Bà bầu nên ăn gì để thai nhi phát triển theo đúng tiêu chuẩn và mẹ khỏe? Thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung các chất dinh dưỡng cho sự phát triển của bé yêu, nhưng nếu mẹ không biết đồ ăn nào có chứa chất gây hại sẽ khiến thai nhi bị dị tật, động sảy thai hoặc đẻ non.
 |
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam. |
Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam |
Bà bầu nên ăn gì 3 tháng đầu để thai ổn định, tránh những tác động do đồ ăn gây lên. Vì giai đoạn này thai nhi mới và đang trong quá trình hình thành, đồ ăn không đảm bảo, phù hợp vô tình làm hại đến bé yêu và gây ra những hậu quả không mong muốn.
Bà bầu nên ăn gì tốt nhất?
Dưới đây là những thực phẩm cần thiết mẹ cần bổ sung cho quá trình mang thai của mình, thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm đóng góp quan trọng vào sự phát triển sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Thực phẩm chứa nhiều axit folic (Vitamin B9)
Vitamin B9 là dưỡng chất cần thiết với sự phát triển của thai nhi, 3 tháng đầu thai kỳ mẹ cần bổ sung thực phẩm chứa nhiều axit folic hơn. Axit folic giúp bé yêu tránh được dị tật ống thần kinh, sứt môi, hở hàm ếch, thai vôi sợ, dị tật tim…
Trong thời gian thai kỳ mẹ bầu nên bổ sung từ 400 - 600mcg vitamin B9 mỗi ngày, và có thể bổ sung trước lúc mang thai 400mcg/ngày.
Các thức ăn có giàu vitamin B9 như: Ngũ cốc, rau có màu xanh đậm, thịt gia cầm, các loại đậu…
Thực phẩm giàu protein
Protein giúp phát triển mô bào thai, bao gồm cả não. Nó cũng giúp tăng trưởng mô vú và tử cung trong thai kỳ, gia tăng sản sinh lượng máu, đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé.
Các thực phẩm giàu protein là: thịt bò nạc và thịt heo; đậu; thịt gà; cá hồi; quả hạch; bơ đậu phộng; phô mai…
Lưu ý:
- Bà bầu nên chín không ăn đồ tái sống.
- Mẹ bầu nên ăn cá mỗi tuần, tránh ăn cá kiếm.
Thực phẩm giàu canxi
Thai kỳ mẹ bầu phải bổ sung lượng canxi mà cơ thể cần thiết. Canxi có tác dụng làm chắc xương, răng cho cả mẹ và bé. Nếu thiếu canxi mẹ bầu sẽ có các dấu hiệu mệt mỏi, chuột rút liên tục, đau nhức xương khớp. Trẻ thiếu canxi từ trong bụng mẹ dễ mắc các bệnh như còi xương, thấp bé, dị tật về xương.
Canxi là dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của bé (Ảnh minh họa)
Hàm lượng canxi mẹ bầu cần bổ sung trong 3 tháng đầu thai kỳ từ 800 - 1000mg. Ở các tháng tiếp theo sẽ tăng hàm lượng canxi lên, cho đến lúc sau sinh các mẹ vẫn phải bổ sung đủ 1200mg canxi/ngày.
Bà bầu nên ăn gì trong 3 tháng đầu để lượng canxi đủ nhất. Mẹ bầu có thể ăn các thực phẩm giàu canxi như: Sữa tiệt trùng, sữa chua, tôm, cua, cá, ghẹ, cà rốt, vừng…
Thực phẩm giàu sắt
Sắt là thành phần, chất giúp não bộ của thai nhi phát triển hơn, nó tham gia vận chuyển oxy và các chất dinh dưỡng từ cơ thể mẹ cho bào thai và cấu tạo nên enzym giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Mẹ bầu luôn phải bổ sung sắt trong quá trình mang thai, nếu không mẹ và bé sẽ gặp phải các dấu hiệu như: Da xanh xao, mệt mỏi, thai nhi suy dinh dưỡng, sinh non hoặc nhẹ cân.
Khi đi khám thai định kỳ bác sĩ sẽ kê viên sắt theo đơn, nhưng mẹ bầu vẫn phải ăn các thực phẩm giàu sắt để cơ thể hấp thụ tốt, dễ tiêu hóa hơn.
Nhu cầu sắt cần cung cấp khác nhau theo từng giai đoạn thai kỳ. Theo đó, lượng sắt cần cung cấp hàng ngày sẽ tăng khoảng 10-15mg/ngày, tương đương với tổng lượng sắt cần nạp sẽ rơi vào khoảng 36-40mg/ngày.
Bà bầu nên ăn các thực phẩm giàu sắt sau: Thịt bò, rau dền, cải bó xôi, ngũ cốc nguyên cám, trứng, sữa, vừng, các loại đậu…
Thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C là thực phẩm giúp làm tăng sức đề kháng, hỗ trợ hấp thụ sắt tốt hơn và phòng ngừa tình trạng thiếu máu, tránh tình trạng sạm da, táo bón, nóng trong ở mẹ bầu.
Mẹ bầu nên bổ sung các loại trái cây, rau củ quả lành tính (Ảnh minh họa)
Bà bầu nên ăn gì trong 3 tháng cuối? Các mẹ có thể bổ sung thực phẩm giàu vitamin C như:
- Trái cây: Cam, quýt, chanh, bưởi, táo, đu đủ…
- Các loại rau xanh: Rau muống, rau dền, rau cải, măng tây...
Thực phẩm giàu kẽm
Kẽm là chất dinh dưỡng sẽ giúp bé phát triển chiều cao từ lúc trong bụng mẹ và tăng khả năng miễn dịch. Vì thế để bé có sức đề kháng tốt, ít bệnh.
Những loại thực phẩm giàu kẽm các mẹ có thể ăn các loại ốc, trai, ngao, hến…
Bà bầu ăn gì để con thông minh? Bà bầu nên thêm các loại hạt như hạt hạnh nhân, óc chó, mắc ca, hạt điều... trong các bữa ăn phụ. Các loại hạt này chứa những hợp chất như omega 3, vitamin E, canxi… giúp con yêu thông minh, khỏe hơn.
Thực phẩm bà bầu không nên ăn
Thói quen ăn uống không hiểu biết về thực phẩm sẽ vô tình khiến mẹ bị sảy thai, thai nhi bị dị tật bẩm sinh, sinh non do tác động của các thực phẩm chứa độc tố.
- Đồ sống: Các món cá sống đặc trưng là sushi là những thực phẩm vẫn còn chứa vi khuẩn gây ngộ độc, nguy hại cho thai nhi. Đồ tái chín như phở bò tái, thịt xông khói, nộm sống, hàu sống, cá sống.... Bà bầu tuyệt đối không được ăn, rất dễ gây đau bụng, động thai.
Đồ sống có nguy cơ nhiễm khuẩn cao vì vậy bà bầu không nên ăn (ảnh minh họa)
- Hải sản: Đồ hải sản như tôm, cua, cá… chứa nhiều omega 3 rất tốt cho thai nhi, thế nhưng mẹ bầu nên hạn chế ăn đồ hải sản, đặc biệt là đồ hải sản sống, cá biển đông lạnh.
Hải sản chứa hàm lượng thủy ngân cao, không tốt cho sức khỏe của mẹ và làm kiềm chế sự phát triển của thai nhi, gây ra các bệnh lý, dị tật bẩm sinh ở trẻ. Vì vậy bà bầu nên kiêng, hạn chế đồ hải sản, đặc biệt là hải sản sống.
- Rau củ quả mọc mầm: Với các loại khoai tây, khoai lang, khoai sọ, giá đỗ… bà bầu nên kiêng vì những thực phẩm này chứa độc tố cao, rau mọc mầm dễ nhiễm khuẩn dù đã được rửa sạch và chế biến cẩn thận.
- Trứng sống: Trứng sống chứa nhiều vi khuẩn gây nhiễm độc ở thai nhi. Vì vậy mẹ không nên ăn trứng sống, không ăn chín lòng đào để bảo vệ con yêu tốt nhất.
- Các loại thực phẩm làm co bóp tử cung: 3 tháng đầu bà bầu nên hạn chế các thực phẩm gây co bóp tử cung mạnh như dứa, đu đu, rau ngót, rau ngải cứu, bắp cải… Những thực phẩm này sẽ khiến mẹ có những cơn đau dữ dội, ra máu và có thể dẫn đến sảy thai nếu ăn nhiều, liên tục.
- Đồ uống có cồn, cafein, chất kích thích: Rượu bia, thuốc lá, cafe, nước có ga… là những thực phẩm mẹ có bầu nên tránh tuyệt đối. Những thực phẩm này sẽ vô cùng gây hại cho bé yêu, sử dụng nhiều sẽ khiến thai nhi bị dị tật bẩm sinh, đẻ non, mắc bệnh về hô hấp, tim mạch, thậm chí gây ra tình trạng sảy thai…
Rượu bia là thực phẩm cấm kỵ với bà bầu (Ảnh minh họa)
- Đồ ăn hết hạn sử dụng, để lâu: Với những đồ ăn đã để trong tủ lạnh quá lâu, hết hạn sử dụng mẹ bầu không được sử dụng. Những thực phẩm này đã có sự xâm nhập của vi khuẩn, sử dụng đồ ăn, đồ uống này vô tình bà bầu sẽ khiến thai nhi nhiễm khuẩn, nhiễm độc và gây ra những tác hại, hậu quả khôn lường cho con.
Nguyên tắc vàng trong ăn uống của bà bầu
Ngoài việc bổ sung các thực phẩm, dưỡng chất cần thiết cho quá trình mang thai bà bầu nên ăn gì trong 3 tháng cuối hay 3 tháng giữa thì mẹ bầu cũng nên biết và áp dụng nguyên tắc ăn uống khoa học sau đây để con khỏe, phát triển tốt.
1. Ăn đủ chất, đa dạng các món ăn
3 tháng cuối để đảm bảo sức khỏe, thai nhi phát triển tốt, đủ cân. Thời gian này mẹ bầu cần bổ sung, ăn đủ các nhóm thức ăn sau: Nhóm chất đạm, chất béo, chất xơ, bột đường, vitamin và khoáng chất.
2. Chia nhỏ các bữa ăn, ăn nhiều bữa trong ngày
Bà bầu nên ăn gì trong 3 tháng đầu - tháng thai nghén và có thể vẫn cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Mẹ bầu nên chia nhỏ thành nhiều bữa phụ, ngoài 3 bữa chính các mẹ có thể ăn thêm bữa phụ sáng, bữa phụ chiều và bữa phụ tối.
Ở các bữa phụ bà bầu có thể ăn nhẹ, bằng cách thực phẩm như sữa, bánh mì, bột ngũ cốc, cháo, khoai lang…
Việc ăn phụ này giúp các mẹ khắc phục tình trạng đói do nghén không ăn được, và có thể kiểm soát cân nặng.
Bà bầu nên chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày (Ảnh minh họa)
3. Nhai chậm, nhai kỹ
Khi mang thai, mẹ bầu sẽ có cảm giác nhanh đói hơn. Vì thế, mẹ nên tập thói quen ăn chậm, ăn từ từ và nhai kỹ tránh vừa ăn vừa xem ti vi vừa dùng điện thoại.
Bà bầu nên ăn chậm, nhai kỹ, tập trung vào bữa ăn để tốt cho dạ dày, có cảm giác no lâu, ngon miệng hơn.
4. Uống đủ nước
Mẹ bầu nên uống đủ nước mỗi ngày, việc cung cấp đủ nước giúp mẹ bầu no lâu hơn, giảm tình trạng thèm ăn và giúp các hoạt động của cơ thể trơn tru, tốt hơn.
Thói quen ăn uống tốt cho mẹ và bé
Các mẹ có thể tham khảo và áp dụng thói quen ăn uống dưới đây:
- Hạn chế, giảm lượng muối ăn trong thực phẩm. Ăn mặn sẽ khiến huyết áp tăng và triệu chứng phù ở mẹ bầu. Vậy nên, bà bầu nên ăn nhạt để tốt cho thai nhi và bản thân.
- Hạn chế ăn đồ cay nóng như hạt tiêu, ớt, đồ ăn chế biến sẵn.
- Không nên sử dụng các loại thực phẩm chứa lượng thủy ngân cao, vì lượng thủy ngân quá nhiều sẽ gây tổn thương đến não của thai nhi.
- Không uống đồ có cồn, cafein, chất kích thích sẽ gây khả năng sảy thai cao, có hại đến phôi thai và các triệu chứng như chán ăn, táo bón...
Trong các loại thực phẩm có chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho bà bầu, giúp bà bầu khỏe mạnh, thai nhi phát triển tốt, tăng cân, kích thích thai theo đúng tiêu chuẩn. Vì thế bà bầu nên ăn gì để con thông minh thì các mẹ có thể tham khảo các loại đồ ăn, thực phẩm tốt cho thai nhi ở trên. Chế độ dinh dưỡng tốt, phù hợp là một trong yếu tố giúp con yêu phát triển tốt nhất.
