Theo chuyên gia tuyển sinh, xu hướng đào tạo đại học hiện nay có tính đa ngành học, liên ngành, xuyên ngành và đa lĩnh vực.
Dự báo ngành nghề "hot"
Theo GS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo - Phó Giám đốc ĐH Kinh tế TP Hồ Chí Minh, hầu hết học sinh, phụ huynh đều muốn chọn ngành phù hợp với nhu cầu của xã hội để có cơ hội việc làm rộng mở. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế đất nước và thế giới hiện nay rất khó để đưa ra dự báo chính xác cho một vài năm tới ngành nghề nào sẽ có cơ hội việc làm nhiều nhất. Đặc biệt, trong thời công nghệ bùng nổ hiện nay đã thay đổi hành vi của người tiêu dùng và cơ quan quản lý rất nhiều.
Xu hướng đào tạo hiện nay có tính đa ngành, liên ngành, xuyên ngành và đa lĩnh vực. Cho nên những ngành nghề nào có kiến thức cộng hưởng về kỹ năng của nhiều lĩnh vực khác nhau thì sẽ tạo ra sự an toàn cho người sở hữu tấm bằng đại học tương lai.
Hiện nay, xu hướng kết hợp ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo để giải quyết các bài toán kinh tế truyền thống. Đừng xem học đại học như là học nghề. Ở trường đại học, cái mà sinh viên thụ hưởng đó là sự tự học, tự nghiên cứu để thay đổi, nâng cấp bản thân để tấm bằng đại học của mình không cũ kỹ, lạc hậu, dù nền kinh tế phát triển thế nào.
Thí sinh tham dự Ngày hội tư vấn tuyển sinh năm 2024 tại ĐH Bách khoa Hà Nội.
Dành lời khuyên cho thí sinh, GS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo cho rằng: "Chọn một ngành nghề phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội là quan trọng, nhưng điều quan trọng không kém là học như thế nào và học ở trường nào. Chúng ta cần phải lựa chọn ngành học phù hợp với tố chất của bản thân nữa. Nếu chọn học ngành thời thượng, nhưng chúng ta không phù hợp với nó thì cũng không thể khai thác hết tiềm năng để tạo ra sự phát triển. Các bạn nên chọn những ngành nghề có tính cộng hưởng, kết hợp đón đầu xu hướng bùng nổ công nghệ, đổi mới sáng tạo".
Là người có nhiều năm tư vấn tuyển sinh, TS. Phan Đình Quyết - Phó trưởng phòng truyền thông và tuyển sinh Trường ĐH Thương mại cho biết, việc tư vấn hướng nghiệp cho học sinh cần có sự kết hợp hài hòa giữa trường phổ thông, các trung tâm tổ chức định hướng nghề nghiệp, trường đại học. Trong đó, các trường đại học sẽ cử chuyên gia có kinh nghiệm liên quan công tác định hướng nghề nghiệp để tư vấn cho các em.
Theo TS. Phan Đình Quyết, các em thí sinh hãy nghiên cứu thật kỹ xem mình hợp ngành nào để lọc ra lựa chọn. Xu hướng ngành nghề thì theo giai đoạn. Cách đây 5 năm, ngành du lịch rất hot nhưng dịch COVID-19 thì ngành này bị gián đoạn. Vì vậy, các em hãy chọn ngành học mình thích vì chỉ ngành mình thích mới hứng thú học và học tốt nhất. Khi ra trường làm việc ở chỗ nào mình cũng có thể "bơi" được.
"Trường ĐH Thương mại xác định ngành An toàn thông tin phù hợp với nhu cầu trong giai đoạn tới, đặc biệt là theo xu hướng thương mại điện tử, các doanh nghiệp, tổ chức rất cần nhân lực trong ngành này. Bên cạnh đó, trường bổ sung thêm chỉ tiêu cho ngành "hot" khác như Năng lượng tái tạo, Kỹ thuật sản xuất thông minh, Công nghệ kỹ thuật điện tử y sinh… Mặc dù mới mở năm ngoái nhưng đã thu hút lượng lớn thí sinh tham gia. Theo xu hướng chung, những ngành thuộc nhóm Kinh tế quản lý, Công nghệ thông tin, Công nghệ kỹ thuật, ngoài ra một số ngành đào tạo ngôn ngữ cũng được thí sinh quan tâm".
Những ngành học tuyển được nhiều thí sinh nhất
Bộ GD&ĐT cho biết, năm 2023, lĩnh vực Kinh doanh và Quản lý chiếm tỉ lệ thí sinh nhập học nhiều nhất với 23,57%. Năm 2022, đây cũng là lĩnh vực thu hút thí sinh nhiều nhất với 24,54%.
Xếp vị trí thứ hai là lĩnh vực Máy tính và Công nghệ thông tin với tỉ lệ 11,27%. Tiếp đó là lĩnh vực Công nghệ kỹ thuật với tỉ lệ 10,05%; lĩnh vực Nhân văn với tỉ lệ 8,84%; lĩnh vực Sức khỏe với tỉ lệ 6,72%.
Những ngành tuyển được ít thí sinh là: Dịch vụ xã hội, Thú y, Toán và thống kê, Khoa học tự nhiên,...
Kết quả tuyển sinh theo lĩnh vực năm 2023 và 2022. (Nguồn: Bộ GD&ĐT)
Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, hiện nay có khoảng 250 trường đại học, hơn 300 trường cao đẳng, ngoài ra còn có các trường trung cấp. Số ngành ở bậc đại học là gần 500, số nghề ở trình độ cao đẳng, trung cấp cũng tương tự.
PGS.TS Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD&ĐT) cho biết, trong đào tạo đại học hiện nay đã hướng đến đào tạo liên ngành, xuyên ngành và kết hợp nhiều yếu tố khác nhau từ nhiều lĩnh vực, điều này sẽ cho người học một nền tảng rộng và phương pháp làm việc, phương pháp tự học để học tập suốt đời. "Việc học đại học hay cao đẳng mới chỉ là những bước đầu tiên, những nền tảng quan trọng nhất để cho các em những phương pháp đi con đường dài hơi, phát triển bản thân và nghề nghiệp. Chúng ta học một ngành nhưng có thể làm được nhiều nghề".
