Bố mẹ nên linh hoạt áp dụng các phương pháp khắc phục tính lười biếng của con, tùy vào từng giai đoạn và độ tuổi.
Bố mẹ lo lắng nếu con không tập trung học tập, hình thành thói quen ham chơi, lười học.
Thực tế, lười biếng cũng là "kẻ thù" tự nhiên của trẻ trong học tập. Trẻ không có hứng thú nghe giảng, không thích làm bài tập hay ôn lại bài học.
Để khắc phục tính lười biếng trong học tập của trẻ, chuyên gia giáo dục gợi ý những phương pháp hữu ích, bố mẹ có thể tham khảo.
Giúp trẻ sắp xếp thời gian hợp lý
Trẻ lười biếng thường có xu hướng sống một cách thiếu trật tự, không có mục tiêu và kế hoạch cụ thể. Trẻ thường trì hoãn việc học tập, làm bài tập về nhà hoặc các công việc gia đình. Thói quen này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả học tập và sự phát triển về sau.
Vì vậy, việc hình thành nhịp sống đều đặn là điều rất quan trọng. Trẻ cần được bố trí thời gian biểu hợp lý, với các hoạt động cụ thể vào những khung giờ nhất định. Ví dụ như giờ ăn, giờ học, giờ nghỉ ngơi, giờ tập thể dục... Điều này sẽ giúp trẻ tập thành thói quen và nắm bắt được nhịp điệu của cuộc sống.
Giúp trẻ sắp xếp thời gian biểu hợp lý.
Khi đã quen với lịch trình khoa học và ngăn nắp, trẻ sẽ dần bỏ được thói quen lười biếng. Trẻ không còn trì hoãn công việc, mà chủ động thực hiện các nhiệm vụ một cách có hiệu quả.
Do đó, bố mẹ nên xây dựng kế hoạch và duy trì nhịp sống đều đặn cho trẻ. Ngoài ra, việc khen thưởng, khuyến khích khi trẻ hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình cũng rất quan trọng. Điều này sẽ tạo động lực để trẻ ngày càng cải thiện thói quen và đạt được những thành tích tốt hơn.
Niềm đam mê là động lực của sự siêng năng
Khi trẻ quan tâm đến điều gì đó, sẽ tích cực tham gia vào. Vì vậy, hãy hướng trẻ đến niềm đam mê, sở thích cụ thể để tạo động lực của sự siêng năng.
Mỗi trẻ em đều có những sở thích và năng khiếu riêng. Đó có thể là vẽ tranh, chơi nhạc cụ, tham gia các hoạt động thể thao, hoặc các câu lạc bộ khoa học, kỹ năng sống... Khi được khám phá và phát triển những sở thích này, trẻ sẽ cảm thấy rất vui vẻ, hào hứng và sẵn sàng dành nhiều thời gian, công sức để hoàn thành những nhiệm vụ liên quan.
Niềm đam mê là động lực của sự siêng năng.
Ví dụ, nếu trẻ thích vẽ tranh, bố mẹ có thể cung cấp đầy đủ vật liệu, tạo không gian và thời gian để trẻ thoải mái sáng tạo. Từ đó, trẻ sẽ tự giác tập trung, kiên trì và tích cực hoàn thành các bức tranh. Niềm đam mê này sẽ lan tỏa sang các hoạt động khác, giúp trẻ hình thành thói quen chăm chỉ, tỉ mỉ và có trách nhiệm.
Ngược lại, nếu bố mẹ chỉ giao các công việc cụ thể như dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ mà không kết nối với sở thích, trẻ sẽ cảm thấy những hoạt động này là gánh nặng, thiếu hứng thú và dẫn đến sự lười biếng, trì hoãn.
Vì thế, bố mẹ cần dành thời gian quan sát, tìm hiểu năng khiếu của con và tạo điều kiện để trẻ được trải nghiệm, thực hành. Nhằm giúp trẻ dần hình thành thói quen chăm chỉ, tự giác và yêu lao động, không chỉ trong học tập mà còn trong cuộc sống hàng ngày.
Đề ra cho trẻ mục tiêu, kỳ vọng phù hợp
Mỗi trẻ đều có những sở thích, tính cách và nhịp độ học tập khác nhau. Bố mẹ không nên áp đặt lên trẻ những mong muốn hay kỳ vọng quá cao, vì như vậy sẽ gây áp lực, căng thẳng và có thể làm giảm động lực học tập của trẻ.
Thay vào đó, bố mẹ nên quan sát, lắng nghe và tìm hiểu những sở thích, điểm mạnh của trẻ để từ đó định hướng và hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện. Ví dụ, nếu trẻ yêu thích môn toán, bố mẹ có thể cung cấp những tài liệu, sách vở, các chương trình học bổ ích, đồng thời tạo điều kiện cho trẻ được tham gia các cuộc thi, câu lạc bộ toán học. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy được khuyến khích, tự tin hơn trong học tập.
Ngược lại, nếu bố mẹ đặt ra những yêu cầu, mục tiêu cao quá sức, trẻ sẽ cảm thấy áp lực, mất động lực và thậm chí từ bỏ. Ví dụ, ép trẻ phải đạt điểm tối đa ở tất cả các môn học, dù trẻ có sở trường ở một số môn nhất định. Điều này sẽ làm trẻ cảm thấy mình không đủ khả năng và chán nản trong học tập.
Bố mẹ nên làm gương
Nếu muốn con vượt qua tính lười biếng, trước tiên bố mẹ nên học cách làm gương và trở thành tấm gương cho con noi theo.
Cha mẹ thường là những người có ảnh hưởng lớn nhất đến sự hình thành tính cách và thói quen của trẻ. Khi bố mẹ thể hiện một lối sống chăm chỉ, tích cực, trẻ sẽ dễ dàng tiếp nhận và học tập theo. Ngược lại, nếu bố mẹ tỏ ra lười biếng, uể oải, thì rất khó mong đợi trẻ sẽ có một thái độ học tập và làm việc tích cực.
Bố mẹ nên làm gương.
Vì vậy, trước khi muốn thay đổi con, bố mẹ cần nhìn lại mình và chủ động sửa đổi những thói quen chưa phù hợp. Ví dụ, nếu muốn con chăm chỉ dậy sớm, bố mẹ trước hết phải dậy sớm và thể hiện sự khởi đầu mỗi ngày một cách tích cực.
Khi bố mẹ tạo được sự gương mẫu tốt, trẻ sẽ tự nhiên hình thành các thói quen tích cực như chăm chỉ, quyết tâm, có trách nhiệm. Trẻ sẽ cảm thấy được khích lệ và hăng hái hơn trong việc học tập, rèn luyện bản thân.
Quan sát con học tập và động viên kịp thời
Mọi đứa trẻ đều mong muốn được người khác công nhận. Vì vậy, khi nhận thấy trẻ có sự tiến bộ, dù nhỏ, hãy khích lệ và động viên kịp thời.
Ví dụ, khi trẻ tự mặc quần áo, bố mẹ có thể nói "Ồ, con thật khéo léo! Bố/mẹ rất tự hào về con." Hoặc khi trẻ hoàn thành bài tập về nhà, bố mẹ có thể nói "Hôm nay con chỉ làm sai 3 câu, bố/mẹ biết con đã cố gắng rất nhiều."
Những lời khen ngợi như vậy sẽ giúp trẻ cảm thấy được ghi nhận và sẽ tiếp tục nỗ lực để đạt được nhiều thành tích hơn.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ lười học, vì vậy, bố mẹ nên linh hoạt áp dụng các phương pháp khắc phục khác nhau tùy theo từng nguyên nhân khác nhau, phù hợp với từng giai đoạn và độ tuổi của trẻ.
