Chửa trứng - "thần chết" với mẹ bầu

Phần 1: 9 tháng mang bầu, nguy hiểm rình rập

Phần 2: Ốm nghén - đừng chủ quan!

Phần 3: Hở eo tử cung

Phần 4: Thai ngoài tử cung

PHẦN 5: Chửa trứng

Mang thai là hành trình tự nhiên của mỗi người phụ nữ. Hầu hết họ đều trải qua những tháng này “xuôi dòng bén giọt” cho đến cuối thai kỳ, tuy nhiên một số trường hợp đặc biệt có thể phải đối mặt với những rủi ro như mẹ mang đa thai, chửa ngoài tử cung và trong đó có hiện tượng chửa trứng.

Chửa trứng là tình trạng thai nghén bất thường, trong đó một hay toàn bộ bánh rau bị thoái hóa thành các túi chứa dịch to, nhỏ, dính vào nhau thành từng chùm giống như trứng ếch. Do vậy mà thai nhi sẽ không thể phát triển được và sớm muộn gì cũng bị sảy thai. Đây là hiện tượng thường gặp ở các nước có nền kinh tế kém phát triển vì khi đó người mẹ không được ăn uống đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi và cả chính bản thân người sản phụ.  Và ở nước ta thật đáng báo động vì theo thống kê tỷ lệ chửa trứng là khá cao, chiếm khoảng 1/500 người có thai.

Bình thường, sau khi trứng được thụ tinh thì phôi thai và những phần phụ của phôi thai như túi ối, gai rau, rau… sẽ phát triển tương đồng với nhau. Nhưng đối với trường hợp chửa trứng thì sự phát triển của phôi thai và các phần phụ của thai diễn ra bất thường. Khi đó, các tế bào nuôi (phần phát triển thành gai rau) phát triển quá nhanh nên tổ chức liên kết và các mạch máu rốn của gai rau không phát triển kịp,  khiến cho gai rau bị thoái hóa, sưng lên thành những túi chứa dịch dính vào nhau thành từng chùm giống như chùm trứng ếch, hay chùm nho, và thường chiếm toàn bộ diện tích buồng tử cung. Chính các tổn thương này đã làm cho phôi thai không thể phát triển được do bị chèn ép nhưng gai rau thì vẫn được cung cấp dưỡng chất từ máu của mẹ nên vẫn tiếp tục phát triển và hoạt động. Đây chính là tiến trình phát triển thai nghén không bình thường mà y học gọi đó là hiện tượng chửa trứng.

Chửa trứng đặc biệt gây nguy hại cho sức khỏe và tính mạng của người mẹ. (ảnh minh họa)

Các loại chửa trứng

Có 2 loại chửa trứng là:

- Chửa trứng hoàn toàn: là loại chửa trứng không có tổ chức thai, các gai nhau phình to, mạch máu lông nhau biến mất, lớp tế bào nuôi tăng sinh mạnh.

- Chửa trứng không hoàn toàn: là loại chửa trứng đã có tổ chức thai, hoặc một phần thai, màng ối, thai có thể còn sống hoặc đã chết, các gai nhau phù nề.

Nguyên nhân của hiện tượng chửa trứng

Đây vẫn là vấn đề đáng được quan tâm vì hiện nay y học cũng không thể biết chắc chắn nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này nhưng cũng có một vài yếu tố ảnh hưởng và được xác định là nguyên nhân tiềm tàng của hiện tượng chửa trứng.

- Tiền sử thai nghén lần đầu không bình thường: nếu như thai phụ có tiền sử các bệnh về thai nghén hoặc có khuyết tật về nhiễm sắc thể của trứng, hay các hiện tượng bất thường ở tử cung… Thì là một trong các nguy cơ rất cao dẫn đến hiện tượng này.

- Tuổi của mẹ: chửa trứng có thể gặp ở tất cả các lứa tuổi khi mang thai nhưng đối với những thai phụ có tuổi đời còn quà trẻ dưới 20 tuổi hay quá cao trên 40 tuổi thì nguy cơ bị chửa trứng sẽ cao hơn hẳn so với các phụ nữ khác.

- Thiếu dinh dưỡng: trong quá trình mang thai, thai phụ không được chăm sóc chu đáo và chế độ dinh dưỡng không đầy đủ và bị thiếu hụt các chất như vitamin A, protein, acid folic … cũng là một yếu tố gây chửa trứng.

- Đẻ nhiều: việc thai phụ có thai nhiều lần cũng làm tăng nguy cơ bị chửa trứng.

Triệu chứng của chửa trứng

Việc chửa trứng có thể được phát hiện không máy khó khăn và bạn có thể dựa vào các biểu hiện như sau:

- Ốm nghén nặng: có biểu hiện nôn và buồn nôn hầu như suốt cả ngày, có thể bị  phù, huyết áp cao và protein liệu giống tình trạng của nhiễm độc thai nghén.

- Ra máu: Trong 3 tháng đầu của thai kỳ, thai phụ bị ra máu (thường là màu nâu đen hoặc đỏ), thậm chí ra dai dẳng hoặc chảy máu ồ ạt dẫn đến thiếu máu.

- Tử cung to: Qua siêu âm có thể tử cung thai phụ to hơn bình thường, không tương xứng với tuổi thai, mềm và đặc biệt thấy hình lỗ chỗ trong khối nhau như hình ảnh tuyết rơi. Siêu âm cũng không phát hiện âm vang thai trong tử cung và không thấy phôi thai, tim thai. Bụng thai phụ to nhanh.

- Khám âm đạo: Nếu bác sĩ tiến hành khám âm đạo và phần phụ  có thể thấy nhân di căn âm đạo (kích thước bằng khoảng ngón tay), màu tím sẫm, dễ vỡ, gây chảy máu và có thể thấy nang hoàng tuyến mọng, dễ di động ở 1 trong 2 bên buồng trứng.

- HCG tăng cao: Xét nghiệm nước tiểu thấy nồng độ HCG tăng rất cao, trên 30.000 đơn vị.

Ngay khi xác định thai phụ bị chửa trứng cần tiến hành lấy trứng ra càng sớm càng tốt để đề phòng sảy trứng, chảy máu nhiều và phát triển thành ác tính. (ảnh minh họa)

Các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra

Nếu thai phụ bị chửa trứng mà không được cấp cứu kịp thời có thể sẽ xảy ra một trong những biến chứng sau:

- Băng huyết: sảy trứng gây băng huyết, nguy hiểm đến tính mạng thai phụ.

- Thủng tử cung: trứng ăn sâu vào cơ tử cung, làm thủng lớp cơ tử cung, gây chảy máu ổ bụng.

- Ung thư: Ung thư tế bào nuôi phần thai và lây sang mẹ. Đây còn gọi là hiện tượng ung thư mô trung sản, chiếm khoảng 10 – 30% các ca chửa trứng.

Có một số trường hợp sau khi bị điều trị thành công ung thư mô trung sản vẫn có thể có con như bình thường.

Những yếu tố gây nguy cơ ác tính (ung thư mô trung sản):

- Kích thước tử cung trước khi nạo to hơn tuổi thai 20 tuần.

- Có 2 nang hoàng tuyến to ở hai bên buồng trứng.

- Nồng độ HCG tăng rất cao.

- Có biến chứng của thai trứng như nhiễm độc thai nghén hay cường tuyến giáp.

 - Chửa trứng trở lại.

Điều trị chửa trứng

Ngay khi xác định thai phụ bị chửa trứng cần tiến hành lấy trứng ra càng sớm càng tốt để đề phòng sảy trứng, chảy máu nhiều và phát triển thành ác tính. Thai trứng có hai loại lành tính và ác tính, trong đó có khoảng 30% thai lành tính diễn biến thành ác tính. Vì vậy, trong quá trình theo dõi, nếu tử cung vẫn to, nang hoàng tuyến không mất đi và xuất hiện nhân di căn thì nguy cơ ác tính rất ca bởi vậy cần có sựu chăm sóc của các bác sĩ trong thời kỳ mang thai nếu có nghi ngờ chửa trứng.. Nếu thai phụ đã từng bị chửa trứng thì tỷ lệ tái phát là khoảng 1% ở các lần mang thai sau. Tuy nhiên, có đến 90% trường hợp chửa trứng sau khi hút xong không cần điều trị gì thêm.

Phòng ngừa bệnh thế nào?

Vì đây là một căn bệnh sản khoa nguy hiểm, nhiều nguy cơ biến chứng, nên mỗi phụ nữ cần có những hiểu biết nhất định về nguyên nhân của nó để phòng tránh như:

- Ăn uống đủ chất là rất quan trọng trong độ tuổi sinh đẻ đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ khi mang thai..

- Bên cạnh đó, cần kế hoạch hóa gia đình, không sinh quá nhiều con và sinh gần nhau.

- Nên khám thai sớm và thường xuyên để phát hiện các triệu chứng bất thường ở thi nhi.

- Với những người đã từng điều trị thai trứng, nên tuân thủ theo chỉ dẫn hậu phẫu của bác sĩ.

- Khi mang thai lần tiếp theo, hãy đến bệnh viện sớm để được chuẩn đoán và theo dõi xem có bị chửa trứng tái phát hay không.