Nhìn thấy con tằm vàng trong tay người con trai, bố mẹ cậu không khỏi ngạc nhiên, nhanh chóng hỏi cậu về nguồn gốc của vật tinh xảo này.
Vào một buổi chiều mùa hè năm 1984, một nhóm các cậu bé khoảng 10 tuổi nô đùa bên sông ở vùng quê tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. Bất ngờ, một cậu bé họ Đàm nhặt được con côn trùng nhỏ sáng bóng. Thấy thứ này có vẻ hay, cậu bé nhặt lên rồi hào hứng gọi bạn bè:
"Này, nhìn tớ này! Tớ đã tìm thấy một bảo bối quý hiếm!"
Những đứa trẻ khác ban đầu không để ý lắm, nhưng khi nhìn kỹ hơn, chúng trợn tròn mắt ngạc nhiên. Thứ mà cậu cầm trong tay là một con côn trùng màu vàng có ánh kim loại, tinh xảo và sống động như thật.
"Tớ vừa tìm thấy thứ này khi mò ở dưới sông. Nó chắc chắn là một món đồ tuyệt vời!", cậu bé tự hào nói. Mấy đứa trẻ thấy vậy liền lao ra sông, mò mẫm dưới nước xem có tìm được thứ gì tương tự không.
Đứa trẻ họ Đàm ôm bảo bối của mình chạy về nhà và nóng lòng muốn khoe với bố mẹ. Vừa vào nhà, cậu bé hào hứng hét lên: "Bố mẹ ơi, đến đây xem con đã tìm được một bảo vật độc nhất vô nhị!"
Bố cậu đặt tờ báo trên tay xuống. Con tằm vàng trong lòng bàn tay đứa trẻ đột nhiên thu hút sự chú ý của bọn họ. Người mẹ hỏi lớn: “Con tìm thấy cái này ở đâu thế?”
Cậu bé miêu tả một cách sinh động “hành động anh hùng” tìm kiếm kho báu dưới sông của mình. Cả gia đình đều vui mừng, phấn khởi trước phát hiện của cậu bé.
Gia đình họ Đàm này vốn kiếm sống bằng nghề nuôi tằm, mùa đông không nuôi tằm được nên bổ sung thu nhập cho gia đình bằng cách đãi vàng, cũng có chút ít kinh nghiệm. Họ nhận thấy con tằm vàng này được chế tác rất tinh xảo, không giống một đồ trang trí thông thường, có thể là bảo vật gia truyền bị thất lạc của một gia đình nào đó.
"Chúng ta phải cất thứ này đi trước đã, không thể vội được", người cha quyết định cần bình tĩnh xử lý vấn đề. Người mẹ khi đó đã đặt con tằm trong một chiếc hộp làm bằng gỗ gụ.
Một tuần sau, một người đàn ông trung niên tự xưng là "người buôn di tích văn hóa" sau khi nghe tin đã đến nhà họ Đàm và đề nghị mua con tằm vàng với giá cao.
“Đây chắc chắn là đồ cổ từ thời Tây Hán. Tôi mua nó với giá 5.000 tệ (17 triệu đồng theo tỷ giá hiện tại) nhé?” Người đàn ông lấy ra một xấp tiền đặt lên bàn.
Gia đình họ Đàm rất vui mừng trước số tiền lớn này. Những năm 1980, số tiền này thực sự lớn, có thể cải thiện đáng kể cuộc sống của họ. Nhưng người bố nhận thấy người đàn ông kia dường như biết giá trị thực sự của con tằm vàng này phải lớn hơn 5.000 nhân dân tệ. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, ông đã từ chối lời đề nghị mua lại với giá cao.
Để tìm ra nguồn gốc của con tằm vàng này, người bố đã đi khắp nơi và cuối cùng phát hiện ra giá trị lịch sử thực sự của nó với sự giúp đỡ của một chuyên gia thẩm định di tích văn hóa. Hóa ra đây là một con tằm vàng được đúc đặc biệt vào thời Tây Hán để kỷ niệm khoảnh khắc lịch sử trong chuyến đi sứ mệnh đến Tây Vực của Zhang Qian và mở ra con đường tơ lụa. Con tằm đồng mạ vàng này thực sự là một di tích văn hóa giá trị của quốc gia.
"Thì ra là vậy. Nó thần kỳ và quý giá hơn chúng ta tưởng tượng rất nhiều!", người bố xúc động nói sau khi nghe lời giải thích của chuyên gia.
Người bố sau đó trịnh trọng tuyên bố với gia đình mình rằng họ sẽ hiến tặng kho báu quốc gia này cho đất nước vô điều kiện. Cuối cùng, bảo vật quốc gia vạn năm tuổi này đã trở thành bảo vật của Bảo tàng Quốc gia Trung Quốc. Ông Đàm cảm thấy rất nhẹ nhõm và tự hào về điều này.
Ông Đàm sau đó không may mắc phải căn bệnh ung thư phổi. Tết Nguyên đán năm 2000, ông vì khó khăn tài chính, không được nhập viện kịp thời đã qua đời vào ngày 16/3, thọ 63 tuổi. Người nhà ông kể lại rằng, trong thời gian lâm bệnh nặng, vợ chồng ông Đàm luôn nói các con không nên làm phiền đến chính quyền địa phương và các cấp trên, nhiều năm sau họ mới biết tin ông qua đời.
