Vì sao khoai tây Trung Quốc “chui” qua cửa khẩu?

Vụ việc này cũng dính đến những nghi vấn về tình trạng lỏng lẻo trong kiểm soát vệ sinh ATTP cửa khẩu. Ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật, Bộ NN&PTNT đã trao đổi về vấn đề này.

Có giấy chứng nhận vẫn độc như ….thường

Mặc dù lô 52 tấn khoai tây của bà Nguyễn Thị Nguyệt (44 tuổi) ở khu Hòn Bồ, P.12 có giấy tờ nhập khẩu hợp lệ, có giấy chứng nhận kiểm dịch và kiểm tra ATTP do Trạm kiểm dịch thực vật Tân Thanh - Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 7 cấp ngày 20/5 vừa qua nhưng các cơ quan chức năng của TP Đà Lạt vẫn lấy mẫu 2 lô khoai tây trong kho của bà Nguyệt đi kiểm nghiệm.

Kết quả quá bất ngờ bởi lô khoai tây hồng 26 tấn có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) vượt ngưỡng cho phép.

Loại thuốc BVTV bị nhiễm là chất Chlorpyrifos, dùng để diệt mối, vượt ngưỡng cho phép gấp 16 lần. Toàn bộ 26 tấn khoai tây này đã bị tiêu hủy.

Điều đáng nói, thời gian qua, cơ quan chức năng TP Đà Lạt và người dân đã nghi ngờ về việc khoai tây Trung Quốc kém chất lượng được đưa lên Đà Lạt để nhuộm đất đỏ, biến hóa thành khoai tây Đà Lạt. Khoai tây Trung Quốc đội lốt khoai tây Đà Lạt chất lượng cao và bán với giá của khoai tây Đà Lạt, cao gấp năm lần tại Hà Nội, TP.HCM.

Số khoai tây trên bà Nguyệt nhập về chỉ với giá 3.344 đồng/kg. Hiện, khoai tây Đà Lạt đã hết vụ thu hoạch, nếu có khoai trái vụ sẽ có giá 15.000 đồng/kg, khoai Đà Lạt dự trữ lâu ngày có giá từ 18.000-22.000 đồng/kg.

Vậy, vấn đề là tại sao lô hàng 26 tấn khoai tây vỏ hồng, ruột hồng bị cơ quan chức năng TP Đà Lạt phát hiện có chất độc nhưng kiểm dịch cửa khẩu lại không phát hiện và vẫn có giấy chứng nhận kiểm dịch và kiểm tra ATTP do Trạm kiểm dịch thực vật Tân Thanh - Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 7 cấp ngày 20/5?

Cơ quan chức năng đem 26 tấn khoai tây độc Trung Quốc đi tiêu hủy (Ảnh: NLĐ)

Lọt vì kiểm tra xác suất

Trao đổi về vấn đề trên, chiều 18/6/2013, ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục BVTV, Bộ NN&PTNT cho hay, nguyên tắc kiểm tra ATVSTP không phải chỉ có kiểm tra cửa khẩu, sản phẩm khi vào nội địa còn được kiểm tra trong suốt quá trình vận chuyển, bảo quản, lưu thông trên thị trường.

Việc cơ quan chức năng TP Đà Lạt kiểm tra phát hiện Chlorpyrifos diệt mối vượt mức dư lượng 16 lần còn kiểm dịch cửa khẩu lại không phát hiện có thể vì một số lý do.

Theo ông Hồng, những lý do này là vì, mặt hàng khoai tây Trung Quốc vào Việt Nam từ đầu năm đến nay đang được thực hiện phương thức kiểm tra thông thường. Kiểm tra thông thường nghĩa là  10 lô hàng mới kiểm tra 1 lô hàng, xác suất kiểm tra 10%. “Vì vậy, lô khoai tây vận chuyển về TP Đà Lạt tiêu thụ vừa qua có thể thuộc lô hàng không lấy mẫu kiểm tra về mặt dư lượng, chỉ kiểm tra về ngoại quan và hồ sơ”, ông Hồng nói.

Ngoài ra, cũng không loại trừ lý do, trong quá trình vận chuyển, bảo quản, các thương lái đã đưa thêm hóa chất vào khoai tây để bảo quản. Vì vậy, vẫn có thể xảy ra việc lọt lưới, cơ quan này phát hiện vi phạm nhưng cơ quan khác không phát hiện ra.

Điều đáng nói là bà Bế Thị Thu Hiền, Trạm trưởng trạm kiểm dịch Tân Thanh - Lạng Sơn khẳng định khoai tây hồng không được nhập qua cửa khẩu Tân Thanh mà thường được nhập qua cửa khẩu Lào Cai. Tuy nhiên, lô hàng 26 tấn khoai tây nhiễm thuốc trừ mối lại có giấy kiểm dịch được Trạm này cấp?

Ông Hồng cho hay: “Chúng tôi cũng đang truy xuất nguồn gốc, xem lô hàng đó được nhập khẩu về từ đâu, doanh nghiệp nào nhập. Theo tôi, có thể qua nhiều khâu trung gian, rất có khả năng từ một doanh nghiệp tại Lào Cai làm đầu mối thu mua khoai tây  Trung Quốc rồi cung cấp đi các nơi”.

Về những động thái xử lý của cơ quan chức năng sau khi chứng minh được nguồn gốc vi phạm, ông Hồng cho  biết thêm: “Nếu chứng minh được nguồn gốc lô khoai tây hồng Trung Quốc bị phát hiện vi phạm ở Đà Lạt ở của doanh nghiệp nào, chúng tôi sẽ áp dụng chính sách kiểm tra chặt đối với các lô hàng nông sản nhập khẩu của doanh nghiệp đó. Những lô hàng cùng nguồn gốc, nếu tái phạm sẽ bị nâng tần suất kiểm tra lên 30% và 100% nếu tiếp tục vi phạm và cấm nhập nếu tiếp tục tái phạm thêm. Đồng thời, yêu cầu các cửa khẩu áp dụng biện pháp kiểm tra chặt, tăng cường lấy mẫu kiểm tra ATTP.