Giáo sư Ngô Bảo Châu: "Làm Toán dễ chịu như gặp người yêu"

Là một trong những sự kiện tâm điểm tại Hội sách mùa thu 2016, chương trình Tình yêu và toán học – Trò chuyện cùng Giáo sư Ngô Bảo Châu và TS Nguyễn Đức Thành tổ chức sáng qua đã thu hút rất đông độc giả Hà thành. Buổi trò chuyện xoay quanh cuốn sách Tình yêu và toán học của Edward Frenkel mà GS Ngô Bảo Châu trực tiếp viết lời giới thiệu, những câu chuyện về niềm đam mê toán học, giới thiệu một số đầu sách về khoa học theo hướng mới và tác dụng của nó với người đọc.

Chương trình Tình yêu và toán học – Trò chuyện cùng Giáo sư Ngô Bảo Châu và TS Nguyễn Đức Thành tại Hội sách mùa thu năm nay

Sự kiện được đông đảo độc giả quan tâm

“Tình yêu” bất định và “toán học” minh xác, hai thứ tưởng chừng không thể dung hòa đã được Edward Frenkel khéo léo hòa trộn, đan bện vào nhau, dẫn bện vào nhau, dẫn dắt người đọc bước vào thê giới toán học đẹp đẽ và thanh nhã, nơi cây cầu Langlands kết nối các lục địa bí ẩn của Đại số, Hình học, Lý thuyết số, Giải thích và Vật lý lượng tử. Những “vật thể kỳ quái” trong thế giới toán học như phiến đá Rosetta, nhóm Lie, đối xứng gương hay đa tạp cờ cũng được thuần hóa bởi tình yêu thuần khiết, trở nên gần gũi đến kinh ngạc.

Đó là những lời miêu tả vô cùng bay bổng về cuốn sách, nhưng khi được yêu cầu giải thích về mối quan hệ giữa tình yêu và toán học, Giáo sư Ngô Bảo Châu chỉ cười và nói rất đơn giản rằng, suốt hàng ngàn năm qua, nhân loại đã cố định nghĩa tình yêu nhưng không thành. Có điều, chúng ta vẫn có thể nhận thấy những biểu hiện của nó, chẳng hạn như gặp nhau thì vui mừng và xúc động, không gặp thì khắc khoải, nhớ nhung...

Vậy với toán học - tình yêu cả đời của Giáo sư Ngô Bảo Châu thì sao, liệu giáo sư có bí quyết gì hay không…? Thật bất ngờ, cả hội trường như ồ lên khi nghe chủ nhân giải thưởng Fields chia sẻ, ban đầu ông không thực sự thích môn học này, thậm chí hồi cấp 2, Giáo sư còn “học không giỏi lắm, thi vào chuyên Toán thì bị trượt”.

GS Ngô Bảo Châu kí sách tặng người hâm mộ tại chương trình sáng qua 

Thế nhưng, càng lao vào học, lao vào giải mã những bài toán khó thì Giáo sư Ngô Bảo Châu càng hăng hái hơn. Ông thừa nhận, bản thân “có những bài toán bỏ ra vài tiếng không giải nổi”, phải lén mở phần hướng dẫn ở cuối sách thì mới hoàn thành. Vất vả cố gắng như thế, cuối cùng sức học của Giáo sư cũng khá dần.

Đó là chuyện của quá khứ còn giờ đây, cảm nhận mà theo Giáo sư tâm sự về Toán với ông chính là: “dễ chịu như gặp một người yêu hoặc người bạn cũ”. Thế nên, “trong 2 tháng trở về Việt Nam, do công việc và bận bịu, tôi ít thời gian làm Toán nên cảm thấy nhớ Toán kinh khủng. Nếu các bạn thấy tôi khó chịu thì phải nhớ rằng đó là do lâu lắm tôi không được làm toán. Và nếu đẩy sự mong muốn này quá lên nữa thì tôi chỉ muốn đánh nhau.” - Giáo sư Ngô Bảo Châu hài hước tâm sự.