Các loại cá ở tầng nổi đã an toàn song các loại hải sản khác sống ở tầng đáy trong vòng 13,5 hải lý các tỉnh bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường do Formosa gây ra chưa đảm bảo an toàn để sử dụng làm thực phẩm.
Tại cuộc giao ban báo chí của Ban Tuyên giáo Trung ương sáng 20-9, các bộ: Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), Bộ Y tế, Bộ nghiệp và phát triển nông thôn (NN-PTNT) đã công bố kết quả xét nghiệm 1.340 mẫu hải sản thuộc 4 vùng biển chịu ảnh hưởng của sự cố môi trường do Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Công ty Formosa) gây ra và 3 vùng biển của các tỉnh không chịu ảnh hưởng của sự cố này để so sánh.
Theo kết quả xét nghiệm này, Bộ Y tế khẳng định đối với tất cả hải sản như cá ngừ, cá thu, cá nục các loại, cá chỉ vàng, cá bạc má, cá hố, cá bò, cá cam, cá trích, cá đối, cá cơm và các loại hải sản khác sống ở tầng nổi, hải sản tại đầm nuôi của 4 tỉnh miền Trung đều đảm bảo an toàn để sử dụng làm thực phẩm. Không có mẫu nào phát hiện có Phenol.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đọc báo cáo của Bộ Y tế
Tất cả các loại hải sản tại 4 tỉnh miền Trung và 3 tỉnh nhóm đối chứng đều không phát hiện mẫu nào có Xyanua – chất được xác định là một trong những nguyên nhân gây ra cá chết hàng loại. Các chỉ số: thuỷ ngân, cadimi, chì, crom, asen và sắt trong hải sản ở 7 tỉnh trên đều nằm trong giới hạn cho phép, đảm bảo an toàn theo quy định. Các kết quả xét nghiệm đối với hải sản tại các đầm nuôi 4 tỉnh miền Trung đều đảm bảo an toàn.
Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm đối với các hải sản: tôm, ghẹ, tôm tít, ốc, mực, cá đuối, cá đục, bạch tuộc, cua đá và các hải sản khác sống ở tầng đáy trong vòng 13,5 hải lý đã phát hiện 132/1.040 mẫu hải sản của 4 tỉnh có Phenol. Theo phân bố 132 mẫu hải sản có phát hiện Phenol đều nằm trong vùng từ 5 - 25 km (tương đương với khoảng từ 2,7- 13,5 hải lý) với tỉ lệ mẫu nhiễm cao nhất tại Hà Tĩnh, Quảng Bình và thấp nhất tại biển Lăng Cô - Thừa Thiên Huế.
Để đảm bảo an toàn sức khoẻ người tiêu dùng, Bộ Y tế đề nghị không sử dụng các loại hải sản nói trên sống trong vòng 20 hải lý (các loại hải sản tầng đáy).
Ngoài ra, đề nghị UBND 4 tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế tiếp tục chỉ đạo Sở NN-PTNT, Sở Công Thương (đơn vị được giao quản lý kho hàng đông lạnh) phân loại hải sản theo từng lô, Sở Y tế chỉ đạo lấy mẫu theo từng lô và trả kết quả cho đơn vị quản lý được UBND giao nhiệm vụ. Chỉ cho phép lưu hành lô sản phẩm khi được xét nghiệm an toàn. Đối với các lô hàng không an toàn phải buộc tiêu huỷ và đền bù theo quy định.
Bộ Y tế cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ NN-PTNT thực hiện giám sát định kỳ đối với các hải sản được khai thác tại 4 tỉnh miền Trung nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm. Đồng thời tiếp tục lấy mẫu các loại hải sản có phát hiện Phenol ở trên và các hải sản ở tầng đáy trong vòng 20 hải lý để giám sát, xét nghiệm.
Bộ Y tế cho biết nghiên cứu trên được triển khai quy mô lớn với 1.040 mẫu hải sản được lấy hàng ngày, ở tất cả các cảng cá, gò cá, các thuyền đánh bắt cá, đầm nuôi tại 4 tỉnh miền Trung. Các mẫu được kiểm nghiệm các chỉ tiêu Xyanua, Phenol, thuỷ ngân, camidi, chì, crom, asen và sắt. Song song với việc lấy mẫu tại 4 tỉnh, Bộ Y tế cũng tiến hành lấy 300 mẫu hải sản tại 3 tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Khánh Hoà và Bà Rịa – Vũng Tàu là các tỉnh không chịu ảnh hưởng của sự cố môi trường để so sánh.
Bộ cũng phối hợp với các chuyên gia nước ngoài, kết quả kiểm chứng tại các phòng kiểm nghiệm ở Nhật Bản, Canada, Singapore… cho thấy sự đồng nhất về kết quả kiểm nghiệm hải sản với Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân đọc báo cáo của Bộ này
Bộ TN-MT cho biết đến nay, 3 khu vực có một số thông số môi trường trong nước biển cao hơn so với các khu vực khác (ở Sơn Dương – Hà Tĩnh, cửa Nhật Lệ - Quảng Bình, hòn Sơn Chà – Thừa Thiên – Huế), tất cả các thông số quan trắc đều nằm trong giới hạn quy định của QCVN 10-MT;2015/BTNMT, đạt quy chuẩn đối với vùng nuôi trồng thuỷ sản và bảo tồn thuỷ sinh.
Bộ TN-MT khẳng định với sự kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát thải từ Công ty TNHH Hương nghiệp Formosa Hà Tĩnh và do cơ chế làm sạch tự nhiên của môi trường, hàm lượng các chất ô nhiễm từ sự cố môi trường đã giảm theo thời gian. Chất lượng môi trường nước biển tại tất cả các khu vực được quan trắc đã nằm trong giới hạn quy định của QCVN 10-MT;2015/BTNMT, đạt quy chuẩn đối với vùng bãi tắm, thể thao dưới nước, nuôi trồng thuỷ sản và bảo tồn thuỷ sinh.
Bộ NN-PTNT cho biết sẽ tổ chức thực hiện giám sát tại các cảng cá, bể cá khi tàu về bờ và lưu ý các loại hải sản tầng đáy thường gặp ở vùng biển 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế. Thời điểm lấy mẫu giám sát là khi sản phẩm khai thác được bốc dỡ từ tàu khai thác đưa lên bờ tiêu thụ. Việc lấy mẫu sẽ được thực hiện 2-3 ngày/lần. Các mẫu hải sản xét nghiệm thuộc các tầng sinh thái (tầng đáy, tầng nổi) và các loài hản sản khác nhau (cá, giáp xác, nhuyễn thể).
Bộ Y tế cũng cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ NN-PTNT thực hiện giám sát định kỳ đối với các hải sản được khai thác tại 4 tỉnh miền Trung nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm. Đồng thời tiếp tục lấy mẫu các loại hải sản có phát hiện Phenol ở trên và các hải sản ở tầng đáy trong vòng 20 hải lý để giám sát, xét nghiệm
