Người lao động có thể được nhận tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác theo quy chế đã công bố của doanh nghiệp.
1. Người lao động được thưởng tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác
Kể từ năm 2021, Bộ luật Lao động 2029 quy định, quy chế thưởng do người sử dụng lao động (NSDLĐ) quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động (NLĐ) tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở theo nguyên tắc:
Thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà NSDLĐ thưởng cho NLĐ căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của NLĐ. Như vậy, đối với khoản thưởng Tết, NLĐ có thể được nhận tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác theo quy chế đã công bố của DN.
2. Doanh nghiệp không bắt buộc phải thưởng Tết cho NLĐ trong mọi trường hợp
Cũng như những năm trước đây, Luật lao động quy định thưởng Tết không phải là nghĩa vụ bắt buộc của doanh nghiệp trong mọi trường hợp.
Khoản thưởng được đưa ra căn cứ theo kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động , vì vậy:
- NLĐ sẽ được thưởng tết nếu có thỏa thuận trong hợp đồng lao động, theo quy chế nội bộ DN về thưởng Tết, thỏa ước lao động tập thể và phụ thuộc phần lớn vào doanh thu, lợi nhuận của DN và năng suất, hiệu quả công việc của NLĐ.
- DN cũng có quyền không thưởng tết cho NLĐ nếu kinh doanh không có lãi hoặc NLĐ không hoàn thành công việc được giao, nhất là năm 2021, hàng loạt DN chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch Covid-19.
3. Những việc cần tránh để không mất tiền thưởng Tết
Sau một năm làm việc vất vả, ai cũng mong được nhận thưởng Tết; tuy nhiên, như đã nói ở trên, việc thưởng tết Âm lịch sẽ căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của NLĐ.
Vì vậy, để tránh mất tiền thưởng Tết, NLĐ cần đảm bảo mình làm việc tốt, không vi phạm pháp luật, quy định của công ty… nhằm tránh bị sa thải, bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong thời gian gần hết năm, cụ thể:
- Điều 125 Bộ luật Lao động 2019 quy định, xử lý kỷ luật sa thải được NSDLĐ áp dụng trong những trường hợp sau đây:
+ NLĐ có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
+ NLĐ có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của NSDLĐ, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của NSDLĐ hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động
+ NLĐ bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật.
+ NLĐ tự ý bỏ việc 5 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.
Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.
- Điều 36 Bộ luật Lao động 2019 quy định các trường hợp NSDLĐ có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với một số trường hợp sau:
+ NLĐ thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động được xác định theo tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc trong quy chế của NSDLĐ. Quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc do NSDLĐ ban hành nhưng phải tham khảo ý kiến tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở;
+ NLĐ không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định về trường hợp tạm hoãn thực hiện hợp đồng.
+ NLĐ tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 05 ngày làm việc liên tục trở lên.
+ NLĐ cung cấp không trung thực thông tin khi giao kết hợp đồng lao động làm ảnh hưởng đến việc tuyển dụng NLĐ.
