Giờ đây khi đã gần trưởng thành, con tôi có những câu hỏi về người mẹ sinh học của mình.
Tôi cưới vợ năm 28 tuổi, còn vợ 24 tuổi. Hồi đó chúng tôi khá vất vả do công việc không được thuận lợi, gia đình hai bên không dư dả để cho vợ chồng vốn liếng làm ăn mà phải tự thân vận động. Chúng tôi quen rồi yêu nhau hai năm trước khi cưới, trong một lần đi hội thảo của ngành. Một năm sau cưới, chúng tôi chào đón con trai đầu lòng. Tôi và vợ rất vui vì mẹ tròn con vuông, em bé khỏe mạnh. Tôi nhận thêm việc để làm, gần như ngoài đường bảy ngày một tuần. Vợ tỏ ý muốn đi làm bán thời gian để giúp thêm nhưng tôi gạt đi, nói rằng em phải lo cho con, có khi còn mệt mỏi hơn anh nên anh sẽ cố gắng làm cho cả hai. Thu nhập có tăng lên chút ít nhưng sức khỏe của tôi giảm đi nhiều vì tôi vốn không phải khỏe mạnh từ bé. Tôi cứ cố vì nghĩ rằng mình còn trẻ, còn sức thì nên làm để vợ con thoải mái một chút.
Tai nạn xảy ra trong quá trình làm việc khiến tôi chấn thương, mất 20% sức lao động và chỉ còn có thể làm việc nhẹ, hoặc công việc bàn giấy. Thu nhập từ đó giảm đáng kể. Vợ tôi sau đó xin được việc làm bán hàng ở một công ty tư nhân gần nhà, thời gian tương đối thoải mái, mức lương tốt. Trong vòng hai năm sau đó, tôi học thêm khóa đào tạo chính quy về lập trình và tốt nghiệp với công việc được thầy hướng dẫn giới thiệu. Tôi bỏ hẳn công việc trước đó, tập trung cho việc mới. Tôi nhờ ba mẹ mình chăm sóc con trong thời gian tôi đi học và vay ngân hàng chút tiền để trang trải việc học. Tiền tôi làm ra trong thời gian đó không còn nhiều, 6 phần đưa cho vợ, còn 4 phần trả tiền đã vay ngân hàng.
Tôi còn nhớ ngày vợ đưa đơn ly hôn. Đó là một đêm hè oi ả, cái nóng hầm hập lấp đầy căn hộ thuê của chúng tôi, vốn lợp mái tôn. Chiếc quạt bàn khô dầu kêu kẽo kẹt như giọt nước làm tràn sự khổ sở đáng sợ với vợ tôi. Cô ấy chọn rời đi khi con vừa hơn hai tuổi. Cô ấy không lấy bất cứ thứ gì (vì có gì đâu mà chia) còn con thì cô ấy nói tôi nên nuôi vì là cháu đích tôn nối dõi của gia đình. Tình thương của tôi vượt qua sự yêu đương thuần túy nên nghĩ rằng chia tay là tốt cho vợ. Cô ấy xứng đáng có hạnh phúc mà chắc chắn là không thể có nếu ở bên người chồng mất sức lao động như tôi và tương lai là dấu hỏi lớn. Tôi quyết định bán toàn bộ vật dụng trong căn nhà chung, được gần 50 triệu, đưa cho cô ấy xem như lộ phí đi đường. Tôi đem con về nhà bố mẹ ở quê, cách thành phố vài tiếng xe đò, dặn lòng phải cố sống để nuôi con.
Con giờ đã lớn chút ít, biết phải trái và rất hiếu thảo, phần lớn nhờ công ba mẹ tôi dạy dỗ. Từ sau khi ly hôn, tôi vùi mình làm cho công ty phần mềm năm năm rồi sau đó làm tự do (freelance) theo dự án của các công ty nước ngoài. Cách đây ba năm, nhờ chút may mắn nên tôi, ba mẹ và con được tập đoàn nơi tôi làm dự án bảo lãnh định cư ở một quốc gia hoàn thiện về giáo dục cũng như cơ hội phát triển con người. Do tính chất dự án mà tôi cam kết sau khi được bảo lãnh, có khi tôi bận không thể gặp con trong một hai tuần nhưng cũng có khi tôi dành cả tháng đi du lịch với con sau khi kết thúc dự án.
Con tôi có tố chất tư duy lôgic như tôi nên tôi hướng con đến thế giới lập trình thông qua thiết lập trò chơi. Cháu đã biết bố mẹ chia tay nhau nhưng đón nhận rất bình thản, một phần vì môi trường học có rất nhiều mảnh đời giống gia đình tôi, một phần do tôi tâm sự với cháu. Cuộc sống của chúng tôi hiện nay không phải xa hoa nhưng chắc chắn là đủ đầy với gia đình có ba thế hệ.
Nói về người vợ cũ, tôi không có nhiều thông tin về cô ấy một cách trực tiếp. Từ ngày ra đi, cô ấy chỉ ghé thăm con đúng ba lần trước khi chúng tôi đi định cư. Gần đây, thông qua vài mảnh ghép của những người bạn chung (tôi yêu cầu không ai được nói gì về vợ cũ với tôi và ngược lại), tôi biết rằng sau chia tay, cô ấy tái hôn với một trong những người bạn của chúng tôi hồi đại học. Anh này giàu có nhiều đời do cha mẹ để lại và có nhiều bất động sản cho thuê. Tuy nhiên, sau khi sinh con, gia đình vợ cũ lục đục do anh chồng có tính trăng hoa, phong lưu bên ngoài. Hiện nay vợ cũ đã ly thân một thời gian và đang ở cùng con gái chung của hai người đó.
Nhóm bạn tôi chơi chung có vài lần cho rằng tôi nên kết nối lại với vợ cũ để xem tình hình thế nào. Dù gì chúng tôi vẫn còn đứa con chung, và rằng tôi là đàn ông, nếu sống trượng nghĩa một chút cũng không có vấn đề gì. Ngoài ra, nếu vợ cũ có khó khăn gì, tôi nên biết qua, còn giúp hay không thì tùy vào quyết định của tôi.
Mấy ngày qua, tôi như đang xem lại đoạn phim của cuộc đời mình cách đây nhiều năm. Tôi không thể quên những đêm bế ngửa con trong lòng, thằng bé khóc ngặt nghẽo vì thiếu hơi mẹ trong khi tôi chẳng thể làm gì ngoài những bài hát ru nhạt nhẽo. Giờ đây khi đã gần trưởng thành, con tôi có những câu hỏi về người mẹ sinh học của mình. Tôi thực sự có sự giằng xé nội tâm. Tôi không muốn con trai biết được bản chất của việc chúng tôi chia tay, vì tôi luôn nói rằng mẹ của con đã có một chọn lựa rất khó khăn khi rời bỏ cha con tôi. Một phần trong tôi, khi thằng bé nói rằng con muốn về Việt Nam tìm mẹ, muốn nói rằng con đừng tự làm khổ mình (như tôi trước kia) nhưng một phần tôi cũng muốn thằng bé biết mẹ mình là ai, như thế nào và vì sao chúng tôi có kết cục ngày hôm nay. Mong các bạn cho tôi lời khuyên, tôi phải làm sao, tâm sự với con thế nào để con hiểu và tự điều chỉnh cảm xúc nếu gặp mẹ của con.