Chuyên gia tâm lý Quang Thị Mộng Chi khuyến cáo bố mẹ cần thể hiện những hành vi chuẩn mực trước mặt con cái, và cách xử lý phù hợp khi con lỡ nhìn thấy cảnh "nhạy cảm".
Việc giáo dục giới tính cho trẻ ngày nay đang trở thành một vấn đề quan trọng, và nhận được sự quan tâm đặc biệt từ phía các chuyên gia giáo dục và phụ huynh. Không biết có bố mẹ nào đã từng bị con "bắt quả tang" khi đang "làm chuyện ấy" không? Tại thời điểm đó bố mẹ đã đối mặt với con như thế nào?
Trên thực tế, hầu hết các cặp vợ chồng đều có thể gặp phải tình huống trên. Tuy nhiên mỗi gia đình, mỗi bố mẹ sẽ có cách phản ứng khác nhau trước vấn đề này.
Nhiều bố mẹ sẽ im lặng bỏ qua, hoặc tìm cách lảng tránh thay vì đối diện giải thích cho con cái hiểu. Nhưng cũng ngày càng có nhiều người chọn cách trung thực, giáo dục thẳng thắn về vấn đề giới tính để con phát triển nhận thức đúng, thay vì tò mò rồi tự tìm hiểu vấn đề một cách sai lệch.
Chẳng hạn như câu chuyện được bà mẹ ở Trung Quốc tên là Cao Văn chia sẻ trên mạng xã hội Trung Quốc gần đây, đã thu hút rất nhiều sự quan tâm của cư dân mạng. Cụ thể chị Cao Văn cho biết một tối nọ, chị và chồng vô ý để con trai 7 tuổi nhìn thấy cảnh ôm hôn và "thân mật" của bố mẹ.
Thế là qua ngày hôm sau, cậu bé vì tò mò nên đã đem chuyện này kể với người hàng xóm trong lúc đang ghé nhà hàng xóm chơi. Biết được sự tình, người hàng xóm đã vội báo lại chuyện này cho vợ chồng chị Cao Văn để kịp thời có cách xử lý phù hợp.
Bố mẹ cần thận trọng trong việc thể hiện hành động "thân mật" trước mặt con cái (Ảnh minh hoạ Internet).
Khi biết chuyện, vợ chồng chị Cao Văn đã tỏ ra khá bối rối và hoang mang, tuy nhiên người mẹ đã không chọn cách né tránh mà ngay buổi tối hôm ấy, chị và chồng đã cùng nhau nói chuyện với con trai.
Lúc này, bằng một thái độ nghiêm túc nhưng giọng nói nhẹ nhàng, chị Cao Văn đã giải thích với con trai rằng: "Khi hai người yêu nhau, họ thường muốn thể hiện tình cảm của mình bằng những hành động âu yếm, vuốt ve và chăm sóc cho nhau. Điều này cũng tương tự như khi bố mẹ ôm hôn con mỗi ngày.
Tuy nhiên, hành động của bố mẹ chỉ dành cho những người lớn trong mối quan hệ tình cảm, đây là một hành động riêng tư và không nên được chia sẻ với người khác. Bây giờ con còn nhỏ nên chưa hiểu, nhưng khi con trưởng thành giống bố mẹ, con cũng sẽ có những hành động đặc biệt như thế dành cho người con yêu".
Câu trả lời khéo léo, vừa đủ để con tiếp cận và hiểu ra vấn đề một cách dễ dàng nhất, mà không quá đề cập đến chuyện tình dục của chị Cao Văn đã nhận lại được "cơn mưa" lời khen từ cộng đồng mạng. Bởi vì đứng trước tình huống khó xử này, không phải bố mẹ nào cũng có đủ sự tinh tế để giải quyết một cách phù hợp nhất giống như chị.
Từ câu chuyện được chia sẻ ở trên, nhiều ông bố bà mẹ có thể nhận ra rằng những hành động hàng ngày của bản thân là thước đo cho con cái học tập theo. Vì vậy, chuyên gia tâm lý Quang Thị Mộng Chi khuyến cáo bố mẹ cần phải cẩn thận hơn trong "lời ăn tiếng nói" cũng như những cử chỉ, hành động trước mặt con cái.
Việc bố mẹ thể hiện tình cảm thân mật là đúng, tuy nhiên nên ở trong trong một giới hạn phù hợp trước mặt các con. Nếu quá lộ liễu thì sẽ ảnh hưởng đến quá trình giáo dục giới tính, phát triển tâm sinh lý và nhân cách của trẻ về sau.
Thạc sĩ Tâm lý, Giảng viên Khoa Tâm lý học, Trường Đại học KHXH&NV ĐHQG - TPHCM.
Việc bố mẹ thể hiện tình cảm trước mặt con cái trong một chừng mực nhất định sẽ mang lại những lợi ích như thế nào thưa chuyên gia? Ngược lại, việc bố mẹ quá "hồn nhiên" trước mặt con cái sẽ ảnh hưởng ra sao đến trẻ?
Việc bố mẹ thể hiện tình cảm trước mặt con có nhiều lợi ích. Đầu tiên con sẽ thấy an tâm vì bố mẹ yêu thương nhau, vì điều đó đảm bảo bé có một gia đình với đầy đủ cả bố lẫn mẹ. Thứ hai, con sẽ học được cách thể hiện tình cảm với người mà con thương yêu từ cách mà bố mẹ cư xử với nhau.
Tuy nhiên, nếu hành vi thân mật quá mức lại không tốt. Ví dụ, cha mẹ thể hiện những hành vi thân mật mang tính tình dục (ôm và sờ chạm vùng riêng tư, hôn môi say đắm,…) thì hoàn toàn không nên vì nó sẽ gây tò mò cho trẻ. Trẻ có thể bắt chước hành vi này với những trẻ khác, hoặc bị người lớn khác lạm dụng tình dục, mà cho rằng đó là chuyện bình thường.
Trong khi đây là những hành vi vi phạm pháp luật và bị trừng phạt, nếu không có sự đồng thuận hoặc xảy ra ở lứa tuổi nhỏ (dưới 16 tuổi). Hoặc thậm chí, nó có thể gây ám ảnh với một số trẻ về hành vi tình dục, trẻ có thể tự khám phá khía cạnh tính dục quá sớm, gây ảnh hưởng đến chức năng tình dục sau này.
Nếu vô tình để con cái chứng kiến cảnh tượng nhạy cảm thì tại thời điểm đó bố mẹ nên phản ứng như thế nào cho phù hợp?
Bố mẹ khi gặp tình huống mà con nhìn thấy bố mẹ có hành vi thân mật riêng tư thì cần bình tĩnh, nhanh chóng che lại những thứ cần che để tránh con tiếp tục nhìn thấy, sau đó mời con ra khỏi chỗ đó chờ bố mẹ một chút rồi sẽ nói chuyện với con. Sau đó, bố mẹ trao đổi với con về việc hành vi mà bố mẹ làm là hành vi thân mật khi người ta trở thành vợ chồng thì sẽ làm cùng nhau để thể hiện tình yêu thương.
Lưu ý với trẻ, đây là hành vi của những người lớn đã là vợ chồng thôi, không được thể hiện tuỳ ý với người khác. Đồng thời, bố mẹ cũng cần phải lưu ý về không gian riêng tư của hai vợ chồng và dặn con về việc gõ cửa khi muốn vào phòng bố mẹ, và trước khi được sự đồng ý thì không được phép tự tiện đi vào để thể hiện sự tôn trọng của mình đối với người khác.
Giả sử trong trường hợp con nhìn thấy cảnh bố mẹ "làm chuyện ấy" và sau đó đứa trẻ đi kể lung tung với người khác. Vậy lúc này, bố mẹ nên giải quyết ra sao?
Nếu như bố mẹ không biết việc con đã nhìn thấy cảnh bố mẹ “làm chuyện ấy”, cho đến khi nghe từ người khác thì cần chú ý hơn đến thời gian, địa điểm sinh hoạt riêng của hai người để tránh có "khán giả" bất đắc dĩ.
Đồng thời, bố mẹ nên nói chuyện riêng với con, giải thích việc “thân mật” như vậy là bình thường ở các cặp vợ chồng, nhắc nhở con không bắt chước bố mẹ và không nên chia sẻ chuyện riêng tư của bố mẹ ra bên ngoài. Còn với người ngoài thì hẳn ai cũng hiểu đó là chuyện tất yếu xảy ra giữa vợ chồng nên cũng không có gì phải ngại.
Bố mẹ nên thể hiện tình cảm qua các hành động như thế nào để không làm hại đến tâm hồn trẻ? Trong vấn đề này, bố mẹ cần giáo dục giới tính cho con ra sao?
Hành vi tình dục giữa vợ và chồng là điều tự nhiên và rất quan trọng để giữ gìn và phát triển hôn nhân, đảm bảo hạnh phúc gia đình. Do đó, bố mẹ không vì việc có con mà ngăn cấm hoàn toàn những hành vi này với nhau.
Tuy nhiên, khi có mặt con thì cha mẹ nên tiết chế việc thể hiện tình cảm, đặc biệt là những hành vi tình dục mang tính phòng the, vì sẽ gây ra những kích thích tình dục ở trẻ, khiến trẻ muốn bắt chước trong khi độ tuổi chưa phù hợp.
Đồng thời, bố mẹ cũng giải thích với con là những hành vi này là lành mạnh cho người trưởng thành thể hiện tình cảm với người yêu thương của mình, và con sẽ làm điều đó với người con yêu thương và lấy làm vợ/chồng khi con lớn lên. Không nên tuỳ tiện thực hiện với người khác.
Bố mẹ nên giáo dục cho trẻ hiểu đâu là những hành vi mang tính tình dục, đâu là những hành vi thể hiện tình cảm phù hợp cho lứa tuổi của con, với những người lạ thì sao, người quen/thân/sơ như thế nào với quy tắc 5 ngón tay. Bố mẹ cũng dạy con về việc bảo vệ bản thân tránh bị lạm dụng tình dục với quy tắc đồ lót. Dạy trẻ tôn trọng quyền riêng tư của mọi người để không xâm phạm vào những hoạt động thầm kín của người khác, đặc biệt để không gian riêng tư cho bố mẹ khi được yêu cầu.
