Bánh trời nhỏ xíu nhưng hội tụ nhiều nguyên liệu và hương vị đặc trưng của người dân vùng cao.
Bánh trời (hay còn gọi là pẻng phạ) là một món bánh quý của người Tày ở Bắc Cạn. Nó không có gì nổi bật, chỉ đơn giản là những viên bánh hình tròn to bằng quả nhãn lồng; có màu trắng pha lẫn chút màu nâu nâu của nhân bánh ẩn phía trong.
Mặc dù vẻ ngoài không lộng lẫy hay kiêu kỳ nhưng đây lại là một trong những món bánh truyền thống của người Tày. Bánh dùng để dâng lên trời đất vào dịp đầu năm nhằm cầu chúc những điều may mắn, vì thế được gọi là bánh trời.
Bánh trời nhỏ xíu nhưng hội tụ nhiều nguyên liệu và hương vị đặc trưng của người dân vùng cao. Khi ăn một miếng bánh bạn sẽ cảm nhận được vị cay nồng của rượu đầu tiên. Sau đó đến vị ngọt của đường, vị chát nhưng rất thơm của nước chè mạn và vị béo bùi của bột nếp. Tất cả hòa quyện mang lại một cảm giác rất mới mẻ, ấn tượng khiến du khách không thể nào quên được.
Mặc dù vẻ ngoài không lộng lẫy hay kiêu kỳ nhưng đây lại là một trong những món bánh truyền thống của người Tày.
Nguyên liệu chính để làm bánh chính là gạo nếp – phải thơm ngon, không chứa thóc, sạn thì mới cho ra món bánh ngon. Gạo nếp khô đem đi xay thật mịn cho ra bột nếp. Bột sẽ được nhào với nước chè mạn đặc thay vì nhào với nước lọc như những loại bánh thông thường. Trong khi nhào bột cho thêm một chút rượu trắng nguyên chất để dậy mùi.
Bột nếp có tính chất rất dính tay và dễ bị chảy xệ. Do đó khi vừa làm bánh người Tày vừa bắc chảo mỡ bên cạnh để làm tới đâu sẽ chiên tới đó. Bánh chiên trong mỡ đến khi vàng ruộm thì vớt ra. Lớp áo bánh sẽ được làm từ gạo nếp rang vàng rồi xay nhuyễn giống như làm thính.
Sau khi chiên bánh xong sẽ bắt tay vào làm đường. Đường đổ vào nồi, thêm một chút nước để đường dễ tan chảy. Sau đó thả bánh vào cho ngập đường, vớt bánh ra lăn ngay vào lớp bột áo bánh đã làm sẵn.
Bánh trời có hương thơm ngào ngạt, vị ngon nhớ mãi.
Bánh trời thơm ngon và gây ấn tượng đối với thực khách ngay lần đầu thưởng thức. Song ít ai biết ý nghĩa sâu sa của nó. Theo đó trong các mâm lễ cúng của người Tày không thể thiếu món bánh trời truyền thống. Người Tày thường làm bánh bánh vào đêm giao thừa của dịp Tết Nguyên Đán. Bánh sẽ được dùng để cúng ông bà, tổ tiên vì người Tày quan niệm rằng khi tổ tiên về ăn tết thì họ sẽ bày bánh, rót rượu mời các cụ.
“Bánh pẻng phạ không chỉ là một nét truyền thống đặc sắc của người dân ở đây. Bánh còn thể hiện sự kính trọng công ơn của tổ tiên. Mong muốn dâng lên trời đất những món ăn tinh quý nhất để cầu cho năm mới tốt lành.
Những ai đã từng được thưởng thức món bánh bánh pẻng phạ thì mới hiểu rằng vì sao đây lại là món ăn đứng đầu trong thế giới ẩm thực bao la của đất Việt. Hương thơm dào dạt, vị ngon nhớ mãi là những từ dùng để chỉ về bánh trời”, chị Kiều Giang (29 tuổi) – người dân tộc Tày tại Ba Bể cho biết.
