Khi quyết định sinh con năm 2018, đây là những điều mẹ phải biết

(Tôi dành bài viết này tặng cho những ai đang chuẩn bị cưu mang hình hài nhỏ bé và hạnh phúc lớn lao…)

Chào mừng bạn đến với phần mở đầu của một hành trình làm cuộc đời bạn thay đổi hoàn toàn – đó là lúc bạn quyết định sẽ có con. Mang thai – sinh con là một bước ngoặc lớn lao trong cuộc đời của mỗi phụ nữ, nếu không có sự chuẩn bị, mọi thứ sẽ khó khăn và phức tạp hơn nhiều lần.

Để sinh ra một đứa trẻ khoẻ mạnh, điều bạn cần làm trước hết là lên kế hoạch cho việc có con. Ngoài công việc, tài chính, chuẩn bị sức khoẻ là bước vô cùng quan trọng không thể bỏ qua. Mục tiêu của quá trình thăm khám này nhằm xác định những yếu tố có thể ảnh hưởng đến thai nhi, điều trị bệnh lý hiện có và dự phòng những bệnh có nguy cơ truyền cho bé.

Để sinh ra một đứa trẻ khoẻ mạnh, điều bạn cần làm trước hết là lên kế hoạch cho việc có con. (ảnh minh họa)

Dưới đây là những điều quan trọng mẹ cần lưu tâm:  

1. Bệnh truyền nhiễm và tiêm phòng

Một số bệnh truyền nhiễm nếu mắc phải khi bạn mang thai có khả năng làm bé bị dị tật hay mắc bệnh suốt đời. Và may thay, một số bệnh đã có vắc–xin (vaccine) dự phòng.

Một số vắc-xin cần phải tiêm trước khi có thai một khoảng thời gian nhất định. Ví dụ như tiêm phòng bệnh Sởi – quai bị - Rubella (MMR) cần phải tiêm trước khi có thai ít nhất 01 tháng, được khuyến cáo là 03 tháng. Đừng bao giờ chủ quan việc này, vì trường hợp sau tiêm ngừa chưa bao lâu lại phát hiện mình có thai là không ít, và sau đó phập phồng lo sợ, tính tới tính lui ngày thụ thai, ngày tiêm phòng, rồi giữ thai mà lúc nào cũng “sống trong sợ hãi”. Trước khi tiêm thuốc, bạn nên tìm hiểu hay hỏi kỹ khoảng thời gian an toàn sau tiêm để mang thai.

Bệnh truyền nhiễm gây hại cho thai cần kể đến nữa là bệnh lây truyền qua đường tình dục. Mấy bệnh này thường ít được dịch ra tiếng Việt mà để nguyên tên tác nhân gây bệnh ví dụ Chlamydia, Herpes, Trichomonas, HIV… Một số bệnh bạn có thể đã nghe qua là viêm gan siêu vi B, lậu, giang mai… Xét nghiệm tầm soát những bệnh này cho bạn và chồng bạn không nhằm mục đích nghi ngờ, mất đoàn kết mà nhằm điều trị trước khi có thai để không ảnh hưởng đến con bạn nếu chẳng may mắc phải.

2. Tiền sử bệnh tật của gia đình

Một số bệnh lý có thể di truyền cho con cái theo lý thuyết “định mệnh”, gọi chung là bệnh di truyền. Khi thăm khám trước khi có thai, bạn nên cung cấp thông tin những bệnh lý mà gia đinh bạn hay chồng bạn mắc phải. Dựa trên thông tin này, bác sĩ sẽ có giải pháp để xác định xem con bạn có khả năng bị giống vậy hay không; nếu được sẽ tìm cách phòng tránh.

Khi thăm khám trước khi có thai, bạn nên cung cấp thông tin những bệnh lý mà gia đinh bạn hay chồng bạn mắc phải. 

3. Bệnh lý sẵn có

Thông tin quan trọng cần cung cấp cho bác sĩ khi khám trước có thai là những bệnh bạn đã – đang mắc phải, đặc biệt là những bệnh phải uống thuốc hay điều trị lâu dài như tiểu đường, cao huyết áp, hen suyễn, bệnh tim…

Khi mang thai, ngoài việc ảnh hưởng qua lại giữa thai kỳ và bệnh lý của bạn (bệnh ảnh hưởng đến thai hoặc thai làm bệnh nặng hơn), bác sĩ sẽ giải thích cho bạn hiện tại có an toàn khi mang thai hay không, trong khi có thai bạn cần làm gì.

Tôi rất cảm động khi đọc những câu chuyện về những bà mẹ sẵn sàng chấp nhận mọi điều – kể cả tính mạng để con chào đời, nhưng thật tình không ủng hộ. Không ai thay thế được mẹ trên đời này, và hơi bất công khi bạn quyết định thay con mình. Giả sử, mẹ bạn hỏi “mẹ hy sinh tính mạng mẹ để sinh con”, bạn đồng ý không? Vì vậy, để không ai thiệt thòi, bạn nên quan tâm đến sức khoẻ và tính mạng của mình trước, để còn yêu thương và chăm sóc con mình.

4. Thuốc đang sử dụng

Với tình trạng thuốc mua dễ dàng như hiện nay, bạn phải luôn đặt câu hỏi “thuốc này có ảnh hưởng đến thai không?”. Thuốc không cần toa, thảo dược… hoàn toàn có thể gây hại cho con bạn. Ví dụ, thuốc trị mụn isotrtinoin có thể gây dị tật thai nhi nặng. Một số viên đa sinh tố “uống cho khoẻ” chứa hàm lượng Vitamin A cao hay vô tình uống nhiều loại thuốc chứa hàm lượng vitamin giống nhau có thể quá liều cho phép đều gây tác hại đến thai.

Tốt nhất trong trường hợp bạn có đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, khi đi khám mang theo vỏ/hộp để bác sĩ kiểm tra và tư vấn chi tiết.

5. Tiền sử những lần mang thai trước

Nếu đã từng mang thai và gặp trục trặc như sẩy thai, thai lưu, sinh non, bị tăng huyết áp khi có thai, phải mổ lấy thai…, bạn cần cung cấp thông tin chi tiết. Đặc biệt, khi đã từng bị sẩy thai hay thai lưu, bạn nên cho mình một khoảng thời gian bình phục tinh thần và hy vọng vào điều tốt đẹp phía trước. Hầu hết những phụ nữ sẩy thai hay thai lưu đều có cơ hội sanh con bình thường.

Chuẩn bị mang thai, cả 2 vợ chồng nên từ bỏ những thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu bia. 

6. Bắt đầu hay duy trì lối sống lành mạnh

- Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và hợp lý. Nếu quá gầy hay dư cân, tìm cách đạt cân nặng cho phép. Việc tính xem mình thuộc nhóm cân nặng bình thường dựa vào chỉ số khối cơ thể (BMI). Chỉ số này tính theo công thức: cân nặng (kg)/chiều cao(m) x2. Ví dụ: mẹ nặng 55kg và cao 1,6m thì BMI là: 55:(1,6x2)= 21,48. 

Nếu: BMI <18.5: gọi là nhẹ cân

BMI = 18.5 – 24.9: cân nặng bình thường

BMI = 25 – 29.9: dư cân

BMI ≥ 30: béo phì

- Sắp xếp công việc, cho mình thời gian nghỉ ngơi, thư giãn

- Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.

- Dừng ngay những thói quen có hại: thức khuya, hút thuốc lá, uống rượu 

7. Khuyến khích chồng tạo lối sống lành mạnh

Khuyến khích chồng tham gia quá trình chuẩn bị: đừng quên “một nửa” con mình hình thành từ chồng, do đó, không lý do gì để anh ấy đứng ngoài sự chuẩn bị này. Một vài “bí kíp” là nấu món ngon, lành mạnh; tìm cách thuyết phục anh ấy bỏ thuốc lá, hạn chế bia rượu; rủ rê anh ấy đi xét nghiệm máu tầm soát các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Khi mọi thứ đã sẵn sàng, bạn dừng các biện pháp tránh thai và chờ ngày đón nhận tin tốt lành!