Trước đây, cá lìm kìm không có giá, ngư dân đánh bắt về chủ yếu để làm thức ăn cho lợn, hoặc làm thức ăn cho cá ở các bè cá. Giờ đây, khô cá lìm kìm trở thành đặc sản lên tới 700.000 đồng/kg.
Cá lìm kìm (còn gọi cá kìm, cá nhái) có tên khoa học là Hermiramphidae, thích nghi với môi trường nước ngọt (ao, hồ, sông, rạch...) lẫn nước lợ (ven biển), sống ở tầng nước mặt. Mùa cá lìm kìm rộ là khoảng đầu tháng 10 âm lịch đến tháng 2, tháng 3 năm sau. Cá lìm kìm tươi và cả khô cá lìm kìm được xem là đặc sản nổi tiếng ở các tỉnh miền Tây.
Về hình dáng, cá có thân hình trụ suôn dài hoặc hơi dẹp ngang, màu trắng trong, mỏ dài như cây kẹp trông rất ngộ nghĩnh. Cá lìm kìm nước lợ con lớn dài đến 2-3 tấc, còn cá lìm kìm nước ngọt dài nhất cũng chỉ khoảng 1 tấc.
Cận cảnh con cá lìm kìm
Cá lìm kìm có nhiều ở miền Tây, sống ở vùng nước lợ hoặc nước ngọt
Chị Hòa An (ở Cà Mau) chia sẻ: "Quê tôi xưa lắm tôm cá, cứ xuống sông là sẽ thấy đủ loại cá trắng, cá lòng tong, cá he, cá chài, cá linh, cá lìm kìm… bu quanh. Hồi đó, cá lìm kìm không có giá, ngư dân đánh bắt cá lìm kìm chủ yếu để làm thức ăn cho lợn, hoặc cho những con cá to nuôi ở các bè cá. Loại cá này hầu như không đưa ra mua bán ở chợ. 5-6 năm trở lại đây, việc khai thác cá bừa bãi khiến nguồn lợi thủy sản cạn kiệt, cá lìm kìm cũng hiếm hơn và trở thành đặc sản được ưa chuộng".
Cá lìm kìm có thể chế biến thành nhiều món ăn khá hấp dẫn, đậm nét “đồng bằng sông nước” như cá lìm kìm kho tiêu, cá lìm kìm nấu canh mướp hương, gỏi khô cá lìm kìm trộn xoài sống, dưa leo… Trong đó, món được nhiều người ưa thích nhất phải kể tới là cá lìm kìm tươi kho nghệ, sả ớt, nước cốt dừa...
Cá lìm kìm có thể được chế thành rất nhiều món ăn ngon, rất hấp mà ai cũng muốn một lần được thưởng thức
Để có nồi cá lìm kìm kho nghệ, việc đầu tiên phải chọn được cá tươi đem về cắt đầu, đuôi, nặn bỏ ruột, rửa sạch để ráo rồi ướp muối, đường, sả, ớt bằm nhuyễn, bột nghệ, bột ngọt cho vừa khẩu vị khoảng 15 phút cho cá ngấm và săn lại. Tiếp đó, cho nồi cá lên bếp, để lửa liu riu, vắt nước cốt dừa ngập sâm sấp với cá. Lúc này mới tăng độ lửa lớn cho nước cốt dừa trong nồi sôi lên khoảng vài phút là có nồi lìm kìm tươi kho nghệ, sả ớt, nước cốt dừa cực kỳ thơm ngon, hấp dẫn.
Cá lình kình chiên giòn
"Trước đây, những nồi cá lìm kìm kho nghệ xuất hiện trong bữa cơm dân dã của người dân quê tôi. Giờ đây, nó đã có mặt trong các nhà hàng, quán ăn, được khách du lịch yêu thích và tìm để thưởng thức", chị An cho hay.
Theo khảo sát, ở một số cửa hàng, cá lìm kìm tươi loại 1, kích thước 3-5 con/kg đã được làm sạch, đóng túi zip, bán với giá 180.000 -200.000 đồng/kg. Ngoài cá tươi, cá lìm kìm khô được xem là đặc sản miền Tây, giá lên tới 700.000 đồng/kg.
"Cá lìm kìm trước thì không ai ăn, giờ lại thành đặc sản có giá đắt. Với vị thơm ngon riêng, loại cá này được người dân thành phố tìm mua để về chế biến các món đặc sắc. Lìm kìm chỉ có trong tự nhiên và có theo mùa nên không phải lúc nào cũng có hàng. Tôi lấy cá của ngư dân ở Đồng Nai rồi bán cho khách ở TP.HCM, nếu khách ở các tỉnh tôi sẽ gửi xe khách.
Khô cá lìm kìm có giá tới 700.000 đồng/kg
Đến mùa, cá lìm kìm tươi có giá mềm hơn, còn đầu mùa và cuối mùa đắt hơn rất nhiều", Lan Anh (người bán hàng online ở TP.HCM chia sẻ. Ngoài cá tươi, chị còn bán cả cá kìm khô, loại này nếu bảo quản đúng cách thì có thể ăn quanh năm, dân nhậu cực kỳ mê mẩn món khô cá lìm kìm.
Được biết, để bắt loài cá này không dễ, vì bản tính chúng nhút nhát nên rất mất thời gian.
