Mới đây, tiến sĩ Martin Teicher trường Đại học Harvard cho biết, những đứa trẻ thường xuyên bị bố mẹ quát mắng có thể giảm chỉ số IQ.
Cuộc sống hiện đại đặt lên bố mẹ nhiều áp lực và căng thẳng. Công việc, tài chính, quản lý thời gian và áp lực xã hội có thể khiến bố mẹ trở nên dễ cáu giận và mất kiên nhẫn. Trong những tình huống như vậy, bố mẹ có thể tỏ ra khó chịu và quát mắng con.
Nhưng cho dù bắt nguồn từ nguyên nhân nào, các chuyên gia đều khuyên bố mẹ không nên sử dụng phương pháp giáo dục quá nghiêm khắc như đòn roi, quát mắng trẻ thường xuyên. Bởi điều này có tác động xấu đến việc hình thành tính cách và phát triển trí tuệ ở trẻ.
Mới đây, tiến sĩ Martin Teicher trường Đại học Harvard cho biết, những đứa trẻ thường xuyên bị bố mẹ quát mắng có thể giảm chỉ số IQ.
Bố mẹ thường xuyên đánh đập, quát mắng có thể làm giảm chỉ số IQ của trẻ
Theo Tiến sĩ Martin Teicher, một chuyên gia y khoa từ Khoa Y Đại học Harvard, việc trẻ em thường xuyên bị bố mẹ la mắng có thể ảnh hưởng đến chỉ số IQ khi lớn lên. Theo nghiên cứu của ông, trẻ bị la mắng có chỉ số IQ trung bình là 112, thấp hơn 12 điểm so với những trẻ không phải chịu bạo lực ngôn ngữ.
Nghiên cứu của nhà xã hội học Mori Strauss cũng hỗ trợ quan điểm này. Ông đã tiến hành một cuộc khảo sát trên 806 trẻ em từ 2-4 tuổi tại Mỹ và sau 4 năm, tiến hành một cuộc kiểm tra thứ hai.
Kết quả cho thấy, trẻ em ít hoặc không bị la mắng có chỉ số IQ trung bình cao hơn 5 điểm so với những trẻ thường xuyên bị bạo lực ngôn ngữ. Theo Strauss, việc bị la mắng càng nhiều, trí tuệ của trẻ càng phát triển chậm.
Nghiên cứu khác của Strauss trên hơn 17.000 sinh viên đại học ở 32 quốc gia cũng cho thấy mối liên hệ giữa việc cha mẹ la mắng con với chỉ số IQ trung bình của trẻ em.
Theo kết quả có được, trong các quốc gia có tỷ lệ la mắng cao, chỉ số IQ trung bình của trẻ em cũng thấp hơn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là trẻ thường xuyên bị quát mắng sẽ mất khả năng nhận thức, chỉ đơn giản là trẻ có nguy cơ phát triển thông minh kém hơn so với những đồng trang lứa không bị la mắng.
Theo nhiều nghiên cứu, trẻ em thường xuyên bị bố mẹ la mắng có thể ảnh hưởng đến chỉ số IQ khi lớn lên.
Theo Strauss, những đứa trẻ thường xuyên chịu sự la mắng của bố mẹ có thể phản ứng bằng "đấu tranh hoặc bỏ chạy". Cách trẻ phản ứng hoặc tránh né cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sáng tạo, trí tưởng tượng. Tổng thể, chỉ số IQ của trẻ cũng bị ảnh hưởng bởi những tác động này.
Trong một nghiên cứu khác, các nhà nghiên cứu đã tiến hành quét não của hai đứa trẻ ba tuổi. Một trong hai đứa trẻ có mẹ dịu dàng và quan tâm, trong khi đó đứa trẻ còn lại thường bị đánh mắng và bị phớt lờ nhu cầu của mình.
Kết quả cho thấy có sự khác biệt rõ rệt về cấu trúc não giữa hai đứa trẻ. Đứa trẻ thường bị la mắng có một khối lượng não nhỏ hơn đáng kể. Khi thể tích não giảm, sự phát triển trí tuệ cũng giảm đi.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, những đứa trẻ bị đánh mắng trong thời gian dài có xu hướng trở nên hung hăng và thiếu tự tin hơn khi trưởng thành. Trái lại, những đứa trẻ được sống trong một môi trường yêu thương thường thể hiện sự dung hòa, lòng tốt và có khả năng thành công cao hơn.
Raheel Briggs, một nhà tâm lý học trẻ em tại Bệnh viện nhi Montefiore ở thành phố New York, đã chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này. Ông nói: "Khi bố mẹ đánh đòn con là đang truyền đạt rằng bạo lực là cách để giải quyết vấn đề, điều này sẽ tạo ra tiền đề xấu cho đứa trẻ.
Tuy nhiên, nếu thường xuyên sử dụng các phương pháp kỷ luật nhẹ nhàng, bố mẹ đang giúp con phát triển nhận thức cao hơn, khả năng tự kiểm soát, hiểu về nguyên nhân và hậu quả, cũng như tư duy logic."
Những cách dạy con ngoan nghe lời, không dùng đòn roi
Trong quá trình lớn lên, trẻ không thể tránh khỏi việc phạm lỗi, tuy nhiên, bố mẹ nên có khả năng kiểm soát cảm xúc của mình và áp dụng những phương pháp giáo dục tốt hơn để hướng dẫn con.
Dạy cho trẻ các quy tắc trong gia đình từ nhỏ
Việc dạy trẻ các quy tắc từ nhỏ giúp xác định các giá trị và nguyên tắc cơ bản trong gia đình. Điều này tạo ra một nền tảng vững chắc cho phát triển tính cách của trẻ, trẻ có thể hiểu và tuân thủ các quy tắc xã hội về sau.
Khi trẻ biết rõ các quy tắc và yêu cầu trong gia đình, sẽ dần phát triển ý thức tự giác và trách nhiệm. Trẻ hiểu rằng hành động của mình có ảnh hưởng đến môi trường gia đình và đòi hỏi sự chịu trách nhiệm cá nhân.
Các quy tắc gia đình giúp thiết lập một môi trường có kỷ luật và sự tổ chức trong cuộc sống hàng ngày. Đồng thời, trẻ cũng học cách tương tác, lắng nghe và tôn trọng người khác.
Dưới đây là một số quy tắc quan trọng mà bố mẹ có thể dạy cho con trong gia đình:
Tự lập và trách nhiệm: Khuyến khích trẻ phụ trách cho những công việc của mình, như dọn dẹp phòng, làm việc nhà, hoặc quản lý thời gian học tập.
Tôn trọng quyền riêng tư: Dạy con cách tôn trọng quyền riêng tư của người khác và học cách bảo vệ quyền riêng tư của mình. Giải thích cho trẻ hiểu rằng không ai có quyền xâm phạm vào không gian cá nhân của người khác.
Thể hiện lòng biết ơn: Dạy trẻ cách biểu đạt lòng biết ơn, sự tôn trọng đối với những điều người khác làm cho mình. Họ có thể học cách nói "cảm ơn" và chia sẻ những lời khen ngợi tích cực với người xung quanh.
Quản lý cảm xúc: Hướng dẫn trẻ cách nhận biết và quản lý cảm xúc của mình. Dạy con cách xử lý cảm xúc tiêu cực như tức giận, buồn bã, hoặc lo lắng.
Tôn trọng mọi thành viên trong gia đình: Dạy con tôn trọng và quan tâm đến mọi thành viên trong gia đình, bao gồm anh chị em, bố mẹ, người lớn tuổi và những người khác.
Tạo thời gian gia đình: Khuyến khích thời gian chung gia đình, như bữa tối, các hoạt động cuối tuần hoặc kỳ nghỉ. Điều này giúp xây dựng sự gắn kết gia đình và tạo ra kỷ niệm đáng nhớ.
Bố mẹ nên có khả năng kiểm soát cảm xúc của mình và áp dụng những phương pháp giáo dục tốt hơn để hướng dẫn con.
Lời nói với con nên rõ ràng, cụ thể và gắn với thực tế
Khi bố mẹ diễn đạt một cách rõ ràng và cụ thể những gì con cần làm, con sẽ hiểu rõ yêu cầu và nhiệm vụ của mình. Trẻ sẽ hình dung và áp dụng điều đó vào thực tế cuộc sống.
Ví dụ, thay vì chỉ nói "Con dọn đồ chơi đi" mà không rõ ràng về những gì con cần làm, hãy sử dụng cách diễn đạt cụ thể hơn như "Con cất xe ô tô đồ chơi và đồ hàng vào trong hộp nhé!" Điều này giúp con hiểu rõ hơn về nhiệm vụ cụ thể mà con cần thực hiện.
Tương tự, thay vì nói một cách cụt ngủn "Cả nhà sắp ăn cơm rồi" và lừ mắt nhìn con, hãy nhắc nhở con một cách cụ thể như "Con hãy rửa tay và ngồi vào bàn ăn cùng mọi người để ăn cơm nhé." Điều này giúp con hiểu rõ những bước cụ thể mà con cần làm trước khi bắt đầu bữa ăn.
Nên cứng rắn, mềm mỏng đúng lúc
Bố mẹ nên áp dụng sự cứng rắn và mềm mỏng vào thời điểm phù hợp để tạo ra một môi trường gia đình lành mạnh và giúp con phát triển một cách toàn diện.
Ví dụ, Nếu trẻ không nghe lời khi mẹ yêu cầu vứt rác vào thùng, mẹ có thể lấy từ tay con và bỏ vào thùng rác một cách quyết đoán. Hành động này giúp trẻ nhận ra rằng việc tuân thủ yêu cầu là rất quan trọng và không thể bỏ qua.
Trong trường hợp trẻ tự nguyện thực hiện một việc mà bố mẹ chưa yêu cầu, mẹ nên tỏ ra vui mừng và ghi nhận thành công đó. Đừng ngại khen ngợi và tạo động lực bằng cách tặng cho con một phần thưởng nhỏ. Ví dụ: "Khi con xếp xong đồ vào chỗ cũ, mẹ sẽ cùng con đọc cuốn truyện mà con yêu thích."
Hạn chế nói “Không”
Nhiều phụ huynh thường sử dụng cách nói từ chối, trẻ đã nghe quá nhiều lần và tự động trở thành việc con luôn từ chối các yêu cầu của bố mẹ. Thay vì kháng chỉ “Con đừng bày bừa nữa”, bố mẹ có thể sử dụng cách nói tích cực hơn như “Con hãy sắp xếp đồ chơi vào trong thùng để gọn gàng nhé!”
Các cách diễn đạt tích cực và khích lệ sẽ giúp trẻ dễ chấp nhận hơn thay vì sử dụng phản đối. Việc ngăn chặn một hành vi đặc biệt không có hiệu quả với những đứa trẻ ương bướng và không nghe lời.
Tuy nhiên, trong những trường hợp gây nguy hiểm cho trẻ, mẹ cần sử dụng từ "không" một cách nghiêm túc và quyết đoán để trẻ hiểu rõ thái độ và không lặp lại hành vi đó.
Bố mẹ nên áp dụng sự cứng rắn và mềm mỏng vào thời điểm phù hợp để tạo ra một môi trường gia đình lành mạnh.
