Trong khi chấp nhận hoàn toàn dễ khiến bạn trở nên kiêu ngạo thì từ chối, phủ nhận lời khen dễ khiến bạn mang vẻ thô lỗ hoặc tự ti. Đa phần mọi người chọn cách an toàn là làm chệch hướng lời khen bằng một câu trả lời chuyển sang hướng khác.
Ai trong chúng ta lại không thích được khen chứ! Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách để đón nhận lời khen đúng cách mà không khiến tình huống trở nên khó xử.
Rất nhiều người khi nhận được lời khen thì cảm thấy vui sướng nhưng lại không dám thể hiện điều đó ra bên ngoài mà lại tỏ ra lạnh lùng, thờ ơ. Họ nhún vai hay từ chối lời khen ngợi một cách khiêm tốn.
Các nhà phân tích xã hội phân loại phản ứng của chúng ta đối với lời khen theo 3 cách khác nhau, đó là chấp nhận, làm chệch hướng hoặc từ chối. Phản ứng chấp nhận hoàn toàn và từ chối là hai thái cực khác nhau và đều tiêu cực. Trong khi chấp nhận hoàn toàn dễ khiến bạn trở nên kiêu ngạo thì từ chối, phủ nhận lời khen dễ khiến bạn mang vẻ thô lỗ hoặc tự ti. Đa phần mọi người chọn cách an toàn là làm chệch hướng lời khen bằng một câu trả lời chuyển sang hướng khác.
Dưới đây là một số điều nên làm và không nên làm khi được ai đó khen ngợi. Bạn sẽ biết cách đáp lại lời khen mà không làm cho tình huống trở nên khó xử.
Đừng khiến người khác xấu hổ chỉ vì họ khen bạn
Đừng “ném lại” một lời khen
Đừng “ném lại” cho ai đó ngay một lời khen chỉ vì bạn vừa được họ khen. Đây là điều không lịch sự mà nhiều người vẫn hay có thói quen làm. Sẽ tốt hơn khi bạn khiêm tốn đón nhận lời khen ngợi.
Đừng làm loãng hay hạ thấp quá mức
Không ít người mỗi khi nhận được lời khen sẽ đáp lại rằng: “Ồ có gì đâu” hoặc “Ai cũng có thể làm được điều đó" để thể hiện sự khiêm tốn. Một kỹ thuật hạ thấp lời khen khác mà nhiều người vẫn đang làm chính là thu hẹp lời khen lại. Ví dụ có ai đó khen bạn hôm nay trông rất đẹp và bạn lại đáp rằng: “Ồ! Chỉ là do chiếc váy này khiến gấu mặc trông còn gầy thôi”.
Đừng bỏ qua nó
Sẽ thật tệ khi bạn vờ như mình chưa từng nhận được lời khen. Bỏ qua lời khen thậm chí sẽ khiến tình huống trở nên khó xử hơn nhiều phần. Người khen có thể nghĩ rằng bạn không nghe thấy lời khen đó nên buộc phải lặp lại.
Phớt lờ lời khen không khiến nó biến mất mà thay vào đó, bạn đang khiến người đưa ra lời khen cảm thấy bị từ chối.
Đừng xúc phạm mình
Nhiều người có thể nói rằng điều này là vô lý song sự thật là rất nhiều người chọn cách như vậy để đáp lại lời khen của người khác dành cho mình.
Ví dụ: Sau khi nhận được lời khen của ai đó rằng: “Kiểu tóc đẹp quá!”, bạn liền đáp: “Ôi! Mình phải làm tóc này để che đi cái trán sân bay và trang điểm mới che được cái mũi như phù thuỷ đó. Nếu không, những đứa trẻ sẽ khóc thét lên mất!”.
Có thể bạn không phản ứng đến mức vậy nhưng có lẽ cũng đã từng cố gắng "vô hiệu hóa" lời khen tích cực bằng cách bộc lộ điều gì đó tiêu cực về bản thân mình. Điều quan trọng cần nhớ là khi bạn làm điều này, bạn sẽ tự giảm đi giá trị của chính mình.
Vậy nên làm gì khi nhận được lời khen
Hãy bày tỏ lòng biết ơn
Cách đơn giản và trực tiếp nhất để làm điều này là hãy nói lời cảm ơn với người đã khen ngợi bạn. Cách bày tỏ lòng biết ơn ngắn gọn và dễ hiểu này chính là cách ghi nhận lời khen và thể hiện sự đánh giá cao người khen của bạn.
Chú ý đến ngôn ngữ cơ thể
Hãy lưu ý đến ngôn ngữ cơ thể, nét mặt, biểu cảm của bạn khi nhận được lời khen. Khi bạn cảm thấy lo lắng hoặc đơn giản là không thoải mái, ngôn ngữ cơ thể của bạn có thể sẽ gửi sai thông điệp tới đối phương.
Càn tránh khoanh tay hoặc tỏ vẻ không quan tâm khi nhận được lời khen. Hành vi này có thể khiến đối phương nghĩ rằng bạn tự phụ hoặc thích gây sự chú ý. Tốt hơn là bạn nên duy trì giao tiếp bằng mắt (đừng nhìn chằm chằm), hơi nghiêng người về phía trước và thu hút những người xung quanh bằng biểu cảm thân thiện.
Chia sẻ lời khen nhưng không phủ nhận nó
Sự thật là đa phần những gì chúng ta đạt được đều có một phần sự hỗ trợ của người khác. Hãy chia sẻ lời khen với những người đã giúp đỡ bạn nhưng đừng vì thế mà phủ nhận hết công sức của mình.
Nói gì sau đó?
Khoảng dừng lại sau khi bạn nói cảm ơn lời khen của người khác sẽ khiến nhiều người cảm thấy bối rối và không biết phải làm gì. Tuy nhiên, việc dừng lại ở đó là hoàn toàn ổn. Bạn không cần thiết phải cố nghĩ xem mình cần nói gì nữa.
Trong trường hợp bạn không thể chịu được cảm giác im lặng đó, không thể cầm cự thêm 20 giây (khoảng thời gian cần thiết để khoảnh khắc trôi qua), bạn có thể sử dụng lời khen đó như một cách chuyển tiếp cuộc trò chuyện.
Ví dụ: Sau khi được chúc mừng vì đã giành được giải thưởng trong một cuộc thi hoặc được công nhận cho những thành tựu đã làm được trong một dự án, bạn có thể nói: "Cảm ơn rất nhiều! Tôi thực sự rất thích cuộc thi đó (hoặc làm việc trong dự án đó) ..." và chia sẻ tiếp về lý do tại sao bạn thích nó.
Nhớ rằng, khiêm tốn không phải là thể hiện lòng tự trọng thấp
Đa phần mọi người mặc định rằng cách lờ đi hay đánh lạc hướng lời khen sẽ khiến mình trở nên khiêm tốn. Tuy nhiên sự khiêm tốn và khiêm tốn giả tạo không giống nhau. Một người có lòng khiêm tốn luôn duy trì quan điểm phù hợp về bản thân và thành tích của họ. Khiêm tốn không phải là thể hiện sự tự ti, lòng tự trọng thấp.
Những người khiêm tốn là những người hướng tới người khác. Họ tôn trọng lợi ích của người khác và có thể "quên mình" khi phù hợp. Những người thực sự khiêm tốn rất biết tự nhận thức về bản thân mình. Họ sẽ chấp nhận lời khen và đáp lại một cách khéo léo. Tự tin mà khiêm tốn chính là cách bạn nên phản ứng với một lời khen.
