Thượng nghị sĩ Mỹ: Thế giới phải gây sức ép với TQ

Ngày 8/5, sau khi Việt Nam tố cáo tàu hải cảnh Trung Quốc có hành vi hung hăng dùng vòi rồng tấn công và đâm thẳng vào tàu công vụ Việt Nam ở gần giàn khoan mà Trung Quốc ngang ngược kéo vào vùng biển của Việt Nam, Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain đã ra tuyên bố phản đối động thái “khiêu khích” của Trung Quốc trên vùng biển Việt Nam.

Tuyên bố này được đăng trên trang web của ông McCain, trong đó có đoạn: “Quyết định khoan thăm dò dầu khí của Trung Quốc trong vùng biển Việt Nam và việc triển khai hàng chục tàu chiến để bảo vệ cho hành động khiêu khích đó là rất đáng lo ngại và chỉ làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông.”

Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain

Ông McCain viết tiếp: “Việc tàu Trung Quốc tấn công và đâm thẳng vào tàu công vụ Việt Nam là hành động quấy rối hung hăng trên biển. Điều chắc chắn là Trung Quốc phải chịu hoàn toàn trách nhiệm đối với hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng này.”

Thượng nghị sĩ McCain bác bỏ tuyên bố của Trung Quốc rằng giàn khoan HD-981 đang hoạt động trong vùng biển chủ quyền của Trung Quốc, bởi “tuyên bố chủ quyền của nước này không có cơ sở pháp lý về luật pháp quốc tế”.

Theo ông McCain, vị trí mà giàn khoan Trung Quốc đang hoạt động hiện nay hoàn toàn nằm trong Vùng Đặc quyền Kinh tế của Việt Nam theo các tiêu chí đã được quy định rõ ràng trong luật pháp quốc tế. Ông McCain tuyên bố: “Các quốc gia có trách nhiệm trên thế giới cần phải yêu cầu lãnh đạo Trung Quốc có những bước đi ngay lập tức để tháo gỡ căng thẳng và khôi phục hiện trạng.”

Cùng với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, Thượng nghị sĩ McCain là một trong những nhân vật năng nổ nhất trong việc hối thúc và vận động chính phủ Mỹ bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Căng thẳng trên Biển Đông gia tăng một cách nhanh chóng từ tuần trước sau khi Bắc Kinh đơn phương tuyên bố sẽ kéo giàn khoan khổng lồ HD-981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam để khoan thăm dò dầu khí, một động thái được Bộ Ngoại giao Mỹ mô tả là “khiêu khích”.

Trung Quốc ngang nhiên kéo giàn khoan vào hạ đặt trái phép trong vùng biển Việt Nam

Để bảo vệ quyền chủ quyền và quyền tài phán chính đáng của mình, Việt Nam đã triển khai tàu kiểm ngư, cảnh sát biển tới khu vực trên sau khi Cục An toàn Hàng hải Trung Quốc phát cảnh báo hàng hải trên website cấm toàn bộ tàu thuyền đi qua vị trí của giàn khoan HD-981.

Tuy nhiên, phía Trung Quốc đã hung hăng dùng vòi rồng bắn xối xả và đâm thẳng tàu hải cảnh vào tàu công vụ của Việt Nam khiến nhiều kiểm ngư viên bị thương. Tất cả súng pháo trên tàu Trung Quốc cũng được mở bạt che trong tư thế sẵn sàng chiến đấu để đe dọa lực lượng thực thi công vụ của Việt Nam.

Bộ Ngoại giao Mỹ đã ra tuyên bố phản đối hành động trên của phía Trung Quốc. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki tuyên bố: “Chúng tôi đặc biệt lo ngại về cách hành xử và thái độ hăm dọa của các tàu (Trung Quốc) trong vùng biển tranh chấp. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên hành xử một cách an toàn và phù hợp, kiềm chế, xử lý tranh chấp chủ quyền bằng biện pháp hòa bình, ngoại giao, phù hợp với luật pháp quốc tế.”