Theo anh Khánh, đất, nắng, gió, nhiệt độ và cách tưới sẽ quyết định độ đẹp của cây sen đá nói riêng và những cây mọng nước nói chung.
Anh Đặng Quốc Khánh (Tây Hồ, Hà Nội) được biết đến với khu vườn sen đá và xương rồng với gần 5000 cây. Nhờ bí quyết riêng và kinh nghiệm hơn 10 năm chăm sóc, những chậu sen đá và xương rồng của gia đình anh không chỉ phát triển tốt mà còn cho hoa rất đẹp.
Khu vườn sen đá của anh Khánh.
Theo anh Khánh, sen đá và xương rồng là 2 loại cây mọng nước và có sức sống mãnh liệt, mặc dù mọi người thường quan niệm “hoa đá trồng đất nào cũng sống”, nhưng để phát triển tốt nhất, điều quan trọng vẫn là đất trồng cần thoát nước và thoáng khí. Bên cạnh đó, mọi người cũng cần nhanh chóng nhận biết các dấu hiệu cây bị bệnh để phòng bệnh kịp thời.
Dưới đây, anh Khánh sẽ chia sẻ chi tiết về cách trộn đất trồng cũng như cách phòng bệnh cho sen đá của mình:
1. Giá thể
Xử lý xỉ than:
- Xỉ than là nguyên liệu rẻ tiền nhất và cũng là thành phần chính trong đất trồng. Mọi người có thể lấy xỉ than và dùng bao tải để sơ chế xỉ than bằng cách dẫm nhỏ cho bớt cồng kềnh. Tuy nhiên, xỉ than không nên nhỏ quá, kích thước mỗi hạt bằng ngón tay út là đạt tiêu chuẩn.
Xỉ than nguyên liệu rẻ làm giá thể tốt cho cây sen đá.
- Để hạn chế bụi, mọi người nên đổ ít nước vào bao tải, rồi buộc chặt đầu bao tải và dẫm bằng chân để xỉ than nhỏ. Lưu ý: Không nên dùng các dụng cụ đập xỉ vì sẽ rất bụi.
- Sau đó, nhẹ nhàng đổ xỉ ra, những hạt to tiếp tục lấy chân dẫm cho kích thước nhỏ hơn đầu ngón tay út.
- Cho tất cả xỉ vào thùng xốp rồi đổ nước và lấy một rổ mắt nhỏ để loại đi phần xỉ vụn rồi sàng qua cho sạch.
Thành phẩm sau khi ngâm nước và sàng kỹ càng.
- Xỉ sau khi sàng loại, mọi người hãy ngâm vào thùng xốp ít nhất 1 ngày để loại bớt phèn, hoặc tốt nhất ngâm 1 tuần và mỗi ngày thay nước 1 lần. Nếu có thể, mọi người cho nước vôi trong vào thùng ngâm.
Cách pha chất trồng sen đá
Mỗi loại hoa đá với đặc tính sinh học riêng sẽ có chất trồng phù hợp riêng.
Bước 1: Mọi người cần chuẩn bị một số thành phần cơ bản như: vỏ trấu, xỉ than tổ ong, phân bò đã qua xử lý.
- Về vỏ trấu: Có thể sử dụng vỏ trấu tươi, trấu hun hoặc vỏ trấu đã ủ qua một thời gian, đã hoai mục, hoặc kết hợp tất cả.
- Về xỉ than: Chọn những viên than ít thành phần bùn nhất, có màu xám ánh xanh ở giữa vì khi xử lý chất bùn sẽ vụn ra, nếu không sàng lọc bớt sẽ làm bí đất trồng sau này. Các hạt xỉ than cỡ lớn sẽ giúp tạo ra các khoảng trống trong đất, giúp đất tơi xốp hơn.
Bước 2: Pha trộn với hỗn hợp như sau:
- Hỗn hợp 1: 1 phân bò: 1,5 vỏ trấu: 4 xỉ
- Hỗn hợp 2: 1 phân bò: 2 vỏ trấu: 5 perlite
- Hỗn hợp 3: 1 phân bò: 6 perlite
Cách thức pha trộn nên linh hoạt, tuỳ thuộc nhiều vào loại cây mà mình trồng. Mọi người nên trộn thêm nấm Tricoderma vì nó giúp tiêu diệt các mầm bệnh nhưng vẫn giữ lại các men vi sinh vật tốt có trong phân. Nấm Tricoderma còn giúp tăng cường hệ vi sinh vật có trong đất, tăng cường sức đề kháng cho cây trồng giúp cây đạt năng suất cao.
Hỗn hợp trộn xỉ than, vỏ trâu và phân bò.
Bước 3: Sử dụng các miếng xốp bẻ vụn để lót đáy chậu, tránh nước đọng ở đáy chậu. Lớp xốp chiếm 1/4 chiều cao của chậu.
Bước 4: Tiếp đến, rải một lớp chất trồng mịn lên phía trên. Lưu ý, lớp chất trồng dày mỏng phụ thuộc vào kích thước bộ rễ cây trồng. Thông thường, lớp này cũng chiếm khoảng 1/4 chiều cao của chậu. Đối với những cây rễ sát gốc, cây thấp thì lớp đất này thấp hơn miệng chậu khoảng 3cm.
Bước 5: Đặt cây rồi nhẹ nhàng vỗ quanh chậu, khi đã cố định vị trí của cây, mọi người hãy phủ 1 lớp xỉ than lên mặt và xung quanh cây. Lớp xỉ phủ mặt có tác dụng cố định cây, giảm bốc hơi nước và khi tưới nước không bị bắn xung quanh.
Lưu ý, với một số địa phương khó tìm chất trồng này, mọi người có thể thay xỉ than bằng đá nham thạch, gạch non vụn, viên đất nung (sỏi siêu nhẹ), perlite, than củi hoặc thay trấu hun bằng cành, lá cây hoai mục với tỷ lệ pha tương tự ở trên.
Lớp xỉ phủ mặt có tác dụng cố định cây, giảm bốc hơi nước và khi tưới nước không bị bắn xung quanh.
2. Phòng bệnh
Sen đá thường có rệp trắng gây hại cho cây, nhất là vào thời điểm giao mùa. Tuy nhiên, rệp không tự bò từ cây này sang cây khác mà thông qua trung gian là kiến. Nếu nhìn có vệt đen trên lá, mọi người nên đặt riêng cây đó ra và phun phòng bệnh cho vườn cây.
Có thể dùng thuốc diệt kiến và nước điếu thuốc lào pha loãng để phòng bệnh rệp cho cây.
Để diệt rệp, mọi người nên phun thuốc diệt kiến và lưu ý không để cho cây ẩm. Khi phun thuốc diệt kiến, mọi người lưu ý không phun vào cây mà phun dưới sàn nhà xung quanh vườn hoặc sử dụng phương pháp dân gian dùng nước điếu thuốc lào pha loãng.
Sen đá là cây mọng nước, việc tưới cây không quan trọng bằng phòng bệnh cho cây. Mọi người nên để bình phun nước xa cây và một tuần tưới cây một lần.
Chúc các bạn thành công!
Một số hình ảnh sen đá đẹp trong khu vườn của anh Khánh.
