Theo tiến sĩ George Land, trẻ từ 3-5 tuổi có đến 98% cơ hội để phát triển khả năng sáng tạo và tư duy.
Nhóm nghiên cứu của tiến sĩ George Land đã phát triển một bộ câu hỏi nhằm kiểm tra khả năng sáng tạo của những người ứng tuyển vào NASA, để giúp cơ quan này lựa chọn các nhà khoa học và kỹ sư hàng đầu.
Sau đó, tiến sĩ George Land muốn nghiên cứu sâu hơn về trí tưởng tượng của con người đến từ đâu? Đó là do bẩm sinh, hay được rèn luyện sau này? Vì vậy, ông đã sử dụng bộ câu hỏi này để kiểm tra xem khả năng sáng tạo của trẻ em có phải là bẩm sinh hay không.
Ông đưa ra chương trình Head start, sau đó tuyển hơn 1.600 trẻ em từ 3 đến 5 tuổi. Hầu hết các câu hỏi không thay đổi nhiều, kết quả là cho biết khoảng 98% trẻ em ở độ tuổi này có khả năng sáng tạo và tư duy tốt ngang thiên tài.
Vào thời điểm đó, kết quả này đã khiến Tiến sĩ George Land ngạc nhiên, thậm chí ông còn tự hỏi liệu hơn 1.600 đứa trẻ được chọn đều là những đứa trẻ siêu thông minh sau khi lớn lên?
Để tìm ra kết quả chính xác nhất, tiến sĩ George Land và đồng nghiệp tiến hành quan sát, kiểm tra những đứa trẻ trong vòng 5 năm, và lần này chỉ có 30% đạt được trí tưởng tượng ở cấp độ thiên tài.
Đây dường như là một vấn đề, tiến sĩ George Land đã đợi thêm 5 năm nữa để thử nghiệm 1.600 đứa trẻ tương tự lần thứ ba. Lần này chỉ còn lại 12% với trí tưởng tượng cấp độ thiên tài. Khi bài kiểm tra sau đó được sử dụng trong số 280.000 người lớn ở độ tuổi 30, tỷ lệ chỉ đạt khoảng là 2%.
Theo kết luận của cuộc nghiên cứu, hóa ra trí thông minh tự nhiên của trẻ rất cao, có thể đạt đến mức thiên tài. Tuy nhiên, điều này lại giảm dần theo thời gian, tiến sĩ George Land cho rằng có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau đây.
Vậy đâu là nguyên nhân khiến tài năng của trẻ giảm dần theo thời gian?
Ảnh hưởng từ quy luật hoạt động của não bộ con người
Để giải thích về trường hợp này, tiến sĩ George Land đã đưa ra bản đồ nhiệt về hoạt động của não người, khi chúng ta cảm thấy sợ hãi và chán nản, chỉ một phần nhỏ của não hoạt động, chủ yếu là hạch hạnh nhân, nơi nhận biết nỗi sợ hãi và kiểm soát cảm xúc.
Khi chúng ta suy nghĩ một cách logic , hệ thống limbic lớn hơn một chút trong não sẽ hoạt động. Tuy nhiên, tầng cao nhất của con người thực sự là lớp mỏng bên ngoài của vỏ não, đây là cấu trúc mới nhất do con người tiến hóa, và nó cũng là bộ phận phát triển nhất của con người, khác với các loài động vật đơn giản.
Tuy chỉ mỏng bằng một tờ giấy ăn nhưng nó lại có khả năng kiểm soát 80% trí thông minh. Vỏ não chứa đầy các khe nứt và kiểm soát khả năng sáng tạo, trí tưởng tượng và suy nghĩ khác biệt của chúng ta.
Vì vậy, theo quá trình phát triển, nếu trẻ rơi vào trạng thái sợ hãi, chỉ một phần nhỏ của bộ não đang hoạt động. Điều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển não bộ và trí tuệ của trẻ.
Theo các chuyên gia, trẻ nhỏ đang trong quá trình học hỏi, theo cách bản thân nhìn nhận và tiếp thu trẻ sẽ có những tưởng tượng và sáng tạo riêng.
Ảnh hưởng từ mô hình tư duy của con người
Bộ não của chúng ta có hai phương thức tư duy, tư duy phân kỳ và tư duy hội tụ. Tư duy phân kỳ là những gì chúng ta gọi là trí tưởng tượng và sự sáng tạo. Trong khi đó, tư duy hội tụ là đánh giá và ra quyết định.
Nếu tư duy phân kỳ giống như một máy gia tốc, nó giữ cho bộ não của chúng ta hoạt động ngày càng nhanh hơn, thì tư duy hội tụ giống như nhấn phanh.
Nếu não bộ của một người bắt đầu suy nghĩ phân kỳ và sử dụng tư duy hội tụ để hãm phanh, nếu mọi thứ cứ tiếp diễn như vậy, não bộ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Ví dụ, nhiều bậc phụ huynh dạy con theo cách này cung cấp cho các em một chủ đề, có gì trên bầu trời? Đứa trẻ nói rằng có một con mèo con đang bay trên bầu trời. Sau đó bố mẹ liền đính chính, trên trời có chim bay, mèo con làm sao bay được?
Theo các chuyên gia, trẻ nhỏ đang trong quá trình học hỏi, theo cách bản thân nhìn nhận và tiếp thu trẻ sẽ có những tưởng tượng và sáng tạo riêng, bố mẹ không nên áp đặt hay dạy con theo phương pháp rập khuôn có sẵn, hãy mạnh dạn để trẻ phát triển suy nghĩ của mình theo cách khác biệt.
Hãy cho cho phép bọn trẻ sử dụng bộ não của mình để tìm ra giải pháp, đồng thời quan sát, sau đó giải thích và chỉ cho con biết đâu là câu trả lời đúng, vì sao câu trả lời này khác biệt với tư duy của con.
Hãy cho cho phép trẻ sử dụng bộ não của mình để tìm ra giải pháp, đồng thời quan sát, sau đó giải thích và chỉ cho con biết đâu là câu trả lời đúng.
Phương pháp giáo dục chưa phù hợp
Tiến sĩ George Land giải thích, hiện nay nhiều bậc phụ huynh vẫn áp dụng một số tư duy giáo dục cố định, điều này vô tình làm mất đi khả năng sáng tạo của trẻ, cộng thêm hệ thống giáo dục hiện tại của chúng ta cũng có một số hạn chế.
Với sự tiến bộ theo cấp số nhân của khoa học kỹ thuật và xã hội hiện nay, cách giáo dục truyền thống đôi khi không còn đáp ứng được nhu cầu của sự phát triển. Kiến thức hiện có và một số khả năng cố định đã liên tục được thay thế bởi máy móc, máy tính và AI.
Tiến sĩ George Land đề xuất, bố mẹ có thể tạo cho trẻ nhiều không gian hơn trong giáo dục gia đình, để trí tưởng tượng và óc sáng tạo của trẻ phát triển tốt hơn.
Làm thế nào để bảo vệ sự sáng tạo và trí thông minh của trẻ?
Cho phép trẻ đưa ra các câu trả lời khác nhau và thậm chí là câu trả lời sai
Đôi khi trẻ có thể nghĩ mèo bay trên trời, nước chảy trong không khí... những câu trả lời vượt qua suy nghĩ của người lớn.
Tuy nhiên, bố mẹ hãy cho con nhiều cơ hội hơn để có những câu trả lời và những lỗi sai khác nhau, đồng thời cho phép trẻ tìm ra cách để thay đổi suy nghĩ của mình.
Thay đổi phân số và điều chỉnh cách học của trẻ
Học kiến thức bằng cách liên tục đọc thuộc lòng, ghi nhớ, luyện tập lặp đi lặp lại và dùng đủ nỗ lực để đạt điểm cao hơn không phải là cách đúng duy nhất.
Hãy để trẻ tràn đầy trí tò mò khám phá thế giới, sẵn sàng làm nhiều hơn và suy nghĩ nhiều hơn, điều này có thể mang lại cho trẻ khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng nhiều hơn là học kiến thức cố định.
Có thể nói, một cách quan trọng để duy trì khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng tốt của trẻ là học ngược lại.
Bố mẹ hãy cho con nhiều cơ hội hơn để có những câu trả lời và những lỗi sai khác nhau.
Cung cấp cho trẻ nội dung học tập sáng tạo và giàu trí tưởng tượng
Làm thế nào mà vũ trụ ra đời? Cuộc sống bắt nguồn như thế nào? Các nguyên tố hóa học va chạm nhau như thế nào để tạo ra chất mới?
Có rất nhiều bộ phim tài liệu và sách khoa học có thể mở ra cánh cửa cho trẻ em để hiểu thế giới, phát triển trí tưởng tượng và óc sáng tạo của mình. Bố mẹ không nên để trẻ bị giới hạn với những kiến thức ít ỏi trong sách, hãy mở rộng chân trời cho trẻ, cung cấp cách học mới để tăng sự sáng tạo, tư duy tưởng tượng cho con.
Khuyến khích con đặt câu hỏi
Những đứa trẻ có thể đặt câu hỏi thường giàu trí tưởng tượng hơn những đứa trẻ chỉ biết giải quyết vấn đề. Vì vậy, hãy khuyến khích con đặt câu hỏi và tìm ra câu trả lời, giải pháp cho vấn đề mình đang thắc mắc. Mỗi khi lý giải được điều bí ẩn nào đó sẽ là cơ hội khai sáng não bộ, giúp trẻ phát triển IQ từ đó thông minh hơn.
Sự đồng hành của bố mẹ có ý tác động quan trọng đối với quá trình phát triển tư duy của trẻ.
