Là mẫu nghi thiên hạ, người đứng đầu hậu cung nhưng cuộc đời của vị Hoàng hậu này lại đầy rẫy những bi kịch và đau khổ.
Cưới Hoàng đế là cậu ruột năm 10 tuổi
Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu, hay còn gọi Nhân Hiến Hoàng thái hậu, có tên thật là Trương Yên. Bà là Hoàng hậu duy nhất của Hán Huệ Đế Lưu Doanh - Hoàng đế thứ hai của nhà Hán trong lịch sử phong kiến Trung Quốc.
Trước khi làm Hoàng hậu, Trương Yên là con gái của Triệu vương Trương Ngao và Lỗ Nguyên công chúa. Xét về thân thế, nàng là cháu ngoại của Hán Cao Tổ Lưu Bang và Hoàng hậu Lã Trĩ. Như vậy, đối với Hán Huệ Đế Lưu Doanh, Trương Yên chính là cháu gái, gọi Hán Huệ Đế là cậu ruột.
Năm 195 TCN, Hán Cao Tổ băng hà, truyền ngôi lại cho Hoàng tử Lưu Doanh, khi ấy mới 16 tuổi. Tuy nhiên vì còn nhỏ, Hán Huệ Đế Lưu Doanh chỉ là ông vua bù nhìn, tất cả quyền lực cũng như chuyện triều chính đều tập trung vào tay mẹ của ông là Thái hậu Lã Trĩ.
Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu.
Để củng cố quyền lực của mình, Thái hậu Lã Trĩ đã dốc sức tìm kiếm, tuyển chọn một người vợ cho con trai của mình. Mục đích của bà là để thông qua người vợ này kiểm soát và kìm hãm cuộc sống của con trai. Sau nhiều nỗ lực tìm kiếm nhưng không thể tìm được người nào hài lòng, đủ sức khống chế hoàng đế, Thái hậu Lã Trĩ đột nhiên nhớ đến cô cháu gái Trương Yên, khi ấy đang sống trong kinh thành Trường An với cha mẹ.
Tuy còn nhỏ nhưng Trương Yên có xuất thân danh gia vọng tộc, lại có tiếng là cô gái xinh đẹp, tính tình nho nhã, hiểu biết lễ nghĩa, được giáo dục cẩn thận. Từ ngoại hình, tính cách đến mối quan hệ của Trương Yên đều đáp ứng những nhu cầu mà Thái hậu Lã Trĩ đang tìm kiếm.
Sau đó, Lã Trĩ đã hạ lệnh cho Trương Yên vào cung, muốn sắc phong làm Hoàng hậu cho Hán Huệ Đế Lưu Doanh. Tuy nhiên, mối quan hệ của Lưu Doanh và Trương Yên vốn là cậu - cháu, do đó cuộc hôn nhân này đã vấp phải rất nhiều sự phản đối, bất bình của những người xung quanh, đặc biệt là bố mẹ của Trương Yên, thậm chí cả Hán Huệ Đế. Ông cho rằng việc này là trái luân thường đạo lý nên dù đã thành thân vẫn nhất quyết không chịu ngủ chung phòng với Trương Yên.
Ảnh minh họa.
Nhưng dù có phản đối đến đâu, tất cả cũng không thể qua được thế lực mạnh mẽ của Thái hậu Lã Trĩ. Không có cách nào phản kháng, Trương Yên đành tuân lệnh nhập cung, cưới cậu của mình làm chồng, được sắc phong làm Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu. Khi lên ngôi mẫu nghi thiên hạ, bà chỉ mới vừa tròn 10 tuổi. Cũng từ đó, hàng loạt bi kịch và đau khổ trong cuộc đời bà bắt đầu.
Vị Hoàng hậu duy nhất trong lịch sử qua đời vẫn là trinh nữ
Sau lễ lập hậu, Trương Yên dọn vào cung nhưng phải sống trong cảnh hiu quạnh khi nhà vua không hề đoái hoài gì đến. Về phần Hán Huệ Đế Lưu Doanh, ông ngày càng trở nên bất mãn với mẹ ruột sau khi bị thâu tóm quyền lực và trở thành bù nhìn, không thể tự quyết định hôn nhân, lại tận mắt chứng kiến mẹ ruột sát hại mẹ con nhà Thục Mỹ nhân để tranh giành quyền lực. Dần dần, ông đâm chán nản, rời xa triều chính, lao vào tửu sắc và trác táng, mặc kệ đời.
Thậm chí có lần, Lưu Doanh còn khóc và nói với Thái hậu Lã Trĩ rằng: "Con là con trai của mẹ, nhưng thực sự không thể làm được những việc tàn nhẫn như mẹ đã làm. Từ nay về sau, mọi việc trong thiên hạ mẹ tự lo là được rồi".
Tới năm Trương Yên 14 tuổi, ngày càng ra dáng một thiếu nữ phổng phao, xinh đẹp, Thái hậu Lã Trĩ mới để ý tới cuộc hôn nhân của con trai. Vì muốn Hoàng hậu nhanh chóng có con để tiếp tục thâu tóm quyền lực trong cung, Thái hậu Lã Trĩ đã ép Trương Yên và Lưu Doanh phải ngủ cùng nhau.
Ảnh minh họa.
Thế nhưng do quá bất mãn với mẹ, Lưu Doanh vẫn nhất quyết không động đến chân tơ kẽ tóc của Trương Yên mà tiếp tục sủng ái các phi tần khác. Lúc này, Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu chỉ đành ngậm ngùi ôm cô đơn và tủi nhục, nhìn chồng say sưa bên những mỹ nhân khác trong hậu cung. Cứ như vậy, bà mang danh mẫu nghi thiên hạ mà vẫn như gái chưa chồng, ngày ngày tủi thân khóc mà không dám cho ai biết.
Một thời gian sau, một phi tần của Hán Huệ Đế mang thai. Nhân cơ hội này, Thái hậu Lã Trĩ đã cho người lan truyền tin đồn rằng Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu mang long thai. Khi phi tần kia hạ sinh con trai, cô ngay lập tức bị giết còn đứa trẻ được mang tới cung của Hoàng hậu. Hán Huệ Đế biết rõ chân tướng sự việc, hận mẹ nhẫn tâm nhưng không dám làm gì, từ đó u uất thành bệnh.
Tới năm 188 TCN, Hán Huệ Đế Lưu Doanh mắc bệnh sau nhiều năm chìm vào tửu sắc, cuối cùng qua đời khi mới 22 tuổi. Năm ấy, Trương Yên mới 15 tuổi đã trở thành Thái hậu. Tuy nhiên, bà chẳng có chút quyền lực gì, không có chồng bên cạnh, con trai cũng không phải con ruột của mình, không được bất cứ ai yêu thương, cuộc sống chốn hậu cung ngày càng hiu quạnh, đáng sợ.
8 năm sau, Hoàng Thái hậu Lã Trĩ qua đời. Các thế lực nhân cơ hội này nổi lên, tiêu diệt ngoại thích của Lã hậu và đưa Lưu Hằng lên làm Hoàng đế. Trương Yên tuy mất đi chức vị Thái hậu nhưng không hề hấn gì. Bà dọn đến Bắc Cung của cung Vị Ương và sống một cuộc đời khổ cực, ngay cả cung nữ nhỏ nhoi nhất cũng dám bắt nạt. Cuối cùng ở tuổi 36, bà qua đời trong cô quạnh.
Người ta kể rằng khi nhập liệm cho Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu mới phát hiện bà vẫn là trinh nữ. Chuyện này lan truyền ra ngoài khiến không ít người cảm thấy thương xót cho bà. Vì là hoàng hậu của đời trước, đám tang của Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu triều đình không phát tang quy mô, mà chỉ lặng lẽ đem kim quan của bà hợp táng với Hán Huệ Đế tại An lăng, nhưng không lập mộ.