“Gà nào hay bằng gà Cao Lãnh/ Gái nào bảnh bằng gái Nha Mân”. Trong dân gian vẫn truyền tai nhau về một vùng đất sinh ra toàn gái đẹp, là dòng giống của cung tần mỹ nữ xưa. Đó chính là huyền thoại về những cô gái miền Tây đẹp "nghiêng nước nghiêng thành" vùng Nha Mân.
Chuyện xưa kể rằng, khoảng giữa năm 1784, mượn cớ giúp Chúa Nguyễn Ánh chống lại nhà Tây Sơn, khoảng 2 vạn quân Xiêm đã theo hai đường thủy bộ tiến vào địa phận Kiên Giang. Liên quân này có thêm 4.000 lính của Chúa Nguyễn Ánh. Đến cuối năm 1784, liên quân Xiêm – Nguyễn chiếm được một số vùng đất ở phía Tây thành Gia Định.
Họ cho đóng quân ở vùng Trà Tân (nay thuộc huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang) để dự trữ lương thảo, khí tài chuẩn bị đánh thành Mỹ Tho và Gia Định. Lúc này, Chúa Nguyễn Ánh cùng bầu đoàn thê tử hàng trăm người cũng trú tại đây.
Người ta đồn, con gái Nha Mân đẹp vì thừa hưởng gen của các mỹ nữ, phi tần mà vua Nguyễn Ánh bỏ lại.
Bởi sự lộng hành của quân Xiêm - Nguyễn, nhà Tây Sơn quyết định điều quân dẹp loạn. Trận thủy chiến diễn ra ác liệt ở khu vực Rạch Gầm - Xoài Mút kết thúc với phần thắng thuộc về quân Tây Sơn của Nguyễn Huệ.
Chúa Nguyễn Ánh cùng bầu đoàn thê tử và một ít tùy tùng đang đóng quân ở Trà Tân nghe tàn quân báo hung tin thất trận vội quay thuyền chạy theo sông Tiền tìm đường thoát thân. Khi đến Nha Mân, do quân của Nguyễn Huệ truy đuổi ác liệt, vua Nguyễn Ánh quyết định bỏ hàng trăm cung tần, mỹ nữ ở lại để “nhẹ gánh chinh phu” cùng lời hứa, sau này làm nên sự nghiệp sẽ quay lại đón rước.
Dàn mỹ nữ này do vua Nguyễn Ánh tuyển chọn gắt gao nên đều có nhan sắc hoa nhường nguyệt thẹn. Năm tháng trôi qua, những người con gái này sinh sống và kết duyên với những chàng trai bản địa. Từ đó, mỗi bé gái sinh ra đều thừa hưởng những nét đẹp của mẹ, ai cũng đẹp như Ngọc Nữ, Hằng Nga. Cộng thêm khí hậu nơi đây rất ôn hòa, mát mẻ bởi nằm giữa hai bờ sông Tiền và sông Hậu đã phần nào làm nên nhan sắc cho người con gái vùng đất này.
Mấy trăm năm đã qua cùng bao nhiêu biến đổi của thời cuộc, câu chuyện về những cung tần mỹ nữ mà vua Nguyễn Ánh bỏ lại cũng chỉ là truyền thuyết, nhưng có một điều bất biến chính là vẻ đẹp mặn mà của người con gái Nha Mân. Qua thời gian, nhan sắc ấy càng đằm thắm, sắc sảo hơn bởi nét đẹp vốn có được bồi đắp thêm bằng sự tảo tần, chịu thương chịu khó.
Tiếng lành thì đồn xa, nhiều nam nhân tò mò muốn tìm đến vùng Nha Mân để tận mắt ngắm nhìn vẻ đẹp thanh tú, ngọc ngà mà dân gian vẫn truyền tụng:
“Gà nào hay bằng gà Cao Lãnh
Gái nào bảnh bằng gái Nha Mân.”
Câu ca dao này ca ngợi vẻ đẹp của các cô gái Nha Mân: "bảnh" có nghĩa là đẹp, bảnh bao, sang trọng. Đó là vẻ đẹp vừa có chút kiêu sa đài các nhưng vẫn giữ đượm chất quê, bình dân, mộc mạc ngắm nhìn không biết chán.
Vẻ đẹp mộc mạc, thanh tân của những nữ sinh Nha Mân.
Ngày nay, không khó để tìm đến vùng đất này. Từ cầu Mỹ Thuận rẽ vào Quốc lộ 80, chạy chừng 7 cây số, tới thị trấn Cái Tàu Hạ, nằm cách trung tâm thành phố Cao Lãnh khoảng 30km là Nha Mân (thuộc xã Tân Nhuận Đông, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp).
Tuy nhiên, có thể bạn sẽ có phần thất vọng khi đặt chân tới nơi đây, khi mà chẳng còn mấy bóng dáng những cô thiếu nữ đẹp như trong tranh đội nón xách làn đi chợ. Cuộc sống thay đổi, những miền quê nhỏ như Nha Mân cũng không nằm ngoài guồng quay ấy. Những người con gái Nha Mân sớm tự ý thức được nhan sắc của bản thân, đều theo nhau lên thành phố, ra nước ngoài với ước mơ đổi đời dẫn lối.
Chị Huỳnh Thị Ngọc Dung (53 tuổi) - con gái bà Tiết (hoa khôi xứ Nha Mân một thời) - cho biết: “Gái Nha Mân nay nếu không lấy chồng nước ngoài thì cũng lên Sài Gòn làm hết rồi, tết họ mới tập trung về. Những ngày giáp tết mấy chị lên đây mà xem, cô nào cũng đẹp, ăn mặc không thua gì gái thành thị đâu nha”.
Á hậu Hoàn vũ Dương Trương Thiên Lý thừa hưởng nét đẹp của những cô gái vùng Đồng Tháp (Nha Mân là vùng đất thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp).
Giờ đây, họ có thể là một nữ nhân viên giữa Sài Gòn hoa lệ, một cô dâu xa xứ lấy chồng Đài Loan, hay là một trong rất nhiều thân phận phụ nữ bình thường khác.
Bởi thế nhiều khách phương xa tìm đến Nha Mân đều có đôi phần thất vọng. Ngay cả chính những chàng trai bản địa cũng tiếc nuối bởi chẳng còn dễ dàng được nhìn ngắm vẻ đẹp thanh tân của các cô gái miền “gạo trắng nước trong” này. Nhiều người dân nơi đây còn nửa đùa nửa thật khi nói rằng, giờ muốn ngắm con gái Nha Mân thì phải tìm tới các cổng trường cấp 3 mới mong được chiêm ngưỡng một vẻ đẹp đã đi vào huyền thoại.
