Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị táo bón phần lớn do chế độ ăn uống của mẹ không khoa học, sử dụng những thực phẩm gây táo bón ở trẻ. Để nuôi con đúng cách, bé khỏe mẹ cần biết những thực phẩm nên ăn và nên tránh.
Táo bón ở trẻ là hiện tượng trẻ đi ngoài ít, 3 - 5 ngày mới đi ngoài một lần. Mỗi lần đi ngoài bé thường rất khó rặn, đau và phân rắn, cứng, có dính máu. Tuy nhiên trường hợp trẻ 3 ngày mới đi ngoài 1 lần nhưng phân mềm, dễ đi thì chưa được gọi là táo bón.
Trẻ sơ sinh bị táo bón lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bé, bé ăn kém, chậm phát triển, mệt mỏi, quấy khóc nhiều hơn… Do đó, mẹ phải nhận biết được dấu hiệu con bị táo bón để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, phù hợp tốt cho hệ tiêu hóa của bé.
1. Những dấu hiệu trẻ sơ sinh bị táo bón
Trẻ đầy bụng, khó tiêu
Mẹ quan sát và đặt tay sờ thử lên bụng bé, thấy bụng con phình to, cơ bụng căng cứng chứng tỏ bé đang bị đầy bụng khó tiêu.
Đây được coi là dấu hiệu dễ nhận biết bệnh táo bón ở trẻ sơ sinh, bố mẹ nên lưu ý.
Trẻ quấy khóc, biếng ăn
Bé tự nhiên quấy khóc không rõ lý do, bỏ ăn, ăn ít, mặt nhăn nhó là một trong những dấu hiệu táo bón ở trẻ sơ sinh.
Nguyên nhân, do thức ăn được nạp vào cơ thể không được hấp thụ, thải ra ngoài hoặc có thể hấp thụ ngược lại gây ra hiện tượng đầy bụng, khó tiêu, mệt mỏi ở trẻ.
Trẻ sơ sinh bị táo bón quấy khóc nhiều (Ảnh internet)
Đi ngoài ít hơn bình thường
Thông thường, với trẻ sơ sinh bú hoàn toàn bằng sữa mẹ: Bé đi ngoài từ 1 -2 lần/ngày. Với trẻ bú thêm sữa công thức: Số lần đi ngoài của bé sẽ giảm đi.
Nếu bé đi ngoài ít hơn số lần bình thường, con có khả năng bị táo bón.
Phân vón cục, rắn, đau khi rặn
Khi đi ngoài, bé có biểu hiện nhăn nhó mặt, đỏ bừng mặt khi rặn và phân có dạng vón cục, rắn, có dính lượng máu nhỏ trong phân, bé rặn rất khó khăn, thậm chí khóc thét khi dặn.
Đây là những biểu hiện cơ bản của bệnh táo bón, mẹ nên lưu ý.
2. Trẻ sơ sinh bị táo bón mẹ nên ăn gì?
Khi bé sơ sinh bị táo bón, mẹ không nên dùng thuốc hay cách bài thuốc dân gian trị táo bón cho bé. Trẻ sơ sinh bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, vì vậy thay đổi chế độ ăn, ăn đúng thực phẩm trị được táo bón cho con là cách tốt nhất.
Khi bé sơ sinh bị táo bón mẹ nên ăn các thực phẩm/đồ uống sau:
Sữa chua
Thành phần probiotic, cùng các lợi khuẩn trong sữa chua có tác dụng cân bằng, ổn định hệ tiêu hóa và giúp nhu động ruột ở trẻ sơ sinh được điều hòa tốt. Ngăn ngừa và giảm triệu chứng táo bón ở trẻ sơ sinh hiệu quả.
Khi trẻ sơ sinh bị táo bón, mẹ có thể ăn từ 3 - 4 hộp sữa chua/tuần vào những bữa phụ kết hợp với ăn các loại thực phẩm khác trị chứng táo bón do sữa mẹ nóng.
Lưu ý:
- Mẹ không nên ăn sữa chua để quá lạnh.
- Không ăn sữa chua quá chua và gần hết hạn sử dụng.
Các loại rau có màu xanh
Các loại rau có màu xanh đậm như: Súp lơ xanh, mồng tơi, rau lang, rau ngót, rau bina… là những thực phẩm chứa hàm lượng chất xơ cao, rất tốt cho phụ nữ sau sinh và nuôi con bằng sữa mẹ.
Hàm lượng chất xơ cao trong các loại rau xanh sẽ giúp ổn định hệ tiêu hóa của bé, trị triệu chứng táo bón ở trẻ thông qua việc hấp thụ các dưỡng chất, chất xơ từ sữa mẹ.
Mẹ có thể chế biến các món luộc, xào, canh, súp… từ các loại rau, kết hợp với chế biến các thực phẩm thịt, cá, trứng khác. Tuy nhiên mẹ hạn chế sử dụng nhiều dầu mỡ, nấu chín rau trước khi ăn.
Rau bina chứa hàm lượng chất xơ cao làm giảm triệu chứng táo bón ở trẻ (Ảnh internet)
Các loại đậu
Các loại đậu là thực phẩm chứa hàm lượng chất xơ rất cao, tốt cho bà mẹ đang nuôi con nhỏ. Trong 100g đậu lăng chứa tới 8g chất xơ và 100g đậu tương cũng chứa tới 9g chất xơ.
Với hàm lượng chất xơ cao này sẽ giúp cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ hiệu quả, bổ sung các dưỡng chất tốt cho sữa mẹ, giúp con khỏe mạnh, phát triển tốt hơn.
Đu đủ chín
Trong trái đu đủ chín chứa các vitamin A và C, chất xơ và hoạt chất papain… tốt cho hệ tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch ở trẻ và giảm, trị táo bón ở trẻ sơ sinh hiệu quả thông qua sữa mẹ trẻ bú mỗi ngày.
Khi trẻ sơ sinh bị táo bón, mẹ có thể ăn đu đủ chín vào các bữa phụ hoặc sau bữa ăn để làm mát nguồn sữa, trị táo bón cho con tốt nhất.
Quả mận
Hoạt chất sorbitol trong quả mận có tác dụng nhuận tràng, giúp trẻ dễ đi ngoài hơn. Đồng thời thành phần chlorogenic và neo chlorogenic của trái mận khi hấp thụ vào cơ thể mẹ (sữa mẹ) sẽ giúp bé giảm táo bón, làm mềm phân, trẻ dễ đi ngoài hơn.
Mẹ có thể ăn trực tiếp trái mận hoặc ép lấy nước uống. Mẹ tránh ăn trái mận quá chua, không tốt cho răng và dễ gây cảm giác sợ đồ chua.
Uống nước ấm
Ngoài chế độ ăn phải phù hợp, làm mát sữa mẹ thì mỗi ngày mẹ nên bổ sung nước ấm. Nước ấm có tác dụng bổ sung nước, giúp các cơ quan hoạt của cơ thể hoạt động trơn tru hơn và giúp sữa mẹ tiết về nhiều, ổn định và mát sữa mẹ.
Khi cơ thể mẹ được bổ sung đủ nước, nguồn sữa thanh mát giúp bé giảm tình trạng táo bón, bú đủ sữa.
3. Trẻ sơ sinh bị táo bón mẹ nên ăn kiêng gì?
Mẹ ăn uống sai cách, ăn những thực phẩm không tốt gây nóng sữa mẹ, nguồn sữa không đảm bảo khiến tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh trầm trọng, khó điều trị hơn. Vì thế, mẹ nên kiêng các thực phẩm, đồ uống sau:
Đồ ăn giàu chất sắt
Chất sắt rất quan trọng với mẹ và bé, tuy nhiên mẹ bổ sung quá nhiều sắt có thể gây ra tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh. Mẹ cần điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung đủ lượng chất sắt cho cơ thể, không ăn quá nhiều và nên đa dạng thực đơn các thực phẩm giàu dưỡng chất khác như chất xơ, vitamin, canxi, kẽm…
Nuôi con bằng sữa mẹ, mẹ nên ăn bao nhiêu hàm lượng sắt mỗi ngày mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ. Vì cơ thể mỗi mẹ sẽ có người thừa thiếu lượng chất sắt khác nhau.
Đồ uống chứa cafein
Khi mẹ sử dụng nhiều loại đồ uống chứa cafein như: Cà phê, nước tăng lực, chè, nước ngọt có ga… hàm lượng cafein sẽ có di chuyển vào sữa mẹ. Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ sẽ hấp thụ lượng cafein và gây táo bón do chức năng gan bé còn kèm không thể chuyển hóa được đầy đủ cafein.
Để con không bị táo bón và hết táo bón nhanh, mẹ không nên uống cafe, nước tăng lực… Mẹ hãy nên uống các loại nước ép trái cây giàu vitamin C và nước ấm để tốt cho con yêu nhất.
Cà phê là loại đồ uống dễ khiến trẻ bị táo bón (Ảnh internet)
Đồ cay nóng
Các loại thực phẩm như: Ớt, bột cà ri, hạt tiêu, mì tôm… được khuyến cáo mẹ nuôi con bằng sữa mẹ không nên sử dụng. Các thực phẩm này sẽ gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ, làm tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh trẻ nên trầm trọng, khó chữa trị.
Thực phẩm nhiều dầu mỡ
Đồ ăn nhiều dầu mỡ, chiên rán sẽ khiến chất lượng sữa mẹ giảm đi gây táo bón, nóng trong ở trẻ. Theo các chuyên gia, các mẹ bỉm sữa nên ăn nhiều các món luộc, canh, hấp, hạn chế thực phẩm chiên rán với dầu mỡ, đặc biệt là mỡ thực vật.
Hải sản
Các loại hải sản như: Ốc, cá, ngao, mực, hàu, sò… mẹ nên hạn chế sử dụng khi còn bị táo bón. Các loại thực phẩm này sẽ gây kích ứng nhu đường ruột, khiến trẻ sơ sinh bị táo bón lâu ngày không khỏi, đi ngoài khó khăn hơn.
4. Mẹo giúp con hết táo bón
Ngoài chế độ ăn của mẹ phải đảm bảo tốt, phù hợp cho bé sơ sinh bị táo bón thì mẹ có thể tham khảo, áp dụng các cách chữa táo bón cho con như sau:
- Tăng cữ bú cho trẻ
- Massage bụng cho bé
- Tắm nước ấm cho trẻ
- Cho trẻ đi bệnh viện (với trường hợp bé bị táo bón lâu ngày không khỏi, nặng)
