Bước vào tuổi dậy thì, dưới ảnh hưởng của các hormon nội tiết, cơ thể trẻ phát triển mạnh và xuất hiện nhu cầu sinh lý. Đây là điều hoàn toàn bình thường của quá trình phát triển.
Mới đây, một vụ án xảy ra ở An Giang đã cảnh báo về tình trạng quan hệ tình dục sớm ở trẻ vị thành niên.
Theo Báo Người lao động, sáng 23/11, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Phú Tân, tỉnh An Giang cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh tạm giam đối với Nguyễn Hữu Phước (SN 2003; ngụ xã Hiệp Xương, huyện Phú Tân) về hành vi "Giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi".
Đối tượng Nguyễn Hữu Phước. Ảnh: NLĐ
Theo thông tin từ cơ quan điều tra, ngày 21/10, trong lúc đi dự đám giỗ tại nhà người thân ở địa phương thì Phước và em N. (SN 2009) gặp nhau nên cả 2 xin tài khoản Facebook để kết bạn.
Sau đó, cả 2 phát sinh tình cảm. Phước nói với N. rằng muốn làm "bạn gái" của Phước thì phải cho Phước quan hệ tình dục.
Đến sáng 22/10, Phước và N. hẹn nhau đến căn nhà bỏ hoang tại địa phương để quan hệ tình dục, mặc dù Phước biết N. chưa là người thành niên.
Sự việc sau đó bị người thân của N. phát hiện nên đã làm đơn tố giác hành vi của Phước đến cơ quan công an.
Vụ việc một lần nữa cảnh báo về tình trạng quan hệ tình dục sớm ở trẻ vị thành niên đang khiến nhiều bậc phụ huynh hết sức lo lắng. Theo khảo sát "Hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam năm 2019", tỷ lệ học sinh quan hệ tình dục trước 14 tuổi ở năm 2013 là 1,48% và tăng gấp 2 lần lên 3,51% vào năm 2019.
Trong số học sinh đã từng quan hệ tình dục vào năm 2013, có 52,6% có sử dụng bao cao su và 64,2% sử dụng các phương pháp tránh thai khác. Số liệu này ở năm 2019 giảm đáng kể, lần lượt là 42,4% và 44%.
Những con số báo động về trẻ yêu và quan hệ sớm là "bài toán" của nhiều bậc cha mẹ.
Ham muốn tình dục tuổi dậy thì và vai trò của bậc cha mẹ
Giã từ tuổi thiếu nhi để bước vào tuổi vị thành niên, đó là lúc cơ thể bắt đầu có những xung năng sinh lý do ảnh hưởng của các hormon sinh dục (tín hiệu từ bên trong) và những tác động từ bên ngoài như phim ảnh, âm nhạc, sách báo, giáo dục gia đình (tín hiệu từ bên ngoài). Hai tín hiệu đó đã tạo nên bản năng tình dục cho cơ thể một đứa trẻ đang tuổi lớn. Vì vậy, các em trai, em gái tuổi vị thành niên đều có thể có những biểu hiện của sự "bừng tỉnh" giới tính rất đặc trưng.
Khi dậy thì bắt đầu, não sẽ gửi tín hiệu đến một số bộ phận của cơ thể để bắt đầu phát triển và thay đổi. Những tín hiệu này được gọi là hormon làm cho cơ thể bạn thay đổi và bắt đầu trông giống một người trưởng thành hơn. Việc thay đổi bắt đầu sớm nhất là 8 tuổi hoặc muộn nhất là 13 tuổi với các bé gái; và khoảng 9 đến 14 với các bé trai.
Bước vào tuổi dậy thì, dưới ảnh hưởng của các hormon nội tiết, cơ thể phát triển mạnh và xuất hiện nhu cầu sinh lý. Đây là điều hoàn toàn bình thường của quá trình phát triển. Tuy nhiên, nhu cầu sinh lý khác nhau ở mỗi người và có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: di truyền, thể trạng, môi trường sống, văn hóa xã hội…
Điều đáng lo ngại là trẻ vị thành niên quan hệ tình dục ngày càng "trẻ hóa". Đôi khi, việc quan hệ tình dục như một cách để giải tỏa cảm xúc.
Khác với độ tuổi tiểu học, "yêu" ở tuổi teen là yêu hướng tới mối quan hệ cặp đôi vì các bạn đã bước vào tuổi dậy thì, cơ thể phát triển, các cảm xúc thu hút giới tính vô cùng mạnh mẽ. Ảnh minh họa: Internet
Đặc biệt, trẻ em trong thời đại 4.0 được tiếp xúc với công nghệ, sử dụng mạng xã hội sớm, dễ bắt gặp những hình ảnh, video clip nhạy cảm hoặc dễ dàng trò chuyện kết bạn, ăn uống dinh dưỡng hoặc dư chất… Những điều này thúc đẩy sự tò mò về giới tính, tình yêu, kết nối tình bạn.
Nhiều cha mẹ thường lúng túng khi con yêu sớm, thậm chí có những hành động gay gắt về vấn đề này. Trong tình huống ấy, cha mẹ cần bình tĩnh, tránh những phản ứng dữ dội với con. Ở giai đoạn này, cha mẹ cần đồng hành với con, giúp con nhận diện về tình yêu tuổi học trò và những biểu hiện, tránh việc điều tra hay trêu chọc, cấm đoán con. Sự ức chế và kiềm nén, quen lén lút,… sẽ dẫn đến những hệ lụy không mong muốn.
Tuy nhiên, không phải cha mẹ nào cũng sẵn sàng để nói chuyện với con về yêu sớm, về quan hệ tình dục. Đây là sai lầm nguy hiểm của các bậc phụ huynh, bởi giáo dục về giới tính, các vấn đề liên quan đến quan hệ tình dục an toàn sớm, sẽ giúp con trẻ có cái nhìn đúng đắn và cẩn trọng trong những hành vi của mình.
Đầu tiên, cha mẹ hãy chuẩn bị tâm thế bằng cách tìm hiểu kiến thức tâm sinh lý khi con bắt đầu vào tuổi dậy thì.
Cần xác định rõ vai trò và trách nhiệm của người làm cha mẹ trong việc "học yêu" của trẻ. Thay đổi vai trò chăm sóc, hướng dẫn kiểm soát ở giai đoạn mầm non, tiểu học sang vai trò hướng dẫn, tư vấn, hỗ trợ con "học yêu".
Đặc biệt cha mẹ không cố níu giữ sự kiểm soát, học cách cởi mở, đón nhận và cùng giải quyết vấn đề với con.
Sau đó, tiếp tục quan sát và trò chuyện với con thường xuyên
Việc cha mẹ tìm hiểu kiến thức để sẵn sàng cung cấp thông tin cho con khi trẻ đặt câu hỏi là cần thiết. Ngoài ra kiến thức giúp cha mẹ biết cách quan sát các mối quan hệ, hành vi ứng xử của con để kịp thời trò chuyện, giáo dục trẻ phù hợp.
Tạo lập lòng tin nơi trẻ, giữ kết nối thông qua việc thường xuyên trò chuyện khiến trẻ dễ cởi mở để nói chuyện với cha mẹ về mối quan tâm của mình. Những tò mò, băn khoăn về "cảm xúc yêu" sẽ được trẻ kể. Tiếp nhận với thái độ tôn trọng sẽ khiến bạn trở thành nhà tư vấn giúp con "học yêu"
Cha mẹ cần đồng hành với con, giúp con nhận diện về tình yêu tuổi học trò và những biểu hiện, tránh việc điều tra hay trêu chọc, cấm đoán con. Sự ức chế và kiềm nén, quen lén lút,… sẽ dẫn đến những hệ lụy không mong muốn. Ảnh minh họa: Internet
Cuối cùng, hãy cùng con đưa ra các nguyên tắc xây dựng mối quan hệ và hẹn hò có trách nhiệm.
Khi con có niềm tin dựa trên sự tôn trọng thì cha mẹ và con có thể đối thoại để thiết lập nguyên tắc hẹn hò nhằm giảm thiểu các nguy cơ cho trẻ như bị bạo lực, lừa đảo, quấy rối....
- Xây dựng hình ảnh bản thân: khi trẻ bị thu hút giới tính thường quan tâm tới hình ảnh, mùi cơ thể. Vì vậy cha mẹ giúp các con biết cách thể hiện hình ảnh cơ thể để tự tin vào bản thân, ăn mặc phù hợp trong những buổi hẹn hò đi chơi cùng bạn, tránh thời trang quá gợi cảm.
- Biết cách xác định một mối quan hệ lành mạnh và nâng cấp mối quan hệ của bản thân. Giúp con phân biệt tình bạn và tình yêu. Kiểm soát tốc độ tìm hiểu và nâng cấp sự gần gũi trong đồng thuận và biết cách từ chối, không tuyệt đối hóa tình yêu, xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh.
- Biết cách trì hoãn quan hệ tình dục lần đầu tiên. Việc hấp dẫn cảm xúc tình dục khiến trẻ khó kiểm soát hành vi quan hệ tình dục, cha mẹ giúp con cách nhận biết các nguy cơ về không gian, thời gian nhạy cảm như phòng riêng, nơi chốn chỉ có 2 người, thời gian quá muộn, nơi quá tối..... Ngoài ra cũng nên giúp con củng cố các kiến thức về mang thai, các biện pháp tránh thai và lây truyền qua đường tình dục.
- Trao quyền quyết định xử lý tình huống cho con có liên quan tới giới và tính dục. Nếu lần lượt làm theo các bước trên thì bạn có thể giúp con học xây dựng năng lực ra quyết định và tự bảo vệ trong từng tình huống thông qua việc trao quyền. Việc này giúp trẻ tự tin biết cách xử lý tình huống thông qua việc mở rộng dần các mối quan hệ. Cha mẹ sẽ giảm sự kiểm soát theo năng lực nhận thức và phát triển của trẻ.
