Dù chỉ mới nổi lên vài năm nay nhưng loại ốc đặc sản này khiến nhiều người tìm mua khi đến Ninh Bình.
Nhắc tới Ninh Bình, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những món đặc sản quen thuộc như thịt dê, cơm cháy, xôi trứng kiến,… Thế nhưng vài năm gần đây, món ăn nổi lên như một đặc sản lành mạnh, độc đáo mà vẫn ngon miệng lại là ốc núi.
Ốc núi Ninh Bình hay còn gọi là ốc đá. Ốc núi có ở hầu hết các nơi ở Ninh Bình, nhưng nhiều nhất ở các dãy núi đá vôi thuộc thị xã Tam Điệp, Yên Mô, Nho Quan. Chúng là loại ốc phát triển theo chiều ngang. Con ốc to khoảng chừng 2 ngón tay với phần miệng loe to ra và thường có màu trắng sữa, không đen như nhiều loại ốc khác. Dù chỉ mới nổi lên khoảng 3 - 4 năm nay tại Ninh Bình, nhưng loại ốc này đã chinh phục được những người dù khó tính nhất bởi hương vị lạ lùng của nó. Với những người lần đầu ăn ốc núi, điều khiến họ ngạc nhiên nhất chính là bên trong vị dai dai, sần sật của con ốc lại thoảng mùi của các vị thuốc.
Ốc núi Ninh Bình là loài cực hiếm vì chúng chỉ sinh sống trong các hang hốc đá, rất khó phát hiện. Chúng thường chỉ xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm, tức là vào mùa mưa, khi thời tiết ẩm ướt. Những tháng còn lại chúng vùi mình dưới đất, trong các khe đá hoặc các lớp lá dày. Vào mùa mưa, ốc mới bò ra kiếm ăn và sinh sản. Khi những cơn mưa trút hạt cũng là mùa săn ốc núi bắt đầu nhộn nhịp. Buổi sáng, ốc núi mò ra khỏi hang đi ăn lá rừng, nên đây là thời điểm thích hợp nhất để bắt.
Cũng vì không thể nuôi trồng ốc núi mà nguồn ốc hoàn toàn đến từ tự nhiên nên người dân nơi đây coi loại ốc này là đặc sản “trời ban”. Đây cũng là nguồn thu nhập giúp đời sống nhiều người dân cải thiện hơn.
Khác với ốc đồng, ốc núi có nguồn thức ăn chính là những loại cây cỏ mọc hoang trên núi, trong đó có cả những cây thuốc quý. Chính vì vậy khi sơ chế ốc núi, người ta không cần phải ngâm kỹ để ốc nhả ra chất bẩn như các loại ốc khác, mà chỉ rửa sơ qua vì bên trong ốc mang nhiều dinh dưỡng. Cũng bởi vậy nên phần thịt của ốc có hương thơm giống như vị thuốc bắc.
Ốc núi có thể chế biến thành nhiều món: hấp gừng, xào sả ớt, trộn gỏi... Thịt ốc núi dai, giòn, ngọt. Ăn ốc núi nên ăn cả con không bỏ ruột, khi ăn nhai chậm và kỹ mới thấm được vị mát lành, thơm mùi thuốc Bắc. Ốc núi có thể làm nhiều món như nướng, xào me, xào tỏi, xào sa tế, hấp gừng, luộc sả, xào sả ớt, luộc trộn gỏi với củ hành tây…
Đến Ninh Bình không khó để tìm mua một ít ốc núi về ăn thử. Bạn có thể đến các chợ ở thị xã Tam Điệp, Yên Mô. Ốc ở đây được bán rất nhiều, nhưng một chú ý là bạn chỉ có thể tìm mua được chúng sau những trận mưa rào. Nếu muốn thưởng thức ngay từ các bếp ăn Ninh Bình bạn có thể vào bất cứ nhà hàng nào ở đây để gọi món ốc núi…
Do đặc tính khó bắt cũng như nguy hiểm nên số lượng ốc núi Ninh Bình “thu hoạch” được cũng không quá nhiều. Nhu cầu ăn ốc lại cao vì hương vị thơm ngon, tốt cho sức khoẻ nên ốc núi khá khó tìm và giá cũng sẽ cao hơn nhiều so với các loại ốc nước ngọt khác. Tuỳ theo thời điểm trong mùa mà giá của ốc núi sẽ cao hay thấp. Ngoài ra, nếu muốn mua các con ốc to, béo, chắc thịt thì bạn cũng cần phải trả thêm một khoảng kha khá. Thông thường, mức giá này sẽ dao động từ 75.000 – 110.000 đồng/kg.
