Sữa vào đợt tăng giá mới mà khởi điểm từ các hãng sữa ngoại. Không chỉ sữa thành phẩm tăng giá, mà giá nguyên liệu sữa cũng tăng khiến các nhà sản xuất trong nước lo “ngay ngáy”.
Sữa ngoại mở màn
Vừa Tết ra, trong khi giá cả tiêu dùng các mặt hàng thiết yếu còn đứng yên thì thị trường sữa vài ngày qua đã thổi tan băng giá. Sữa ngoại tăng, sữa nội cũng nhấp nhổm tăng theo. Người tiêu dùng trong bối cảnh kinh tế khó khăn lại thêm một mối lo mới ngay đầu năm.
Từ đầu năm 2014, giá các nguyên liệu chính (bột sữa, dầu bơ) trên thị trường thế giới đã tăng từ 30% - 57% so với cùng kỳ năm trước. Bột sữa gầy tăng khoảng 1.250 USD/tấn, từ 3.650 USD/tấn lên 4.900 USD/tấn; Bột sữa béo tăng khoảng 1.555 USD/tấn, từ khoảng 3.600 USD/tấn lên 5.155 USD/tấn; Dầu bơ tăng khoảng 2.096 USD/tấn, từ 3.650 USD/tấn lên 5.746 USD/tấn. Sữa nguyên liệu tăng giá mạnh tác động trực tiếp đến các doanh nghiệp sản xuất sữa trong nước.
Tương tự, sữa bột thành phẩm nhập khẩu “đến hẹn lại lên” cũng tăng giá. Chủ đại lý sữa trên phố Hàng Buồm cho biết, từ ngày 1-3-2014, sữa bột: Similac, Enfa, Pedia Sure… sẽ đồng loạt tăng giá thêm 7%, áp dụng cho cả sản phẩm dành cho người lớn, trẻ em, sữa chua, sữa nước.
Chị em lo lắng vì giá sữa lại tăng
Như vậy, giá mới cho một số sản phẩm sẽ tăng. Ví dụ như: Enfa Grow 3A+ loại hộp 900g có giá 880.000 đồng/hộp thay vì 835.000 đồng/hộp hiện nay; EnfaMamaA+ Vanilla DHA power plus, hộp 400g, tăng lên 225.000 đồng/hộp thay vì 205.000 đồng/hộp như hiện nay. Trước đó, từ 1-1-2014, nhiều dòng sản phẩm sữa bột nhập khẩu của hãng Mead Jonhson và Abbott đã tăng thêm 4-7%.
Trước những nghi vấn của người tiêu dùng xung quanh việc tăng giá của Công ty TNHH Mead Johnson Nutrition (Việt Nam), Cục Quản lý Giá (Bộ Tài chính) cho biết, ngày 5-12-2013, công ty này có văn bản kê khai giá gửi về Bộ Tài chính. Theo Biểu kê khai này thì Mead Johnson Nutrition thực hiện điều chỉnh tăng giá đối với 16 sản phẩm dinh dưỡng công thức và kê khai mới 2 sản phẩm dinh dưỡng công thức. Tỷ lệ điều chỉnh tăng giá của các sản phẩm từ 5 đến 10% do giá nhập khẩu tăng. Cục Quản lý Giá nhận định, mức giá điều chỉnh này là tương đối phù hợp.
Quy định về giá có cũng như không?
Dường như đã trở thành quy luật, giá sữa thường được điều chỉnh vào 2 đợt, đầu năm và cuối năm. Tuy nhiên, điều làm người tiêu dùng bất ngờ chính là, đợt tăng giá sữa này nằm ngoài các điều khoản quy định tại Thông tư 30 có hiệu lực từ ngày 20-11-2013 của Bộ Y tế.
Các chuyên gia kinh tế thì nhận định, Thông tư 30 chỉ yêu cầu các doanh nghiệp kê khai giá, nhưng lại chưa thể kiểm soát được triệt để giá sữa nhập khẩu hay giá sữa thành phẩm sau sản xuất. Đây chỉ là cơ sở pháp lý để doanh nghiệp đăng ký giá chứ không phải là cơ chế để Nhà nước kiểm soát giá của doanh nghiệp nên chưa đem lại hiệu quả.
Thêm vào đó, luật Giá hiện đang cho phép các doanh nghiệp sữa được tăng giá từ 15 - 20% và mỗi lần tăng giá phải cách nhau tối thiểu 15 ngày. Như vậy, các doanh nghiệp sữa vẫn thoải mái tăng giá vài lần trong năm, thậm chí 1 tháng tăng 2 lần mà vẫn không sai luật.
Diễn biến “nóng” của thị trường nguyên liệu sữa thế giới thời gian gần đây khiến các doanh nghiệp “nội” đau đầu. Một số doanh nghiệp đã ra phương án tăng giá bán sản phẩm. Đi đầu là doanh nghiệp sữa lớn nhất Việt Nam Vinamilk. Doanh nghiệp này đã điều chỉnh giá sữa tăng thêm trung bình 6%, áp dụng từ ngày 10-2.
Ngay sau khi thông tin giá sữa của một số hãng tăng, nhiều nhà phân phối đã tranh thủ nhập hàng. Ông Phạm Văn Nhán- Phó Tổng Giám đốc Cty CP Sữa Mộc Châu cho biết: “Mấy ngày nay tiêu thụ hàng tăng vọt, công ty không chuẩn bị kịp để cung cấp ra thị trường, nhưng chủ yếu là nhà phân phối muốn “ôm hàng”. Chúng tôi chưa có phương án tăng giá bán sản phẩm vì sức mua mới tăng có vài ngày, chưa nói lên điều gì”.
“Sữa nguyên liệu tăng làm doanh nghiệp rất khó khăn. Dù hiện tại, doanh nghiệp đang chết dở với hàng tồn kho mà vẫn phải tính chuyện tăng giá. Có thể cuối tháng này chúng tôi sẽ tăng từ 4-5%”, ông Nguyễn Tuấn Khải Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng giám đốc Cty CP sữa quốc tế (IDP) cho hay. Hiện tại, Cty IDP đang phải nhập khẩu khoảng 30% nguyên liệu sữa để chế biến.
Theo ông Nguyễn Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý Giá, Cục Quản lý giá sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường, nếu có diễn biến xấu sẽ có biện pháp can thiệp, bình ổn. Tuy vậy, người tiêu dùng cũng không đặt hy vọng vào sự “can thiệp, bình ổn” của Cơ quan quản lý Nhà nước đối với mặt hàng này. Vì, bấy lâu nay, giá sữa trên thị trường Việt Nam chỉ có tăng mà không giảm.
