Tính thanh cao
- Tính kiên nhẫn
2.2. Ý nghĩa của hoa Sen theo văn hóa Việt Nam
Loài hoa này mặc dù mỏng manh, nhưng lại vô cùng kiên cường và mạnh mẽ. Chúng mọc lên từ bùn lầy nhưng vẫn vô cùng trong sạch, thanh cao, thuần khiết, tượng trưng cho những người dân Việt Nam hiền lành, chất phác, lương thiện, tốt đẹp và đạo đức.
Chính vì vậy mà loài hoa này đã trở thành quốc hoa của Việt Nam, xuất hiện trong nhiều câu văn, bài thơ, tác phẩm văn học, hội họa,...
2.3. Ý nghĩa của hoa Sen theo phong thủy
Bên cạnh những giá trị ý nghĩa trong văn hóa, Phật giáo, hoa Sen còn có nhiều ý nghĩa quan trọng trong phong thủy. Theo như nhiều chuyên gia, loài hoa này mang đến sự bình an, thanh tịnh, những năng lượng tích cực và cả sự may mắn, thuận lợi cho người trồng. Vậy nên bạn hãy trồng hoa Sen ở trong nhà để giúp cả gia đình gặp nhiều điều tốt lành.
2.4. Ý nghĩa của hoa Sen theo màu sắc
Dựa theo một số màu sắc của hoa Sen mà chúng mang đến những giá trị ý nghĩa khác nhau:
- Hoa Sen trắng: Mang ý nghĩa cho sự thanh cao, trong sáng, tinh khiết, thể hiện tâm hồn của con người.
- Hoa Sen hồng: Mang ý nghĩa cho sự bình dị, tốt lành, sự chất phác, hiền lành, giản dị của con người theo quan niệm của đạo Phật.
- Hoa Sen đỏ: Mang ý nghĩa cho sự yêu thương và vị tha trong tình yêu.
- Hoa Sen tím: Mang ý nghĩa cho sự huyền bí, kỳ lạ, mê hoặc,...
- Hoa Sen vàng: Mang ý nghĩa cho sự phú quý, thịnh vượng và giàu sang.
- Hoa Sen xanh: Mang ý nghĩa cho sự trí tuệ, học thức cao của con người.
3 Công dụng của hoa Sen
Hoa Sen là loài hoa được thu hoạch mỗi năm, bởi chúng có rất nhiều công dụng hữu ích đối với đời sống con người, có thể kể đến như sau:
3.1. Làm cây cảnh trang trí
Hoa Sen có vẻ đẹp giản dị nhưng vẫn rất tinh tế, thanh cao. Vậy nên nhiều người ưa thích trồng loài hoa này trong nhà để trang trí, làm đẹp cho cảnh quan xung quanh.
3.2. Làm quà tặng
Hoa Sen còn có thể được sử dụng để làm quà tặng bạn bè, người thân của bạn vào những dịp đặc biệt như sinh nhật, kỷ niệm, khai trương,... bởi loài hoa này mang đến nhiều ý nghĩa tốt đẹp.
3.3. Làm dược liệu
Hoa Sen được người dân thu hoạch hàng năm để làm dược liệu, bởi các thành phần của loài hoa này đều có công dụng tốt đối với sức khỏe con người.
- Lá Sen giúp lợi tiểu, thanh lọc cơ thể, hạ mỡ máu, giảm đường huyết hiệu quả.
- Hạt Sen giúp tốt cho hệ tiêu hóa, làm đẹp da, giải độc hiệu quả.
- Rễ Sen hay còn gọi là ngó Sen giúp chống oxy hóa, chữa viêm nhiễm, giải độc, ngăn ngừa sự hình thành các tế bào ung thư.
3.4. Làm món ăn
Người ta cũng thường sử dụng các bộ phận của hoa Sen để chế biến thành các món ăn dân dã, có lợi cho sức khỏe nhưng vô cùng ngon miệng. Ví dụ như nộm ngó Sen, nước lá Sen, salad cánh Sen, chè hạt Sen,...
4 Cách chăm sóc hoa Sen
Khi bạn mới mua hoa Sen về để cắm, việc quan trọng nhất đó là khâu chuẩn bị trước khi cắm nhằm giúp hoa có thể tươi lâu và nở đẹp hơn. Sau đây là các bước mà bạn cần làm để chăm sóc cho cây hoa của mình:
- Bước 1: Khi bạn đi mua Sen, hãy chọn những cành có búp chưa nở, vẫn đang chúm chím, bông hoa không bị trầy xước, dập nát. Sau khi bạn đã chọn lựa xong, hãy mang những cành hoa đó ngâm trong nước sạch từ 10-15 phút trước khi cắm nhé.
- Bước 2: Hãy chuẩn bị bình hoa sạch và cao, phù hợp với chiều dài của những cành hoa Sen mà bạn mua.
- Bước 3: Những cành hoa Sen sau khi đã ngâm trong nước sạch, bạn lấy ra cắt vát dưới gốc, sau đó cắm lần lượt vào trong bình hoa.
- Bước 4: Đổ nước sạch vào trong bình, thả thêm vài viên aspirin nghiền nhỏ vào trong bình để giúp hoa được tươi lâu hơn.
- Bước 5: Cuối cùng, bạn hãy uốn chỉnh các cành hoa Sen sao cho đẹp mắt là được, đặt bình hoa tại những nơi thoáng mát, có ánh sáng chiếu đến.
