Một khi đã nếm thử món đặc sản độc lạ này ở Quảng Ninh, chắc chắn bạn sẽ bất ngờ với hương vị tươi mới của nó.
Du lịch Quảng Ninh thì chắc chắn du khách sẽ phải thưởng thức các loại hải sản tươi ngon ở đây. Một trong số đó là món ruốc lỗ. Thuộc họ bạch tuộc nhưng ruốc lỗ có kích thước khá nhỏ, chỉ bằng ngón chân cái, đầu tròn như quả ổi và có bộ chân dài. Chính vì những đặc điểm này nên ngư dân còn gọi chúng với cái tên bạch tuộc mini hoặc ruốc chân dài.
Chúng được gọi là ruốc lỗ cũng bởi đặc tính của chúng là thường đào lỗ và sống quanh các bãi bùn. Ruốc khu vực ven biển Hạ Long nói chung, ở Xà Cong (phường Hà Phong) nói riêng, có vị ngon khá đặc trưng. Theo bà con ngư dân ở đây thì ruốc chân dài Xà Cong thường có hương vị thơm ngon, ngọt bởi khu vực này nước biển không quá mặn như nhiều nơi khác mà còn có sự giao thoa với các vùng nước lợ, nước ngọt.
Điểm đặc biệt của loài này đó là tùy mùa mà chúng lại có những đặc trưng và hương vị riêng. Từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch, ruốc lỗ ở vào thời kỳ dễ bắt và có thịt ngon. Khi ruốc đẻ trứng, người dân thường gọi là ruốc cơm xôi, mang hương vị béo ngậy kỳ lạ. Những người sành ăn thường nhâm nhi ruốc cơm xôi cùng ít rượu ngán, sự kết hợp này quả thật là mỹ vị nhân gian không gì sánh được.
Muốn đánh bắt ruộc chân dài, người ta phải dùng tới lồng bát quái hoặc đi soi trong lỗ, kĩ thuật đánh bắt cũng đòi hỏi cao hơn đối với các loại hải sản thông thường. Mỗi đêm "đi ngòi" (đánh bắt ruốc lỗ theo cách gọi của người địa phương), người dân phải mang thêm đèn, soi từng cái lỗ nhỏ. Hễ thấy bóng dáng “con mồi” là nhanh tay bắt lấy chúng.
Từng con ruốc nhỏ xíu, đầu chỉ như quả ổi con nhưng chân dài tới 20cm nên còn được gọi là ruốc chân dài. Đây cũng là cách để phân biệt với loài ruốc chân ngắn sống trong nước biển. Ruốc chân dài dai giòn, thơm ngon hơn hẳn giống ruốc chân ngắn. Đã là người dân miền biển Quảng Ninh, không mấy người lại không biết cách chế biến ruốc sao cho thơm ngon, tròn vị nhất.
Ruốc tươi như vậy có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như ruốc luộc, ruốc nướng, ruốc nấu canh… Ngoài ra ở các nhà hàng còn dùng ruốc để nhúng giấm, hấp gừng, xào cần tỏi… Món đơn giản nhất nhưng cũng hấp dẫn nhất là ruốc lỗ luộc lá ổi. Trước tiên phải chọn những con ruốc vẫn còn sống tươi nguyên, cho vào rổ xát muối, xóc qua xóc lại cho chất nhờn của ruốc được loại bỏ hoàn toàn. Công đoạn này cũng giúp cho thịt ruốc ngọt và giòn hơn.
Sau khi làm sạch, người ta đem ruốc luộc cùng với lá ổi, lá me chua và lá sả để làm tăng hương vị cho món ăn, đồng thời khử mùi tanh và làm cho thịt ruốc săn hơn. Khi chín, ruốc lỗ chuyển thành màu hồng, xúc tu cong lại như bông hoa. Thông thường, đầu bếp sẽ không luộc ruốc quá lâu để tránh làm da bị tuột, mất đi vị thơm ngon tự nhiên.
Món ruốc lỗ luộc ngon nhất khi được ăn với mắm tôm, pha một chút chanh đường và ớt. Bên cạnh đó, ăn kèm món ăn cùng khế chua sẽ đem lại vị chua chua ngọt ngọt hấp dẫn. Người ta cũng thường dùng bia khi thưởng thức món ăn này.
